قهرمان جام جهانی مشخص شد!

موبنا – از زمان آغاز جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ روسیه حدود یک هفته می‌گذرد و ۳۲ تیم برتر جهان با یکدیگر به رقابت می‌پردازند تا بهترین تیم فوتبال جهان برای چهار سال آینده برگزیده شود. این اتفاق به عنوان بزرگترین و پربیننده‌ترین گردهمایی ورزشی جهان محسوب می‌شود و تعداد علاقمندان به آن حتی از مسابقات المپیک هم بیشتر است. تیم‌ها در این مرحله نخست این بازی‌ها به هشت گروه تقسیم شده‌اند که هر کدام از آنها یک سرگروه دارند و سه تیم دیگر که در سطح پایین‌تری هستند، با آنها رقابت می‌کنند تا در نهایت از هر گروه دو تایم صعود کند و پس از بازی با گروه‌های بعدی و رسیدن به مراحل نهایی، بهترین تیم فوتبال جهان برگزیده شود.

از آنجایی که حدود سه هفته از بازی‌های جام جهانی فوتبال باقیمانده است، گمانه‌زنی در مورد قهرمان جهان کار دشواری به نظر می‌رسد و بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند تا مرحله نهایی صبر کنند و قهرمان این دوره از مسابقات را ببینند. در این میان برخی شرکت‌های تحقیقاتی هم دست به کار شده‌اند تا با آمارگیری‌های تخصصی و تحلیل‌های کارشناسی برمبنای پایگاه‌های داده بتوانند نتیجه بازی‌ها را از هم اکنون پیش‌بینی کنند و احتمال برنده شدن هر تیم در بازی‌ها را حدس بزنند. این روش‌ها به اشکال مختلف دنبال می‌شود تا در نهایت برنده احتمالی مشخص شود.

گمانه‌زنی‌ها به این صورت دنبال می‌شود که در برخی از آنها کارشناسان بر اساس رفتار و تکنیک‌های فوتبالی، نحوه بالا رفتن تیم‌ها را بررسی می‌کنند. در بخش دیگر کارشناسان می‌کوشند برحسب سوابق و ستارگان موجود در تیم‌ها پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهند. بر اساس تحلیل‌هایی که به این صورت دنبال شده است، تیم ملی برزیل با ۱۶.۶ درصد بیشترین شانس برای قهرمانی ر این دوره از مسابقات را دارد که پس از آن آلمان با ۱۲.۸ درصد و اسپانیا با ۱۲.۵ درصد قرار می‌گیرد.

محققان در سال‌های اخیر تلاش‌های فراوان در زمینه توسعه فناوری یادگیری ماشینی انجام دادند و از این طریق می‌توانند گمانه‌زنی‌ها آماری دقیق‌تری انجام دهند. نکته مهم در اینجاست که یک گروه تحقیقاتی سعی کرده است به کمک فناوری جدیدی موسوم به یادگیری ماشینی (ML) رفتار تک‌تک بازیکنان، مربیان، پاسکاری، گل زدن و حتی استرس در بازیکنان را تحلیل کند تا در نهایت با اطمینان کامل بتواند در مورد برنده بازی‌های این دوره از مسابقات جام جهانی گمانه‌زنی کند. ولی به نظر شما فناوری یادگیری ماشینی کدام تیم را برنده بازی‌های امسال می‌داند؟

پاسخ این سوال را «آندراس گرول» از «دانشگاه دورتموند» آلمان به همراه همکاران خود می‌دهد. این محققان مجموعه‌ای متشکل از فناوری یادگیری ماشینی و روش‌های آمارگیری سنتی را به صورت همزمان مورد استفاده قرار داده‌اند که به این اقدام «روش دستیابی تصادفی» گفته می‌شود. در این روش با تحلیل‌های دقیق و موشکافانه برنده‌ای که بیشترین احتمال برای پیروزی او وجود دارد، شناسایی می‌شود.

این تکنیک تحلیلی طی سال‌های اخیر به عنوان یک روش قدرتمند در سازمان‌های بزرگ مورد استفاده قرار گرفته است تا کلان داده‌ها در حجم وسیع به صورت دقیق‌تر بررسی شند و جلوی سرقت‌های داده و نشت اطلاعات به فضای بیرون سازمان هم گرفته شود. این تکنیک بر مبنای ایده‌ای دنبال می‌شود که محققان بر پایه آن می‌توانند در مورد آینده پیش‌بینی‌های دقیق انجام دهند و از این طریق بهترین تصمیم را برای رویارویی با آن بگیرند. این روش به مدیران سازمان کمک می‌کند خود را برای اتفاقات مختلف آماده کنند تا به عنوان مثال از هم اکنون مشخص شود گرایش مشتریان در شش ماه آینده به کدام سمت هدایت می‌شود تا محصولات مناسب و مورد علاقه مشتریان به تولید برسد.

تکنیک دستیابی تصادفی به اشکال مختلف دنبال می‌شود. در این روش به جی آنکه در مورد خروجی هر یک از اتفاقات یا به عنوان مثال هر یک از بازی‌های صورت گرفته در جام جهانی تحلیل جداگانه انجام شود، یک فرآیند متصل محاسباتی پیش‌بینی می‌شود که به صورت تصادفی تمام اتفاقات جزیی را با دقت بالا تحلیل می‌کند. این تحلیل تصادفی بارها و بارها انجام می‌شود و از این طریق جزئی‌ترین اتفاقاتی که در این مورد وجود دارند بررسی می‌شوند. نتیجه نهایی تحلیل صورت گرفته از این طریق نشان می‌دهد که تا چه میزان احتمال وقوع یک اتفاق وجود دارد.

دستیاری به نتیجه نهایی از طریق این تکنیک مزایای فراوانی به همراه دارد. نخست آنکه این روش با مشکلات مربوط به تصمیم گیری و تغییر جهت در روش‌های سنتی مواجه نیست. همچنین از همان ابتدا مشخص می‌شود که کدام عوامل تاثیر بیشتری روی نتیجه نهایی می‌گذارند و میزان تاثیرگذاری آنها با دقت بیشتر بررسی می‌شود.

بنابراین یک شاخه از تصمیم‌گیری‌ها چند پارامتر تاثیرگذار خود را از دست بدهد، سیستم به سادگی می‌تواند مسئله را حل کند تا مشخص شود که این اتفاق چقدر در نتیجه نهایی تاثیر می‌گذارد. پارامترهایی که تاثیر کمتری دارند می‌توانند در تحلیل‌های دقیق‌تر حذف شوند تا در مراحل نهایی نیازی به حضور آنها نباشد.

دکتر گرول و همکارانش از همین روش استفاده کردند تا نتیجه بازی‌های جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ روسیه مشخص شود. مدلی که آنها ارایه کردند نتیجه هر بازی را به صورت جداگانه پیش‌بینی کرد تا وضعیت تیم‌ها نمایان شود و با احتمال قوی معلوم گردد کدام تیم در نهایت می‌توانند برنده میدان شوند. گرول و همکارانش در این تحلیل‌ها طیف گسترده‌ای از عوامل مختلف را در اختیار گرفتند تا تاثیر هر کدام از آنها تحلیل شود. در این موارد حتی تاثیر عوامل اقتصادی از جمله تولید ناخالص ملی کشورها و جمعیت آنها، امتیازدهی فیفا به تیم‌های ملی،‌ و سرمایه‌ها و دارایی‌های تیم‌های ملی از جمله میانگین سن بازیکنان، تعداد بازی‌های آنها در لیگ‌های برتر، تعداد بازی‌های آنها در باشگاه‌های داخلی و … هم بررسی شد.

تمامی این بررسی‌ها و تحلیل‌های دقیق یک مدل جامع در اختیار دکتر گرول و همکارانش گذاشت و نتایج جالبی را نمایان کرد. به عنوان مثال مشخص شد امتیازدهی فیفا بیشترین تاثیر را در پیش‌بینی برنده این دوره از بازی‌ها در اختیار دارد. دیگر عوامل تاثیرگذار و مهم شامل تولید ناخالص ملی و تعداد حضور اعضای تیم در لیگ‌های برتر بود. عواملی که تاثیر مهمی برجا نمی‌گذاشت به جمعیت کشور، ملیت داور و … مربوط می‌شد.

پیش‌بینی‌های انجام شده در این فرآیند با برخی راه‌هایی که پیش‌تر ارایه شده بود تفاوت داشت. برای شروع روش دستیابی تصادفی تیم ملی اسپانیا را با ۱۷.۸ درصد احتمال برنده این دوره از بازی‌های جام جهانی معرفی کرد.

با این وجود در بررسی‌های دقیق‌تر مشخص شد که ساختار تورنومنت یکی از عوامل مهم و بسیار تاثیرگذار در این بازی‌ها محسوب می‌شود. با این توضیح اعلام شد که اگر آلمان بتواند با نتیجه خود از مرحله گروهی عبور کند، احتمال زیادی وجود دارد که بتواند در بین ۱۶ تیم باقیمانده به پیروزی دست یابد. با این توضیح، روش دستیابی تصادفی شانل آلمان برای پیروزی در این دوره از مسابقات را ۵۸ درصد اعلام کرد. در مقابل گفته شد تیم ملی اسپانیا می‌تواند در مرحله‌ای که ۱۶ رقیب وجود دارد قوی‌تر عمل کند و ۷۳ درصد احتمال دارد که اسپانیایی‌ها به مرحله یک‌چهارم نهایی راه یابند.

اگر دو تیم ملی آلمان و اسپانیا در مرحله نهایی مقابل یکدیگر قرار بگیرند، برای هر کدام از آنها شانس مشابه وجود دارد تا قهرمان این دوره از مسابقات جهام جهانی شوند. دکتر گرول گفت: «احتمال برنده شدن اسپانیا اندکی بیشتر است، زیرا برای آلمان شانس بیشتری وجود دارد که در مرحله یک‌شانزدهم حذف شود».

لازم به ذکر است دکتر گرول و هکارانش برای آنکه در مورد برنده این دوره از مسابقات جام جهانی فوتبال را پیش‌بینی کنند بیش از ۱۰۰ هزار بار بررسی‌های تصادفی خود را از طریق فناوری یادگیری ماشینی انجام دادند.