ماجرای زندان آمریکایی که هسته اولیه داعش در آنجا شکل گرفت

ماجرای زندان آمریکایی که هسته اولیه داعش در آنجا شکل گرفتاز زمان ظهور و سپس قدرت گیری گروه تروریستی داعش در منطقه خاورمیانه، بحث های مختلفی درباره ریشه های شکل گیری و رشد این گروه در میان ناظران و تحلیلگران درگرفته است. یک روزنامه انگلیسی امروز در مطلبی مفصل به بیان حقایقی کمتر اشاره شده درباره محلی پرداخته که هسته اولیه این گروه تروریستی در آنجا شکل گرفته است.

به گزارش «تابناک» به نقل از «دیلی میل»، یک اردوگاه آمریکایی زندانیان در عراق، مکانی بوده که زمینه شکل گیری گروه تروریستی داعش را فراهم کرده، زیرا در این مکان، عناصر افراط‌گرا مدتی را در کنار هم بوده و با استفاده از وقت آزاد خود به طراحی نقشه‌های تروریستی پرداخته اند.

برآورد می‌شود در فاصله سال‌های 2003 تا 2009، حدود 100 هزار نفر در زندان «بوکا» وارد و خارج شدند که بسیاری از این افراد، در مدت حضور خود در این زندان تمایلات افراط گرایانه پیدا کردند. طی این سال‌ها، هسته اولیه رهبران داعش در این زندان شکل گرفت و این افراد فرصت پیدا کردند با برخی عناصر سابق رژیم صدام ارتباط گرفته و با آن‌ها متحد شوند.

این اردوگاه زندانیان، بر اساس تمایزات فرقه ای تقسیم بندی شده بود و افراط گرایان قوانین مدنظر خود از «شریعت» را در آنجا اجرا کرده و این قوانین را به بسیاری از افرادی که بعداً به داعش پیوستند، معرفی نمودند. از جمله افرادی که در این اردوگاه زندانی بود، می‌توان به ابوبکر البغدادی، رهبر داعش اشاره کرد که پیش از آزادی خود در سال 2009، چند سال را در این مکان بود.

میچل گری 48 ساله، نگهبان سابق اردوگاه بوکا، از نفرتی می‌گوید که در چهره این زندانیان دیده است. وی می‌گوید: «وقتی من می‌گویم، آنها از ما نفرت داشتند، منظور من این است که آنها طوری به ما نگاه می‌کردند که ما احساس می‌کردیم اگر برای آنها یک فرصت کوچک هم به دست آید، ما را خواهند کشت. من به افسر ارشد خودم این را هشدار دادم و گفتم، اگر آنها می‌توانستند، سر ما را می‌بریدند و خون ما را سر می‌کشیدند».

این اردوگاه که نام آن از «رونالد بوکا»، آتش نشان آمریکایی که در جریان واقعه 11 سپتامبر کشته شد، گرفته شده بود، به مکانی برای اوج گیری احساسات ضد آمریکایی تبدیل شد که خود به عاملی برای اتحاد افراط گرایان بدل شد. آندرو تامسون و جرمی سوری، سال گذشته در سرمقاله ای برای نیویورک تایمز نوشتند، آمریکا با برپایی زندان بوکا، خطای جبران ناپذیری انجام داد.

در این مطلب آمده بود: «البغدادی و دیگران، پیش از دستگیری، افراطیون خشنی بودند که قصد حمله به آمریکا را داشتند. حضور آن‌ها در این زندان سبب عمیق تر شدن افراط گرایی آن‌ها شد و به آن‌ها فرصتی برای بیشتر کردن گستره پیروان خود داد».

به گفته این دو روزنامه نگار، در اردوگاه بوکا افراطی ترین شخصیت‌ها در کنار افراد متعادل تر زندانی شده بودند که برخی از آن‌ها هیچ گونه سابقه جنایی نداشتند. این زندان به مرکزی برای عضوگیری و آموزش تروریست‌هایی تبدیل شد که آمریکا اکنون در تلاش برای مبارزه با آن‌هاست. جالب اینجاست که تا همین اواخر، بسیاری از آمریکایی‌ها چیزی درباره اردوگاه بوکا نشنیده بودند.

تا پیش از این، بیشتر تمرکز بر زندان «ابوغریب» در عراق بود که اخبار هولناکی از شکنجه زندانیان در آنجا وجود داشت؛ اما پس از گذشت شش سال، بوکا که تا پیش از این حرفی از آن به میان نمی آمد، به بخشی تاریک از تاریخچه جنگ آمریکا در عراق تبدیل شده است.

نیویورک پست می‌نویسد مسائل اردوگاه بوکا به فاصله اندکی پس از حمله نیروهای ائتلاف به عراق آغاز شد. به دلیل آشوب موجود در عراق، نیروهای ائتلاف نمی توانستند دوست و دشمن را به درستی از هم تمیز بدهند و به همین دلیل، بسیاری از افراد را بدون دلیل در این مکان زندانی کردند.

به این ترتیب، آمریکایی‌ها افراد افراطی و معتدل را در کنار هم قرار داده و زمینه افراطی شدن این میانه روها را نیز فراهم کردند. در این اردوگاه، افراطیون قوانین خود را اعمال می‌کردند و در صورت سرپیچی، به شکنجه و انواع اقدامات خشونت آمیز دیگر دست می‌زدند. بریدن زبان و حتی در مواردی، کور کردن چشم، از جمله اقداماتی بود که در این اردوگاه انجام می‌شد.

در بوکا، افراطی ترین زندانیان در بند 6 نگهداری می‌شدند. از آنجا که تعداد نگهبانان آمریکایی به اندازه کافی نبود و این نگهبانان به عربی تسلط نداشتند، این گروه از افراد فرصت یافتند که هسته ای تروریستی را در بند خود ایجاد کنند. افراطیون حتی فرصت این را داشتند که به آموزش اصول خود به زندانیان جوان تر بپردازند.

عادل جاسم محمد، زندانی سابق این زندان ضمن بیان این مطلب می‌افزاید: «من می‌دیدم که آن‌ها با تخته‌های آموزشگاهی، چگونگی استفاده از مواد منفجره، اسلحه و چگونگی انجام حملات انتحاری را آموزش می‌دادند».

یکی دیگر از زندانیان سابق این اردوگاه می‌گوید در آنجا، زمان زیادی برای طراحی و برنامه ریزی اقدامات تروریستی وجود داشته است. به گفته وی، همه در آنجا توافق داشتند پس از آزادی، بار دیگر دور هم جمع شوند. به همین دلیل، همگی آدرس و شماره‌های تلفن یکدیگر را گرفته و پس از آزاد شدن با هم ارتباط می‌گرفتند.

گفته می‌شود البغدادی به دلیل «خوش رفتاری» مدت زمان زیادی در زندان نمانده و پس از ده ماه، از بوکا آزاد شده است. در دسامبر 2004، چنین تشخیص داده شد که وی تهدیدی علیه ایالات متحده نیست و به همین دلیل از زندان آزاد شد.

نیویورک پست در گزارش خود می‌نویسد، «حاجی بکر»، سرهنگ سابق ارتش صدام نیز در بوکا حضور داشته است. هرچند او از جمله افراطیون نبود، در مدت زمان حضورش در بوکا از سال 2006 تا 2008، به فردی تبدیل شد که ساختار کنونی داعش را سازماندهی کرد.

ژنرال داگ استون که در سال 2007 فرماندهی این اردوگاه را بر عهده داشت، می‌گوید که برخی از تروریست‌ها عمداً خود را در معرض دستگیری قرار می‌دادند تا پس از ورود به اردوگاه، به طراحی و برنامه ریزی نقشه‌های آتی افراطیون کمک کنند. به گفته وی، آن‌ها از جزئیات مربوط به این اردوگاه اطلاعات داشتند. یکی دیگر از مسئولین زندان، مردی را به یاد می‌آورد که می‌خواست پس از ورود به زندان، دی وی دی‌هایی را به زندانیان بفروشد.

گفته می‌شود، برخی از عناصر ترویست حاضر در زندان، تصادفاً و به دلیل نبود اطلاعات صحیح درباره آن‌ها از زندان آزاد شدند، ولی برخی دیگر به دولت عراق تحویل داده شدند و عراقی‌ها نتوانستند آن‌ها را مدت زیادی نگه دارند.