جشنواره تئاتر فجر آغاز شد

مراسم افتتاحیه بخش نمایشنامه‌نویسی سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر دوشنبه ۲۵ آبان ماه با حضور تعدادی از هنرمندان و گروه‌های شرکت‌کننده این بخش از جشنواره در تالار مشاهیر تئاتر ایران در مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.

بهزاد صدیقی مدیر بخش نمایشنامه‌نویسی سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در ابتدای مراسم گفت: آنچه در این دوره به عنوان نمایشنامه‌های برگزیده انتخاب شد، حاصل تلاش نویسندگان شرکت‌کننده و گروه داوری این بخش متشکل از محمد چرمشیر، کامران سپهران و کوروش نریمانی است که ۳۰۴ اثر ارسال شده به دبیرخانه جشنواره را طی دو ماه مطالعه کردند. این در حالی است که هیچ یک از آثار شبهه‌ای ندارد، چرا که تمامی هیات داوران، همه آثار را به صورت تک‌تک مطالعه کرده و در نهایت به اتفاق آرا، نمایشنامه‌های منتخب را انتخاب کردند.

وی ادامه داد: پیشنهاد دبیرخانه سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به مدیرکل هنرهای نمایشی این است تا علاوه بر اینکه این آثار تبدیل به یک کتاب می‌شود، به شرایطی برسد که ما شاهد تولید آنها و اجرای عمومی‌شان در طول سال و یا جشنواره تئاتر فجر سال آینده باشیم تا از این ظرفیت بی‌توجه عبور نکنیم. البته ۱۰ اثر دیگر نیز برای این بخش از جشنواره انتخاب شده که اگر شرایط تولید آن وجود داشته باشد، می‌تواند در عرصه تولید حرفه‌ای نیز مورد استفاده قرار گیرد. البته این موضوع بستگی به تصمیم‌گیری مسئولان و بودجه تئاتر کشور دارد که امیدوارم محقق شود.

صدیقی تصریح کرد: ظرفیت تئاتر کشور، ظرفیت بسیار زیادی است و به نظر می‌رسد ما نباید از این ظرفیت غافل شویم و باری به هر جهت کار را رها کنیم. من امیدوارم شرایطی فراهم شود تا دوره‌های پیشرفته نمایشنامه‌نویسی و ارتباطات بین‌المللی نویسندگان در آن سوی مرزها طی ماه‌های آینده اتفاق بیفتد و ما با حمایت‌های گسترده شاهد خلق آثار جدید باشیم.

مدیر بخش نمایشنامه‌نویسی سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بیان کرد: ظرفیت کنونی نمایشنامه‌نویسی، ظرفیتی دلگرم‌کننده است، اما بسیاری از نویسندگان هستند که چندان خود را نمی‌بینند و در مسابقه‌های این چنینی شرکت نمی‌کنند. اتفاقاً تعداد این نویسندگان نیز کم نیست اما به جهت اینکه آنها شرایط اجرای عمومی آثارشان را خوب و امیدوارکننده نمی‌بینند، بنابراین منزوی هستند و به طور طبیعی هم کارشان دیده نمی‌شود. من امیدوارم برگزاری چنین رویدادی که اتفاقاً از تهیه‌کنندگان حرفه‌ای تئاتر نیز برای شرکت در آن دعوت کردیم، بتوانند مقدمات و پیش‌تولیدی برای ورود آثار این نمایشنامه‌نویسان در عرصه تئاتر حرفه‌ای باشند.

فرهاد آئیش کارگردان و بازیگر تئاتر نیز با تقدیر از برگزاری بخش نمایشنامه‌نویسی سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت: مهمترین سئوالی که می‌توانم مطرح کنم این است که چرا وقتی کارگردانان ما نوآوری‌های مختلفی در عرصه تئاتر دارند، از نوشته‌های نویسندگان مستعد آثار استفاده نمی‌کنند؟ این یک مقوله بسیار مهمی است که ما در طول تاریخ هنر بشر نیز بارها و بارها شاهد آن بوده‌ایم و مطالعه کرده‌ایم که بسیاری از این آثار زیر تختخواب‌های هنرمندان پوسید و آنها را نابود کرد.

وی ادامه داد: در نمایشنامه‌نویسی هم چنین رویکردی وجود دارد. خیلی‌ها می‌نویسند ولی دیده نمی‌شوند. به هر صورت من بسیار خوشحالم که چنین قدمی در عرصه نمایشنامه‌نویسی برداشته شده است. من امیدوارم در جلسات نقد و بررسی که برای این آثار منتخب برگزار می‌شود، کاری کنیم که بسیاری از کارگردانان حرفه‌ای از نزدیک با متون تولیدی آشنا شوند و بر اساس سلایق خود، آنها را انتخاب کنند. من سال گذشته برای اجرای عمومی یکی از آثارم، متنی از شکسپیر را انتخاب کردم، چه بسا شاید کسانی بودند که می‌توانستند بر اساس سلایق من متنی را بنویسند و آن را به من به عنوان کارگردان معرفی کنند. پس به نظر می‌آید که وجود یک واسطه برای معرفی نویسندگان گمنام به کارگردانان حرفه‌ای باید وجود داشته باشد.

آئیش بیان کرد: این روزها بیشترین نوآوری به کارگردانی است. من معتقدم این نوآوری باید در نمایشنامه‌نویسی هم اشاعه پیدا کند. شاید تئاتر ما وارد فاز جدیدی شده که متن کمتر در آن دیده می‌شود و آنچه وجود دارد، تصویر و نزدیک شدن به هفت هنر دیگر است. این موضوع خیلی خطرناک است، چرا که ممکن است به طورکلی مقوله نمایشنامه‌نویسی را از بین ببرد.

این بازیگر صاحب‌نام عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون در ادامه صحبت‌های خود گفت: من ۲۰ سال پیش را به یاد می‌آورم که تئاتر ایران فقط محدود به تئاتر شهر و دو تالار اصلی و چهارسو بود. در آن زمان به زور تماشاچی‌هایی می‌رفتند و می‌آمدند که تعدادشان بسیار کم بود، اما در این چند سال تماشاخانه‌هایی داریم که همه دارای مخاطبانی خوب و آثاری قابل توجه هستند که همین موضوع نشان‌دهنده آغاز یک جنبش جدید در تئاتر ماست؛ چیزی که طی سال‌های اخیر در سینما بوجود آمده و هم‌اکنون بسیاری از مخاطبان در سراسر دنیا می‌دانند که کشور ایران غیر از پسته، سینما هم دارد.

وی افزود: من از همان قدیم به این ماجرا خوش‌بین بودم که تئاتر ایران مسیر رو به رشد خود را طی می‌کند. کما اینکه هم‌اکنون چند جوان را می‌شناسم که آثارشان می‌تواند کاملا با کارهای مدرن کشورهای غربی مقایسه کرد. ما شناگر زیاد داریم که هم‌اکنون آب کافی برای شنا کردن در آن مهیا شده است. ما باید این موضوع را جدی بگیریم که جنبش جدیدی در تئاتر ایران اتفاق افتاده است که می‌تواند تئاتر ما را به همان شیوه سینما در دنیا مطرح کند.

این کارگردان تئاتر بیان کرد: تئاتر ایران هم به صورت کیفی و هم به صورت کمی در قالب یک حرکت تصاعدی ارتقا پیدا کرده است؛ پس از خانواده تئاتر می‌خواهم تا کوچک بودن را فراموش کند. در تئاتر ما همه فکر می‌کنند بهتر از بقیه‌اند و بقیه بدترین هستند؛ در حالی که من معتقدم سلیقه‌های مختلفی وجود دارد که نبودن دموکراسی اجازه کار را نمی‌دهد. ما باید بتوانیم با حفظ سلیقه خود تمام تئاترها را دوست داشته باشیم. شما ممکن است خیلی از چیزها را دوست نداشته باشید اما از شما می‌خواهم تا در برابر این دوست نداشتن‌ها جبهه نگیرید. تئاتر ایران در شکوفایی جنبش قرار گرفته که باید آن را قدردانی کرد.

سعید اسدی دبیر سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز در این مراسم گفت: ایده بخش نمایشنامه‌خوانی جشنواره فقط نمایشنامه‌خوانی نبود، بلکه معرفی نمایشنامه و نمایشنامه‌نویسی در یک شبکه ارتباطی تنگاتنگ از مهمترین مباحثی بود که به آن توجه داشتیم. به هر حال خوشحالم که جشنواره تئاتر فجر امروز به طور رسمی آغاز شد.

وی افزود: به دلیل اینکه دوست نداشتیم فعالیت‌های نمایشنامه‌نویسان کشورمان در شور و هیجان بخش اصلی جشنواره حل شود، تصمیم گرفتیم تا در فضایی آرام و مستقل آن را برگزار کنیم.

اسدی در پایان گفت: ما در این بخش از تهیه‌کنندگان حرفه‌ای تئاتر هم دعوت کردیم تا در جلسات نمایشنامه‌خوانی ما حضور داشته باشند، چون معتقدیم این فضا می‌تواند بخشی از تولید حرفه‌‌ای ما باشد. به هر حال از همه کسانی که در این بخش شرکت کردند، قدردانی می‌کنم و از همه دوستانی که به هر نحوی آثارشان در این بخش راه پیدا نکرد، ابراز تأسف خود را اعلام می‌کنم و بر آنها درود می‌فرستم که نتوانستیم در بخش نهایی خدمتگزارشان باشیم.

176/