میدانستید ما در «عصر مگالایان» زندگی میکنیم؟
برای تقسیم بندی تاریخچه ۴.۶ میلیارد ساله کره زمین روشهای مختلف وجود دارد. ما هم اکنون در حال عبور از دورهای موسوم به «هولوسین ایپوک» هستیم که این عبارت یک مفهوم جدید نیست و ما در عصر آخر آن موسوم به مگالایان زندگی میکنیم.
موبنا – شما هم اکنون در یک دوره جدید از تاریخ زمینشناسی زندگی میکنید که به احتمال قوی نام آن هم تاکنون به گوش شما نرسیده است و از حضور خود در این دوره بیخبرید. بیشتر دانشمندان بزرگ جهان در حوزه زمینشناسی روی یک روش جدید اتفاق نظر دارند تا تاریخ اخیر زمین را تقسیم کنند و بخشهای جدید در نمودارهای زمینشناسی پذیرفته شده اضافه کنند. بر اساس آخرین نسخه نمودار بینالمللی «کرونوستراتیگرافیک» که «اتحایده بینالمللی علوم زمین شناسی» (IUGS) آن را منتشر کرده است، ما هم اکنون در دورهای زندگی میکنیم که از آن با نام «عصر مِگالایان» یاد میکنند.
برای تقسیم بندی تاریخچه ۴.۶ میلیارد ساله کره زمین روشهای مختلف وجود دارد. ما هم اکنون در حال عبور از دورهای موسوم به «هولوسین ایپوک» هستیم که این عبارت یک مفهوم جدید نیست. این دوره زمانی از حدود ۱۱۷۰۰ سال قبل یعنی پایان عصر یخبندان آغاز شده است. اتفاق جدید در این زمینه این است که دانشمندان بخشهای مختلف دوره «هولوسین ایپوک» را در سه دوره مجزا طبقهبندی کردهاند. دوره اول با نام «عصر گرینلندیان» شناخته میشود که از ۱۱۷۰۰ سال قبل آغاز شد و در ۸۳۰۰ سال قبل به اتمام رسید. پس از آن «عصر نورثگریپیان» آغاز شد که از ۸۳۰۰ سال قبل تا ۴۲۰۰ سال قبل ادامه یافت. دوره حاضر «عصر مگالایان» نام دارد که از ۴۲۰۰ سال قبل آغاز شده است و تا به امروز ادامه دارد.
هر بخش در نمودار بینالمللی «کرونوستراتیگرافیک» برخی تغییرات متمایز در اقشار زمین را شامل میشود. به عنوان مثال پایان دوره کرتاسه با تجمع رسوبات ایریدیوم شکل میگیرد که به احتمال قوی توسط یک اثر سیارکی در منظومه شمسی به وجود آمده است. «عصر مگالایان» با تغییرات بسیار ظریفتر تعریف میشود که بر اساس آن اختلاف نظرهای فراوان در جوامع علمی وجود دارد.
عبارت «عصر مگالایان» حدود شش سال قبل توسط کمیسیون بینالمللی چینهشناسی زمین (ICS) مطرح شد. «اتحایده بینالمللی علوم زمین شناسی» چندی پیش با تشکیل شورای ویژه این پیشنهاد را تصویب کرد تا در نهایت نام عصری که در آن زندگی میکنیم مگالایان گذاشته شود. دانشمندان برای نامگذاری این عصر به تغییرات ایزوتوپهای اکسیژن ناشی از خشکسالی عظم کره زمین در حدود ۴۲۰۰ سال قبل اشاره میکنند. محققان بر این باورند که خشکسالی مذکور به احتمال قوی تا حدود یک قرن ادامه پیدا کرده و باعث فروپاشی بسیاری از تمدنهای اولیه شده است که از جمله آنها می توان به تمدن پادشاهی مصر باستان، امپراطوری آکادیا در منطقه بین النهرین، و فرهنگ لیانگ جی در کشور چین اشاره کرد. باید توجه داشت تعداد بسیار کمی از منابع معاصر به این دوره زمین شناسی پرداختهاند و در تمامی آنها ذکر شده است که در این سالها بارندگی در کره زمین به شدت کاهش یافته است.
افرادی که با این تقسیم بندی و نامگذاری مخالف هستند ادعا میکنند نشانگرهای عصر مگالایان مربوط به وقایع طبیعت جهان نمیشود. از این منظر میتوان گفت آنها با نمودار بینالمللی «کرونوستراتیگرافیک» موافق نیستند. این گروه از دانشمندان همچنین به اقدام اخیر «اتحایده بینالمللی علوم زمین شناسی» هم انتقاد دارند و میگویند کره زمین با این سرعت و به شکل پیشبینی نشده با تغییرات محسوس مواجه نشده است.