کشف یک کادریلیون الماس در دل زمین

موبنا – الماس که از آن به عنوان سخت‌ترین ترکیب کربنی روی کره زمین یاد می‌کنند یکی از ارزشمندترین جواهرات جهان محسوب می‌شود و کشف آن در طبیعت همواره یکی از اتفاقات مهم بوده است. با این وجود گروهی از زمین‌شناسان با استفاده از امواج صوتی موفق به کشف مجموعه بزرگی از سنگ‌های گرانبها و قیمتی در اعماق زمین شده‌اند که به احتمال قوی وزن آنها معادل یک کادریلیون تن محاسبه می‌شود. برای آنکه ارزش این کشف بزرگ را بهتر متوجه شوید بد نیست بدانید یک کادریلیون معادل عدد یک با ۱۵ صفر به توان ۲ است.

این مطالعات زمانی آغاز شد که یک گروه بین‌المللی محققان پروژه‌ای را آغاز کرد تا به یکی از رمز و رازهای دیرینه در حوزه زمین شناسی پاسخ دهد. دانشمندان با ابزارهای کنونی خود و انجام مطالعات لرزه‌نگاری می‌توانند تشخیص دهند کدام یک از سنگ‌ها بخش‌های مختلف سیاره ما را شکل داده‌اند. به طور پایه، امواج صوتی ایجاد شده در نتیجه زمین لرزه‌ها یا حرکت رگه‌های آتشفشانی با سرعت‌های مختلف حرکت می‌کنند و از دل انواع مختلف سنگ‌ها می‌گذرند.

ولی در این زمینه برخی استثنائات هم وجود دارد. کراتون‌ها از قدیمی‌ترین، استوارترین و غیرمعمول‌ترین سنگ‌ها در زمین محسوب می‌شوند که ریشه آنها تا عمق ۳۲۰ کیلومتری زمین هم شناسایی شده است. شکل و آرایش فرض شده از این ستون‌های سنگی داخل کره زمین به گونه‌ای است که امواج صوتی سریع‌تری را تولید می‌کند.

«لولریش فائول» مدیر این گروه تحقیقاتی که گزارش نهایی را هم تکمیل کرد در این خصوص گفت: «سرعت‌ امواج صوتی که اندازه گیری می‌شوند سریع‌تر از چیزی هستند که پیش‌بینی می‌کردیم با فرضیه‌های معقول بر اساس آنچه که تاکنون کشف کرده‌ایم، می‌توانیم آنها را بازتولید کنیم. با این توضیحات ما باید بگوییم که در کشفیات زمین‌شناسی خود یک مشکل داریم: اینکه در شرایطی که نمی‌توانیم سرعت امواج صوتی را بازتولید کنیم تا آنها را مورد تحلیل دقیق قرار دهیم، چطور باید پروژه تحقیقاتی خود را آغاز کنیم».

به منظور کشف چگونگی ایجاد ریشه‌های کراتونیک، گروه تحقیقاتی مطالعات خود را روی اطلاعات مربوط به لرزه‌نگاری که توسط سازمان زمین شناسی ایالات متحده و دیگر سازمان‌های بین المللی جمع‌آوری شده بود، پیش برد تا بتواند یک مدل سه‌بعدی به دست آورد و مبتنی بر آن چگونگی انتشار امواج صوتی از سنگ‌های کراتون را مشخص کند. سپس این دانشمندان امواج صوتی را از طریق طیف گسترده‌ای از ترکیبات مختلف انواع سنگ‌ها شبیه‌سازی کردند تا دریابند کدام یک از این ترکیبات می‌تواند سرعت مورد نظر آنها برای حرکت امواج صوتی را به دست آورد.

در پایان مشخص شد تنها یک ترکیب ویژه از سنگ‌ها سرعت مورد نظر برای حرکت امواج صوتی را ایجاد می‌کند. محققان دریافتند کراتون‌ها برای آنکه امکان حرکت امواج صوتی با ین سرعت را فراهم کنند می‌بایست یک تا دو درصد الماس داشته باشند و همچنین مقدار اندکی اکلوزیت در آنها موجود باشد.

اگرچه ممکن است یک تا دو درصد الماس در ترکیبات سنگی کراتون مقدار قابل ملاحظه‌ای به نظر نرسد، ولی زمانی که کل کراتون‌های موجود در کره زمین را بررسی می‌کنید درمیابید که حجم گسترده‌ای از الماس در دل زمین موجود است. این گروه تحقیقاتی پیش‌بینی کرد در مجموع بیش از یک کادریلیون الماس در زمین وجود دارد که این رقم نسبت به حجم الماس داخل زمین که پیش‌تر تخمین زده شده بود ۱۰۰۰ برابر بیشتر است.

دکتر فائول در این خصوص گفت: «این یافته‌ها نشان می‌دهد که این میزان الماس در یک معدن بزرگ ذخیره نشده است. بلکه باید توجه داشت این حجم از الماس در مقیاس زمین شناختی امری معمول است. ما نمی‌توانیم به این الماس‌ها دسترسی پیدا کنیم. با این وجود باید بدانیم بیش از آنچه که تاکنون تصور می‌کردیم در زمین الماس وجود دارد».