ژل رویال؛ معجزه ای از مواد مغذی تا کمک به ترشح اشک

موبنا؛ دکتر رکسانا دانیالی – ژل رویال که تحت عناوین مختلفی از جمله شاه انگبین، غذای ملکه و شیر زنبور عسل نیز شناخته می شود، نوعی ماده ژلاتینی است و از تولیدات زنبورهای عسل کارگر به شمار می رود. به طور معمول تمام لاروها در روزهای ابتدایی زندگی خود از ژل رویال تغذیه می کنند اما این ماده غذایی منحصر به فرد به مرور دستخوش تغییراتی شده و تبدیل به جیره ملکه تا پایان عمر آن می شود.

لازم به ذکر است که ژل رویال در اصل یک ترشح پروتئینی است و از غدد هیپوفارنکس و فک پایین زنبورهای کارگر خارج می شود. این مایع سفید رنگ از دیرباز تا به امروز یکی از اجزای اصلی طب سنتی بوده است و مزایای بیشمار آن برای سلامت انسان توسط مطالعات متفاوت به اثبات رسیده است. امروزه انواع مکمل های دارویی به بازار عرضه می شوند که حاوی این ماده معجزه آسا هستند و توانسته اند ظرف مدت زمان کوتاهی به محبوبیت قابل ملاحظه ای دست یابند.

اما به راستی ژل رویال چه فوایدی برای ما دارد؟ آیا این طیف اثر گسترده می تواند به بهبود شماری از ناخوشی ها و بیماری های مزمن کمک کند؟

منبعی غنی از انواع مواد مغذی

ژل رویال اساسا متشکل از آب، کربوهیدرات، پروتئین و چربی است. با این حال بر اساس مقاله ای از مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا، ترکیب دقیق این ماده همچنان ناشناخته باقی مانده است. در مجموع محققین معتقد هستند که فواید سلامت محور ژل رویال بیشتر به پروتئین های خاص آن و همچنین اسیدهای چرب مرتبط است.

این محتوا شامل 9 گلیکوپروتئین و 2 مدل اسید چرب است. گلیکوپروتئین ها تحت عنوان پروتئین های اصلی ژل رویال یا به اختصار MRJPs شناسایی می شوند. اسیدهای چرب نیز ترانس 10 هیدروکسی 2 دکانوئیک اسید و 10 هیدروکسی دکانوئیک اسید نام دارند.

این تولید منحصر به فرد زنبورهای عسل کارگر در عین حال حاوی تعداد زیادی از ویتامین های خانواده ب و عناصر معدنی است. اما باید بدانیم که ترکیب مواد مغذی بر اساس منبع تولیدی ژل رویال متفاوت خواهد بود و بدین ترتیب تمام ژل های رویال مثل یکدیگر نیستند. برخی از معمول ترین ویتامین های موجود در این ماده به صورت زیر است:

– تیامین (ب 1)

– ریبوفلاوین (ب 2)

– پانتوتنیک اسید (ب 5)

– پیریدوکسین (ب 6)

– نیاسین (ب 3)

– فولیک اسید (ب 9)

– اینوزیتول (ب 8)

– بیوتین (ب 7)

تاثیر آنتی اکسیدانی و ضد التهابی

شرکت های تولیدکننده فرآورده های مکمل مدعی هستند که ژل رویال بر کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو تاثیرگذار است. طی زنجیره ای از تست های آزمایشگاهی مشخص شده که برخی از اسیدهای آمینه خاص، اسیدهای چرب و ترکیبات فنولی ژل رویال دارای تاثیر آنتی اکسیدانی قوی هستند.

از طرفی دیگر دیده شده که به دنبال درمان سلول های ایمنی با استفاده از ژل رویال، سطح مواد شیمیایی آغاز کننده فرآیندهای التهابی افت می کند. البته هرچند این نتایج بسیار امیدوار کننده به نظر می رسند، اما نیاز به طراحی و اجرای مطالعات انسانی بیشتری خواهد بود تا بتوان با اطمینان بالاتری اثرگذاری ژل سلطنتی را تایید کرد.

کمک به پایین آمدن خطر امراض قلبی- عروقی از طریق کاهش سطح کلسترول

با استناد به مقاله ای که از طریق کتابخانه دیجیتال جی استور قابل دسترسی است، هر دو سری مطالعات حیوانی و انسانی نشانگر تاثیر مثبت ژل رویال بر کاهش سطح کلسترول خون هستند. با توجه به این دسته از یافته ها، ماده مذکور قادر به پایین آوردن خطر ابتلا به بیماری های قلبی- عروقی خواهد بود.

با وجود آن که هنوز مکانیسم دقیق این اثر مشخص نیست، اما دانشمندان محتوای پروتئینی ژل سلطنتی را مسئول کاهش کلسترول می دانند.

بهبود زخم و ترمیم پوست

ژل رویال چه به صورت خوراکی و چه موضعی تاثیری نسبی بر بهبود زخم، کاهش التهابات پوستی و تسریع فرآیند ترمیم به همراه دارد. همچنین این ماده به واسطه اثر آنتی باکتریال خود معروف است و بدین وسیله می تواند از آلودگی زخم با عفونت جلوگیری کند.

در پژوهشی که توسط انتشارات سیج در اختیار علاقه مندان قرار گرفته می خوانیم: بررسی های حیوانی حاکی از آن هستند که تولید کلاژن در موش های صحرایی تحت درمان با عصاره ژل سلطنتی افزایش یافته است. همانطور که می دانید کلاژن یک پروتئین ساختاری حیاتی در راستای ترمیم و استحکام پوست به شمار می رود. مطالعه آزمایشگاهی دیگری نیز نشان داد که ظرفیت تعمیر بافتی در سلول های انسانی تحت تاثیر استفاده از ژل رویال افزایش می یابد.

کمک به ترشح اشک و درمان خشکی مزمن چشم ها

مطالعات حیوانی و انسانی با جامعه آماری کوچک نتایج جالبی داشته اند. طبق یافته های این پژوهش ها، مصرف مکمل های حاوی ژل رویال و یا خود آن (خوراکی) به صورت منظم و روزانه می تواند بر کاهش خشکی مزمن چشم تاثیرگذار باشد. بدین ترتیب ماده تولید شده توسط زنبورهای کارگر از مسیر افزایش ترشح اشک و اثر بر غدد لاکریمال عملکرد خود را نشان می دهد.

همچنین هیچ عوارض قابل توجهی ناشی از مصرف خوراکی مکمل های حاوی ژل رویال گزارش نشده است. از این رو ژل سلطنتی می تواند به عنوان راه حلی بدون خطر، طبیعی و مطمئن برای درمان کمکی خشکی مزمن چشم مد نظر قرار بگیرد.

همچنین با وجود آن که تاکنون مطالعات متعددی در این زمینه صورت گرفته است، اما باز هم نمی توان تنها بر اساس همین یافته های محدود نتیجه گیری کرد. گفتنی است که پزشکان، دانشمندان و متخصصین زیادی از سراسر دنیا به اثرات مفید ژل رویال اعتقاد عملی دارند و از آن جایی که این ماده فرآورده ای طبیعی است، به استفاده روتین و البته کنترل شده از آن در قالب یک مکمل کامل و همه فن حریف توصیه می کنند.

 منبع: عصرایران