بحران سالخوردگی در ایران

محمد جواد محمودی در نشست علمی و راهبردی سالخوردگی جمعیت در ایران با تاکید بر هشدارهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بر خطرات سالخوردگی جمعیت گفت: یکی از مسایل عمده جمعیتی؛ مساله سالخوردگی جمعیت است که پدیده ای جدید در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می رود، هرچند که در این زمینه در بین مناطق مختلف جهان تفاوت هایی وجود دارد.

وی ادامه داد: افزایش جمعیت سالخورده، موضوعی مهم در برنامه ریزی و سیاست گذاری جمعیتی کشورها، برای آمادگی ارائه خدمات به این گروه سنی است.

رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست های جمعیتی تشریح کرد: کاهش چشمگیر نرخ باروری در دهه 70 و تداوم و تشدید آن در دهه 80 تغییر ترکیب سنی جمعیت را در آینده نزدیک نشان می دهد که این نوع نوسانات شدید متغیرهای جمعیتی در ایران، طی چند دهه اخیر، نگرانی هایی را در بین کارشناسان، به وجود آورده است و برای درک درست از این نگرانی باید تعریف و مرز درست سالخوردگی را بدانیم.

وی ادامه داد: اکنون شدیدترین سقوط در باروری و سریع ترین نرخ های سالمندی جمعیت در کشورهای در حال توسعه و پیش از ثروتمند شدن آن ها در حال رخ دادن است.

محمودی به نقل از دکتر نیکولاس ابرشتات تشریح کرد: بر اساس آمار اداره سرشماری آمریکا درصد سالمندان 10 کشوری که بیشترین جمعیت مسلمان را دارند از جمله اندونزی، ایران، الجزایر، مراکش تا سال 2040، از درصد سالمندان حال حاضر آمریکا بیشتر خواهد بود که با توجه به درآمد نسبتا پائین این کشورها، چگونگی مواجهه با نیازهای فزاینده پیش روی سالمندان یکی از چالش های جدی کشورهای مسلمان خواهد بود.

رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست های جمعیتی سپس به ارائه آماری از میزان مرگ و میر در جهان پرداخت و گفت: جمعیت کنونی جهان حدود 7 میلیارد و 300 میلیون نفر است که روزانه حدود 150 هزار نفر از آن ها فوت می کنند که در کشورهای در حال توسعه دو سوم این آمار یعنی حدود 100 هزار نفر به علت موارد مرتبط با سن یا سالخوردگی افراد است، در حالی که در کشورهای توسعه یافته فوت 90 درصد افراد، در اثر سالخوردگی است، یعنی بیماری ها و تصادفات در کشورهای توسعه یافته نقش زیادی در مرگ و میر ندارند.

وی در ادامه مفهوم سالخوردگی را تعریف و افزود: سالخوردگی یک فرایند شناخته شده با عنوان پیامد انتقال جمعیت شناختی است که در آن باروری و مرگ و میر از سطوح بالا به سطوح پایین کاهش پیدا می کند و نسبت افراد مسن در جمعیت افزایش و نسبت افراد جوان کاهش می یابد.

محمودی با اشاره به اینکه عوامل سالخوردگی را باید در تغییرات مرگ و میر و باروری بدانیم گفت: البته عامل اصلی تغییرات ساختار سنی و سالخوردگی، کاهش باروری است و بر این اساس اکنون بیش از 6 میلیون نفر جمعیت بالای 60 سال داریم.

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست های جمعیتی افزود: طبق نتایج سرشماری سال1390در کشور 8.2 درصد، جمعیت 60 سال به بالا داریم که در سال 1405 این رقم به12 درصد خواهد رسید.

وی همچنین در ادامه بر اساس شاخص جهانی دیده بان سن، تنها شاخص جهانی که وضعیت زندگی سالخوردگان (افراد بالای ۶۰ سال) را در شاخص های، سلامتی، امنیت درآمد، توانایی های فردی و زندگی در محیط توانمند ساز منتشر می کند، گفت: در این گزارش که در سال 2014 منتشر شده، کشور سوئد بعد از نروژ بهترین شرایط زندگی را برای سالخوردگان دارد و این در حالی است که ایران در بین کشورهای مورد مطالعه نیست، اما در بین کشورهای نزدیک به ایران، تاجیکستان در رده 61 ، ارمنستان در رده ۴۰، روسیه ۶۵، ترکیه ۷۷، عراق ۸۷ و پاکستان در رده ۹۱ جدول قرار دارند.