پنج اقدام بزرگ روسیه در سوریه

روسیه بیش از یک ماه پیش به طور رسمی وارد جنگ داخلی سوریه شد و از آن زمان تاکنون روس‌ها به همراه نیروهای ارتش سوریه توانستند پیشرفت‌هایی را طی حملات هماهنگ علیه مواضع مخالفان در این کشور به دست آورند. اکنون به نظر می‌رسد که روسیه قصد تشدید بیشتر مداخله خود در سوریه را دارد. این پرسش مطرح می‌شود که روس‌ها برای ایجاد تحولی عمده و کسب پیروزی نهایی در این جنگ از چه قابلیت‌هایی می‌توانند استفاده کنند.

رابرت فارلی، استاد “مدرسه دیپلماسی و بازرگانی بین‌المللی پاترسون” در دانشگاه کنتاکی و نویسنده کتاب «The Battleship Book» در تحلیلی در پایگاه در تحلیلی در پایگاه نشنال اینترست درباره تمهیداتی که روسیه ممکن است برای پیشبرد جنگ در سوریه در اختیار بگیرد می‌نویسد:

«در اینجا پنج قابلیتی که روسیه برای پیروزی در جنگ در سوریه به آنها احتیاج پیدا خواهد کرد را ذکر می‌کنیم:

1- جنگنده‌های SU-25

با وجود آنکه سرنگون شدن جت بمب‌افکن SU-24 روسیه به دست نیروی هوایی ترکیه آسیب‌پذیری این بمب‌افکنها بدون اسکورت را نشان داد اما روس‌ها احتیاج دارند که به ارتش سوریه برای پیشرفت در جنگ کمک کنند و بهترین راه برای این کار استفاده از هواپیماهای جنگی سنگین و محکمی نظیر جنگنده SU-25 است که می‌توانند تاثیری زیاد در میدان جنگ داشته باشند. این بمب‌افکن‌ها که معادل هواپیماهای A-10‌ آمریکا محسوب می‌شوند به رغم عدم برخورداری از سرعت زیاد می‌توانند بمب‌های سنگینی و پرقدرتی را فرو بریزند. با بروز نشانه‌های تمایل روسیه برای تشدید حملات هوایی در سوریه می‌توانیم مطمئن باشیم هواپیماهای جنگی روس بیشتری نظیر SU-25 را در روزهای آینده برفراز مناطق تحت کنترل شورشیان در سوریه ببینیم. این هواپیماها می‌توانند تاثیر مهمی بر موفقیت نیروهای زمینی ارتش سوریه داشته باشند.

2- سیستم‌ دفاع هوایی S-400

چند روز پیش روسیه از استقرار موفقیت‌آمیز سیستم دفاع هوایی S-400 در سوریه خبر داد. S-400 به لحاظ سیاسی حکومت سوریه را در مقابل طرح منطقه پرواز ممنوع کشورهای غربی و یا هر گونه طرحی از جانب هر کشوری برای حملات هوایی علیه نیروهای دولت بشار اسد بیمه کند. معنی این کار این است که داعش و دیگر گروه‌های شورشی سوری باید برای شکست دادن بشار اسد و روسیه در سوریه به خودشان متکی بوده و انتظار هیچ پشتیبانی هوایی از همپیمانانشان نداشته باشند. البته نیروی هوایی کشورهای غربی می‌تواند با دشواری سیستم S-400 را شکست دهد اما متحمل خساراتی در این راه خواهد شد و در عین حال حملات مستقیم علیه شبکه دفاع هوایی روسیه سطح بسیار بیشتری از تشدید درگیری را که هیچ کس تمایلی به آن ندارد، در پی خواهد داشت. در واقع سیستم S-400 روسیه یک وتوی سیاسی مقابل مداخله غرب علیه حکومت سوریه است.

3- دیپلماسی

مهمترین سلاحی که روسیه می‌تواند برای محافظت از حکومت بشار اسد استفاده کند سلاح دیپلماتیک است. با وجود آنکه قدرت نرم روسیه در چند سال گذشته کاهش یافته اما مسکو همچنان این قدرت و نفوذ را دارد تا با طرف‌های دارای منفعت در سوریه توافقاتی را به دست آورد. این شامل همسایگان منطقه‌ای سوریه، اعضای اتحادیه اروپا که چندان مشتاق به مشارکت در جنگ در سوریه نیستند و دیگر کشورهای قدرتمند که می‌توانند بر جنگ در سوریه تاثیر بگذارند می‌شود. همه این امکانات می‌توانند بحث در مورد جنگ در سوریه را در جهت استحکام هر چه بیشتر حکومت بشار اسد تغییر دهند. یکی از ارزشمندترین دارایی‌های دیپلماتیک روسیه قدرت وتو در شورای امنیت سازمان ملل است. روسیه همچنان می‌تواند از این وتو به عنوان یک سپر استفاده کرده و جلوی هرگونه اقدام شورای امنیت در خصوص جنگ در سوریه را گرفته و از تکرار اقدامی مشابه مداخله ناتو در لیبی علیه سوریه جلوگیری کند.

4- سلاح اطلاعات و شناسایی

با وجود آنکه قابلیت‌های اطلاعاتی روسیه در حد آمریکا نیستند اما از قدرتمندترین‌ها در نوع خود به حساب می‌آیند که می‌توانند موجب تقویت هر چه بیشتر ارتش سوریه در جنگ در این کشور شوند. ظرفیت اطلاعاتی و شناسایی روسیه می‌تواند به طور دقیق قابلیت‌های گروه‌های مخالف حکومت سوریه را شناسایی کرده و واکنش‌های آنها به حملات ارتش سوریه را تحلیل کند. این قابلیت‌ها همچنین می‌توانند به روس‌ها و ارتش سوریه کمک کنند، راهبردهای موثری برای شکست دادن شورشیان در سوریه تهیه کنند. دارایی‌های روسیه در این زمینه شامل پهپادها و هواپیماهای شناسایی و جنگ افزارهای الکترونیکی که قادر به تحلیل ارتباطات شورشیان هستند می‌شود. روسیه کاملا قادر است که این اطلاعات را برای نیروهای استقرار یافته از جانب خودش و نیروهای ارتش سوریه به شکلی کارآمد و موثر پردازش کند.

5- نیروهای ویژه

ارتش سوریه و شبه‌نظامیان وابسته به آن نیاز دارند که مناطق تحت اشغال گروه‌های شورشی را بازپس بگیرند. ارتش سوریه به طور سنتی در عملیات‌های تهاجمی و پرتحرک قدرت کمتری دارد اما در عملیاتهای دفاعی ایستا و توپخانه‌ای بسیار خوب عمل می‌کند. روس‌ها باید در جنگ زمینی در سوریه رهبری به نحوی رهبری اساسی خود را نشان دهند که بتواند موجب پیروزی این ارتش شود. تا زمانی که روسیه تصمیم به استقرار یک نیروی زمینی قدرتمند در سوریه نگیرد، نقش اصلی سربازان روسیه در سوریه صرفا هماهنگی، پشتیبانی و رهبری خواهدبود. البته نیروهای ویژه روسیه باید از تجربه نیروهای ویژه غربی در افغانستان، لیبی و دیگر کشورها نیز درس بگیرند و باید احتیاط زیادی در اجتناب از تلفاتشان داشته باشند تا جلوی شرمندگی خود در داخل و عرصه بین‌المللی را بگیرند.

در پایان باید گفت که روسیه هنوز در سوریه جنگ‌های زیادی برای انجام دادن دارد. نخستین هفته‌های مداخله آمریکا در افغانستان و همچنین مداخله ناتو در لیبی نشانی از پیشرفت نداشتند اما در هر دو مورد با گذشت مدتی حملات هوایی باعث تضعیف مقاومت نیروهای مخالف شده و اجازه به اجرای تهاجمات زمینی تعیین کننده را دادند. جامعه بین‌المللی احتمالا دو یاسه ماه دیگر موفقیت‌های ارتش روسیه و شکست داعش را به چشم خود خواهد دید و حکومت بشار اسد می‌تواند از بابت نابود شدن مخالفانش در غرب این کشور خرسند باشد.»

176/