“برنامه هاي کروبي براي فاوا “

برنامه‌هاي كروبي براي «فاوا»
کميته فناوري اطلاعات ستاد انتخاباتي مهدي کروبي، سرفصل‌هاي برنامه‌هاي وي را در اين حوزه در بيانيه‌اي منتشر کرد.
متن اين بيانيه را مي‌خوانيد:
احياي برنامه‌ريزي، کاهشِ وابستگي به نفت، در کنارِ‌ خارج کردنِ درآمدهاي آن از سبدِ دولت و نيز بسط و احياي حقوقِ شهروندي و اقليتهاي قومي و مذهبي که در بيانيه‌هاي مهدي کروبي به آنها اشاره شده است جز به مددِ استفاده‌ي توامان از فناوري‌هاي نوين و نوآوري با سرعت و دقتِ موردِنظر ممکن نيست. در قرنِ حاضر که در کشورهاي پيشرفته کليه‌  حرفه‌ها نظيرِ کارگاه‌هاي صنعتي، رستوران‌ها، توليد‌کنندگان، شرکت‌هاي خصوصي، دولتي و غيره براي بالا بردنِ بهره‌وري و رفاه حالِ شهروندان به استفاده از فناوري اطلاعات مبادرت کرده‌اند، ما هنوز در ابتداي راه هستيم و با توجه به عزمِ راسخِ ايشان براي رسيدن به آن اهدافِ والا، عنايتِ خاص به حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات ضروري است. اين امر موجب شد تا در کنارِ محورهاي برنامه‌هاي کلي در امورِ مختلف، سندِ سرفصل‌هاي برنامه‌هاي ايشان در حوزه فناوي اطلاعات به صورتِ مجزا تدوين شود تا در جزيي در کنارِ برنامه‌هاي ديگر، که چتري بر فرازِ همه  آن‌ها باشد.
امروزه با رشدِ روزافزونِ علم و کاربردِ فناوري، مزيتِ رقابتيِ کشورها بيش از آنکه به منابعِ طبيعي متکي باشد، به دانش و خردِ جمعي با محوريتِ نيروي انساني وابسته است که آن خود مزيتِ رقابتي در حوزه‌ي علم و فناوري محسوب مي‌شود. بدينگونه الگوي توسعه‌  کشورها از منابع‌محوري به دانش‌محوري تغيير يافته و در اين ميان فناوري اطلاعات و ارتباطات نه تنها نقشِ‌ زيرساختي که پيش‌برنده و شتاب‌دهنده‌ي پيشرفت و توسعه است.
متاسفانه عدمِ درکِ اهميتِ فناوري اطلاعات به عنوان پيش‌برنده، تسهيل‌کننده و شتاب‌دهنده  کليه‌  طرح‌هاي خرد و کلانِ حوزه‌هاي ديگر نظير آموزش، بهداشت، کشاورزي، صنعت و غيره سرمايه‌گذاري باعث شده است آن عزمِ راسخي که در پيشبردِ حوزه‌هاي ديگر نظير فناوري هسته‌اي هست در عرصه‌  فناوري اطلاعات وجود نداشته باشد و اقداماتِ‌ لازم و موثر براي تدوين، تصويب و تبيين سياست‌ها، راهبردها و طرح‌هاي جامع در اين خصوص انجام نگيرد. حساسيتِ موضوع و نقشِ غيرقابلِ‌ انکار فناوري اطلاعات در امرِ شتاب‌دهي به توسعه،‌ کاهشِ فساد و افزايشِ کرامتِ انساني شهروندان براي اهلِ فن روشن است و همين امر باعث شد تا در ستاد، سرفصل‌هاي اصلي اين حوزه و چالش‌ها و موانعِ موجود مطالعه و گردآوري شود تا دربرگيرنده دغدغه‌هاي صاحب‌نظران، فعالان و کاربرانِ درگير در اين حوزه تامين و پشتوانه‌اي علمي و تجربي براي فعاليت‌هاي آينده گردد.
ذکرِ اين نکته نيز لازم است که اثربخش بودنِ هرگونه راهکاري در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات بدون توجيه تصميم‌گيرندگان اصلي و مسوولانِ رده‌  بالاي کشور در زمينه‌ي اهميت و جايگاه فناوري اطلاعات در امرِ توسعه‌  کلان ممکن نيست. از گام‌هاي ارزنده‌ي آقاي کروبي در آينده و در کسوتِ رياستِ جمهوري کوشش براي تغييرِ بينشِ بزرگان در اين زمينه خواهد بود تا به اين نتيجه‌ي حايزِ اهميت رسيده و توجيه گردند که بدون توجه به فناوري‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي پيشرفته و سرمايه‌گذاري و برنامه‌ريزي مناسب در اين خصوص نمي‌توان به تمامي اهدافِ موجود در سندِ چشم‌اندازِ بيست‌ساله با سرعت و کارايي موردِ نظر رسيد و به قدرتِ اولِ منطقه بدل شد.
اميد است که با موفقيت در اجراي اين برنامه‌ها شاهدِ بهبودِ شاخص هاي مطرح در حوزه فناوري اطلاعات نظير شاخص‌هاي توسعه، زيرساخت‌ها، دسترسي به اطلاعات و رسوخ (diffusion ) که در چند سال اخير و با عملکردِ ضعيفِ دولت نهم در عرصه‌  بين‌المللي دچار افت بوده محقق شود.
سرفصل‌هاي برنامه‌هاي پيشنهادي در ادامه تقديم مي‌شود:
جذب و تربيت نيروي انساني متخصص
اهميتِ نيروي انساني و نقشِ بي‌بديل آنها در رشد و توسعه‌  کشور و بسطِ دانش در دنياي دانش‌محورِ کنوني متاسفانه به دليل وابستگي حکومت به منابعِ نفتي به خوبي درک نشده و سرمايه‌گذاري لازم در اين خصوص ضعيف بوده است. اين عدمِ توجه به نيروي انساني مخصوصاً خود را در رشته‌هاي نوين و نوپايي همچون فناوري اطلاعات نشان مي‌دهد که دانش و تجربه  لازم در کشور به نسبتِ‌ ديگر علوم وجود نداشته و به دليلِ ناملموس بودنِ اين فقرِ دانش و بينش برخلافِ حوزه‌هاي ديگر، قدمهاي محکمي براي رفعِ‌ آن برداشته نمي‌شود. يکي از مهم‌ترين محورها در امرِ توسعه IT در برنامه آقاي کروبي، سرمايه‌گذاري بر نيروي انساني خبره و مسلط مي‌باشد تا پيش‌برنده و تثبيت‌کننده‌ي محورهاي ديگر باشد.
ايرانيان خارج از کشور: خيل عظيمي از هم‌وطنان ما که براي تحصيل و کسبِ تجربه به دلايلِ گوناگون به خارج از کشور سفر کرده‌اند و به زندگي يا تحصيل در خارج مي‌پردازند پتانسيلِ قابلِ توجهي است که در کليه‌  زمينه‌ها بالاخص حوزه   نوپاي IT از آنها استفاده خواهد شد. اين نيروها مي‌توانند انتقال‌دهنده دانشي باشد که پيشتر از اين در کشورهاي پيشرفته توليد، عرضه و آموزش داده مي‌شود. دانشي که هنوز در کشور به نحوِ مطلوب از اطلاعاتِ‌ موجود توليد نشده است.
مختصصانِ و شرکت‌هاي خارجي: علاوه بر ايرانيانِ خارج از کشور، تماس و تعامل با شرکت‌ها، متخصصان و انديشمندانِ خارجي در حوزه‌  فناوري اطلاعات در قالبِ همکاري مشترک در اجراي طرح‌ها و پروژه‌ها مي‌تواند به شتاب در امرِ انتقالِ دانش و فناوري کمکِ شاياني کند که انشاءالله با بهبود در سياستِ خارجي اين هدف محقق خواهد شد.
آموزش و تربيت نيرو: تربيت و آموزش نيروهاي کارآمد داخلي بالاخص مديرانِ IT از ديگر مسائلي‌ست که توجه خاصي بدان در دولت آينده مبذول خواهد شد. بدونِ مديراني با بينشِ کلانِ IT ، سياست‌گذاري مطلوب و اجراي طرح‌هاي کلان و ملي به طرزِ شايسته و در خورِ نظامِ جمهوري اسلامي صورت نمي‌پذيرد. علاوه بر اين تربيتِ نيروها از ابتداي آموزش متوسطه و عالي با برنامه‌ي مشخص و در راستاي راهبردهاي کلاني که معين مي‌شود صورت خواهد گرفت تا به تدريج خلاء دانش و بينش کشور برطرف گردد. صد البته براي تربيتِ اين نيروها کمبودِ استادان باتجربه و مختصصانِ باسابقه حس مي‌شود که با توجه به موارد قبلي (جذب نخبگان ايراني مقيم خارج و تعامل با متخصصان خارجي) اين خلاء پر خواهد شد.
احيا و بسطِ قوانين در حوزه IT
متاسفانه سرعتِ رشدِ وضعِ قوانين در حوزه‌ي فناوري اطلاعات با آهنگِ توسعه و گسترشِ آن هماهنگ نبوده و اين امر مشکلاتِ عديده‌اي را هم براي توليدکنندگان و هم براي مصرف‌کنندگان از نظرِ امنيتِ سرمايه و اطلاعات ايجاد کرده است. در راستاي تحققِ‌ اهدافِ اصلِ 44 قانون اساسي و واگذاري بسياري از فعاليت‌ها به بخشِ خصوصي، ضروري‌ست ترتيبي اتخاذ شود تا لوايحي تنظيم و براي تصويب به مجلس فرستاده شود تا راهِ سرمايه‌گذاري بخشِ‌ خصوصي را در امرِ توسعه‌ي زيرساخت‌هاي ارتباطاتي و سامانه‌هاي اطلاعاتي هموار سازد. منحصر کردنِ‌ بعضي فعاليت‌ها نظيرِ توسعه‌ي زيرساخت‌ها به دولت ‌باعثِ کندي توسعه و کم‌تحرکي در اين گرديده است و خوشبختانه عزم دولتِ شما همانطور که در بيانيه‌ها و برنامه‌هايتان نيز آمده است در کاهشِ اختيارات و کوچک شدنِ دولت و واگذاري فعاليت‌هاي اينچنيني به بخشِ خصوصي با ايجاد فضاي سالمِ رقابتي مي‌باشد.
همچنين با علم به اينکه هنوز قوانين مدون موجود در رابطه با جرائم رايانه‌اي نظير کپي‌برداري از اطلاعات منتشر شده در دنياي مجازي، حفظِ حقوقِ پديدآورندگان محتوا و محصول و امنيتِ اطلاعاتِ شخصي که جزئي از حقوقِ شهروندي محسوب مي‌شود، کامل و فراگير نمي‌باشد، بسط و تکميلِ قوانين و مقرراتِ‌ موجود در حرکتي منسجم و کارشناسي با استفاده از تجربياتِ ارزنده‌  ديگر کشورها از ديگر مواردِ مهم مي‌باشد. پيشنهاد مي‌شود دولتِ شما با قاطعيت به مقابله با کپي غيرقانوني محصولات پرداخته و خود در زمينه  رعايتِ اين حقوق پيش‌قدم شود تا اعتمادِ لازم در بخشِ خصوصي براي فعاليت در اين زمينه به حول و قوه پروردگار فراهم آيد.
در اين خصوص لازم به ذکر است که طرحِ گردشِ آزاد اطلاعات و برنامه جامع توسعه تجارت الکترونيک کشور نيز که به عنوان يک طرحِ پايلوت در دولتِ آقاي خاتمي تصويب شده بود و متاسفانه در دولتِ جديد همچون بسياري طرح‌هاي کارشناسي ديگر به بوته‌  فراموشي سپرده شد، مي‌تواند مورد توجه قرار گيرد.
  توسعه زيرساخت‌ها
همانطور که پيش از اين در بيانيه مربوط به حقوق شهرونديتان اشاره شده است، دسترسي آزاد به اطلاعات و آزادي بيان نيز جزو لازم و لاينفک حقوق انساني و سياسي بوده و سهولت دسترسي به اطلاعات از طريقِ توسعه‌  زيرساخت‌هاي حياتي و برداشتنِ موانعِ دسترسي و قبولِ اصلِ گردشِ آزادِ‌ اطلاعات در کنارِ فراهم آوردنِ سامانه‌هاي منسجم اينترنتي براي ادارات، سازمان‌ها و کليه‌  بخش‌هاي دولتي در اين زمينه باعث خواهد گشت تا دسترسي به اطلاعات در سريع‌ترين و آسان‌ترين وجه ممکن توسط شهروندان ميسر گردد. اين امر علاوه بر صرفه‌جويي در وقت و کاهشِ رفت و آمدهاي غيرضروري، به کم شدنِ فسادِ‌ اداري و حفظِ‌ کرامتِ و عدمِ‌ اتلافِ وقتِ ارباب‌رجوع منجر خواهد شد که گامي مهم در جهتِ بسطِ حقوقِ شهروندي خواهد بود.
در نتيجه دسترسي ارزان و بدون محدوديتِ‌ سرعت از طريقِ فرهنگ‌سازي مناسب و سرمايه‌گذاري خردمندانه در بخشِ توسعه‌  زيرساخت‌ها و نيز فراهم کردنِ بستر رقابت براي بخشِ خصوصي در ارائه‌  خدمات و با سياست‌گذاري مناسب از ضرورت‌ها و پيش‌زمينه‌هاي اهداف فوق‌الذکر مي‌باشد.
در اين خصوص افزايشِ بودجه‌  توسعه زيرساخت‌هاي ارتباطاتي در کنارِ افزايشِ سهمِ ارزشِ افزوده فعاليت‌هاي پژوهشي و فناوري در توليدِ‌ ناخالصِ داخلي برنامه‌هاي مهم خواهد بود.
حمايت و پشتيباني از توليد محتوا
کشور ما ايران با سابقه‌  تاريخي چند هزار ساله و غناي فرهنگي و مذهبي بالاخص در زمينه  ادبياتِ فارسي و متونِ مذهبي داراي گنجينه‌  عظيمي است که متاسفانه در اينترنت به خوبي نشر و گسترش نيافته است. به عبارتي ديگر، توجه لازم به تبديل اين ميراثِ انباشته در طي قرون به محتوياتِ ديجيتالِ قابلِ رد و بدل و دسترسي در دنياي مجازي صورت نگرفته است. اين غفلت باعث شده که در دنياي به هم پيوسته‌  کنوني جايگاه ايران در زمينه‌  توليد محتوا در وب درخورِ شان و منزلتِ ملي و تاريخي و مذهبي ما نباشد.
به همين سبب يکي ديگر از محورهاي لازم‌الاجرا برنامه‌ريزي مناسب براي فراهم‌سازي بسترهاي لازم براي توليد محتوا در زمينه‌هاي مختلف علمي، فرهنگي، مذهبي و غيره در قالب‌هاي مختلف و زبان‌هاي گوناگون بالاخص فارسي و انتشارِ آنها در شبکه جهاني وب در کنارِ دسترسي آسان و ارزان که پيش از اين به آن اشاره رفت، مي‌باشد.
پيگيري اجراي سند راهبردي و تدوينِ نظامِ جامع در حوزه فناوري اطلاعات
لازم است تا با اجراي خردمندانه و اصلاحِ سند راهبرد کلان و تدوينِ طرح نظام جامع در حوزه فناوري اطلاعات در سريع‌ترين زمانِ ممکن، رويکرد ايران در استفاده از IT در زمينه‌هاي مختلف مشخص گشته و سرمايه‌گذاري باتعقل و بابرنامه در رابطه با اجراي طرح‌هاي کلان ملي صورت گيرد. با تکيه و سرلوحه قرار دادن چنين راهبرد و نظامِ جامعي توسطِ دانشمندانِ اين حوزه انشاءالله ايران مي‌تواند جايگاه‌هاي اثرگذار از دست رفته در حوزه IT را در زمانِ کوتاه در منطقه به دست آورد.
در اين خصوص همچنين تفکيک و تبيين وظايفِ نهادهاي متولي حوزه فناوري اطلاعات نظير وزارت فناوري اطلاعات و ارتباطات، شوراي عالي اطلاع‌رساني و شوراي عالي انفورماتيک و عدمِ موازي‌کاري و داشتنِ هماهنگي در اجرا و راهبردِ مشخص در اين زمينه در دولت آقاي کروبي موردِ توجهِ کافي قرار خواهد گرفت.
همچنين ترکيبِ شوراها، کميسيون‌ها و هيات‌هاي اثرگذار طوري از بنده‌ کارشناسي و علمي و با اتکا به بخشِ خصوصي تنظيم خواهد شد که کليه‌ي تصميم‌گيري‌ها در اين حوزه با دخالت و تاييد نخبگان و افرادِ صاحب‌صلاحيت، دانشمند و داراي بينش صورت گيرد تا راهبردهاي مشخص شده در اين زمينه با آمدن و رفتنِ دولت‌ها دستخوش تغييراتِ اساسي نگردد.
فرهنگ‌سازي
به موازاتِ برداشتنِ‌ محدوديت‌ سرعتِ اينترنت، توسعه‌سامانه‌ها و زيرساخت‌ها و  توليدِ محتوا تلاش براي بسترسازي فرهنگي لازم صورت خواهد گرفت تا از محتواي موجود در وب به بهترين نحو استفاده شود و فرهنگِ استفاده از فناوري و اينترنت در حوزه‌هاي مختلف تبيين و در بينِ اقشارِ مختلف آموزش داده شود.
اهميت به فعاليت‌هاي بينارشته‌اي (interdisciplinary )
توسعه همه‌جانبه و نوآوري در دنياي به هم پيوسته‌ و فناوري‌محورِ کنوني جز در سايه تعاملِ نزديکِ مختصصانِ رشته‌هاي گوناگون امکان‌پذير نمي‌باشد. فناوري اطلاعات و ارتباطات ديگر مختص به سازمانِ خاص و يا فعاليت‌هاي صرفاً علمي-پژوهشي نبوده و امروزه در کنارِ برق و آب و تلفن جزء جدايي‌ناپذير و اساسي در هر صنعت و حرفه‌اي است. با ظهور و گسترشِ شبکه‌هاي اجتماعي آنلاين و پيچيده شدن صنايعِ مختلف، علوم گوناگوني نظير جامعه‌شناسي، کامپيوتر، مديريت، انسان‌شناسي، اقتصاد، روان‌شناسي و غيره مي‌بايست با يکديگر و شانه‌به‌شانه‌ هم فعاليت کنند و به زبانِ‌ و فهمِ مشترک برسند. در نتيجه بذلِ توجه لازم به فعاليت‌هاي بينارشته‌اي و ايجاد بسترهاي لازم براي رشد اين فعاليت‌ها توصيه مي‌گردد.
اميد است با اعتقاد به برنامه‌هاي فوق و برنامه‌ريزي و اجراي موازي و منسجمِ آنها در آينده، نه تنها کشور ما ايران جايگاه شايسته‌ خود را در نظامِ بين‌الملل پيدا کند، که توسعههمه‌جانبه‌اي در حوزه‌هاي مختلف با استفاده مناسب و هوشمندانه از فناوري‌هاي نوين اطلاعاتي و ارتباطاتي صورت پذيرد تا نه تنها رفاه که امنيتِ رواني شهروندان نيز با خدماتِ بهتر و سريع‌تر و نظارتِ کارا بهبود يابد و گامي باشد به سوي فردايي بهتر و ايراني آبادتر و سرافرازتر.