روزه داری و دوپینگ!

همه افراد در مقابل ساعت‌های طولانی روزه‌داری مقاومت بدنی یكسانی ندارند. شاید شما هم جزو افرادی هستید كه در روزهای اول ماه رمضان بدون هیچ مشكلی روزه می‌گیرید اما وقتی به روزهای پایانی نزدیك می‌شوید بیماری‌ها سراغ‌تان می‌آیند و سرما می‌خورید یا به مشكلات دیگری دچار می‌شوید كه ادامه روزه‌داری را برای‌تان دشوار می‌كند. در این صورت بهتر است بدانید احتمال دارد مشكل مربوط به رژیم غذایی‌تان باشد و كمبود بعضی از ویتامین‌ها شما را به دردسر انداخته است. برای پیشگیری از بروز این مشكل می‌توانید از مكمل‌ها استفاده كنید. شاید در گذشته بعضی از افراد به این موضوع بی‌توجه بودند اما زندگی در دنیای مدرن به شما كمك می‌كند برای پیشگیری از كمبود ویتامین دست روی دست نگذارید و با توجه به شرایط راهی برای حل این مشكل پیدا كنید.

روزه و كمبود ویتامین‌ها

در ماه رمضان عادت‌های غذایی و زمان غذا خوردن افراد تغییر می‌كند و شاید به دلیل مصرف بیش از حد مواد پرحجم و مضر، ریزمغذی‌های لازم به بدن نرسد. در نتیجه كمبود ویتامین پیش می‌آید كه می‌تواند بیماری‌ها و مشكلاتی را ایجاد كند. از این رو اگر برنامه غذایی كاملی ندارید و از گروه‌های اصلی غذایی مانند میوه و سبزیجات تازه، گوشت و پروتئین، هیدرات‌های كربن، حبوبات و غلات در رژیم غذایی‌تان استفاده نمی کنید با مشورت پزشك مصرف مكمل‌های غذایی را شروع كنید. به هر حال در ماه رمضان برنامه غذایی ما تغییر می‌كند و ممكن است در رژیم غذایی خلأ‌هایی به وجود بیاید كه باید از طریق مصرف مكمل‌های غذایی برطرف شود تا بدین ترتیب از كمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی پیشگیری شود.

روزه‌داری و دوپینگ

مولتی‌ویتامین خوب است

گاهی دیده می‌شود كه در دهه آخر ماه رمضان بعضی از روزه‌داران ضعیف می‌شوند و سرما می‌خورند. این مشكل به ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن ارتباط دارد چون ویتامین‌هایی مانند ویتامین C و مواد معدنی كافی به بدن‌شان نمی‌رسد. از سوی دیگر در ماه رمضان گروهی از افراد با عجله سحری ضعیفی می‌خورند و به كامل بودن برنامه غذایی‌شان چندان توجهی نمی‌كنند بنابراین به این افراد توصیه می‌شود هنگام سحر و افطار یك تركیب «مولتی ویتامین» مصرف كنند. این مولتی‌ویتامین باید كیفیت خوبی داشته باشد تا ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن تامین شود. اگر در طول ماه رمضان روزی یك یا دو عدد مولتی‌ویتامین مصرف شود، در این صورت از نظر كمبود ویتامین در ماه رمضان مشکلی ایجاد نمی‌شود.

عوارض مصرف زیاد مكمل‌ها

زیاده‌روی در هر كاری نه‌تنها مفید نیست بلكه ضرر هم دارد. در مورد مصرف مكمل‌ها هم این نكته صدق می‌كند. ویتامین‌های محلول در چربی به‌سادگی از بدن دفع نمی‌شوند در نتیجه ممكن است پس از مصرف زیاد این مكمل‌ها علائمی مانند حالت تهوع و استفراغ، گیجی و تاری‌دید به وجود بیاید. مصرف ویتامین C به مقدار خیلی زیاد در درازمدت بر كلیه‌ها اثر می‌گذارد. بهترین كار این است كه مصرف ویتامین و مكمل‌ها با نظر مشاور تغذیه و پزشك متخصص صورت گیرد تا چنین عوارضی به وجود نیاید.

یكی، دوتا كافی است

شركت‌های تولیدكننده مولتی‌ویتامین‌ها به‌طور معمول مقدار تركیبات این محصولات را طوری تنظیم می‌كنند كه مصرف روزانه یك یا دو عدد كافی باشد. در شرایط عادی كه كمبود ویتامینی وجود ندارد، افراد می‌توانند برای پیشگیری از كمبود ویتامین هر روز یكی از این قرص‌ها را مصرف كنند. حتما لازم نیست مكمل‌ها را همراه غذا بخورید. به گفته متخصصان این محصولات تركیباتی دارند كه روی معده و دستگاه گوارش تاثیر بدی برجا نمی‌گذارد و از این نظر جای نگرانی نیست.

قرص یا شربت؟

مكمل‌های مختلف و مولتی‌ویتامین‌ها به صورت قرص یا شربت در داروخانه موجودند. شاید این سوال برای‌تان پیش بیاید كه كدام را انتخاب كنید؟ به گفته متخصصان این موضوع تا حدودی سلیقه‌ای است و بستگی به گروه مصرف‌كننده دارد. به‌طور مثال مكمل‌های نوزادان به صورت قطره تولید می‌شود تا در حجم كم بتواند نیاز نوزاد را برطرف كند. برای كودكان نوپا شربت بهتر است چون طعم لذت‌بخشی دارد. افراد بزرگسالی كه می‌خواهند مكمل‌ها را در مقدار بیشتر به بدن شان برسانند یا كسانی كه برای درمان كمبود ویتامین سراغ مكمل‌ها می‌روند بهتر است قرص‌ها را انتخاب كنند چون فشرده‌تر هستند و میزان ویتامین بیشتری دارند.

وقت‌شناس باشید

وقتی قرار است مكملی را روزی یك‌بار مصرف كنید بهتر است كه در زمان مشخصی از روز باشد. بدین ترتیب بدن نسبت به زمان مصرف ویتامین شرطی می‌شود البته بیشتر به این دلیل كه برای هر تركیبی مكانیسم جذب خاصی وجود دارد. اگر هر روز سر ساعت مشخصی ناهار بخورید و یك روز زمان غذا خوردن‌تان تغییر كند، بدن در همان ساعت احساس گرسنگی می‌كند. در مورد مصرف مولتی‌ویتامین‌ها هم همین‌طور است. اگر در ساعت مشخصی مصرف شود بدن یاد می‌گیرد كه مكانسیم‌های جذب را آماده كند و در این صورت مولتی‌ویتامین‌ها عملكرد بهتری برجا می‌گذارند.

چطور مولتی‌ویتامین مناسبی بخریم؟

همه مولتی‌ویتامین‌های استاندارد برچسبی دارند كه روی آن نوشته شده شامل چه تركیباتی هستند. شركت‌های مختلف، مولتی‌ویتامین‌های گوناگونی را روانه بازار كرده‌اند كه با توجه به جوامع مختلف و نیازشان تركیبات متفاوتی دارند. یك مولتی‌ویتامین خوب باید ویتامین‌های محلول در آب (مانند B و C) و ویتامین‌های محلول در چربی (E، D، K، A) را به میزان مناسبی داشته باشد. تركیبات دیگری مانند جینسینگ، آنتی‌اكسیدان‌ها و. . . هم در برخی از مولتی‌ویتامین‌ها وجود دارد كه هر كدام برای موارد خاصی به‌كار می‌رود و بنابر تجویز پزشك یا متخصص تغذیه برحسب شرایط افراد تجویز می‌شود. مهم‌ترین نكته در مورد خرید این محصولات این است كه از مراجع قانونی وارد شده و برچسب اصالت داشته باشند. از طریق این برچسب و با ارسال اس‌ام اس می‌توانید از بابت ورود قانونی این محصولات مطمئن شوید.  به هر حال قبل از خرید مشورت با پزشك را فراموش نكنید.

مكمل‌ها در روزهای غیر از ماه رمضان

افراد مختلف برحسب گروه سنی، جنسیت، سبك زندگی و. . . به انواع مختلفی از ویتامین‌ها نیاز دارند. به‌طور مثال نیاز بدنی مردان و زنان در مورد برخی از ویتامین‌ها با هم فرق می‌كند. خانم‌ها به دلیل  عادت ماهانه به‌طور معمول دچار كمبود آهن می‌شوند. در دوران بلوغ و زمان یائسگی هم نیاز بدن به برخی از ویتامین‌ها متفاوت است. به همین دلیل در شرایطی غیر از ماه رمضان هم ممكن است مكمل‌ها به دلایل مختلف مصرف شوند. گروه‌هایی كه باید نسبت به مصرف مكمل‌ها حساس باشند در چند دسته قرار می‌گیرند:

زنان شیرده: زنان قبل از دوران شیردهی به مكمل‌های كلسیم نیاز دارند. پیش از این دوران بدن به استخوان‌ها به عنوان منبع كلسیم نگاه می‌كند؛ به همین دلیل مادر باید از لحاظ كلسیم و ویتامین D در وضعیت خوبی قرار داشته باشد تا در دوران شیردهی با كمبود این ویتامین‌ها روبه‌رو نشود. به خانم‌هایی كه قصد بارداری دارند توصیه می‌شود به این نكته توجه كنند.

زنان یائسه: پس از یائسگی هم خانم‌ها به تركیباتی نیاز دارند كه بتوانند علائم یائسگی را تحمل كنند. به‌طور كلی میزان كلسیم مورد نیاز بدن تحت تاثیر هورمون‌های استروژن و پروژسترون قرار دارد. اگر بدن‌شان دچار كمبود كلسیم و ویتامین D شود این كمبود بر پوكی استخوان تاثیر می‌گذارد. خانم‌ها پس از یائسگی باید حواس‌شان به پوكی استخوان باشد و در صورتی كه نشانه‌هایی در بدن‌شان ظاهر شد، بهتر است برای درمان این كمبود ویتامین از مكمل‌ها كمك بگیرند.

روزه‌داری و دوپینگ

افرادی كه تحمل شیر را ندارند: گروهی از افراد هم هستند كه نمی‌توانند مصرف لبنیات را تحمل كنند و با مصرف شیر علائمی مانند اسهال یا یبوست سراغ‌شان می‌آید. برای این افراد مكمل‌هایی وجود دارد كه به رفع اختلالات آنزیمی كمك می‌كند. بدین ترتیب این افراد هم می‌توانند باخیال راحت شیر بخورند و در ماه رمضان تغذیه كامل‌تری داشته باشند.

دختران نوجوان: از زمانی كه عادت ماهانه‌شان شروع می‌شود باید مراقب كم‌خونی باشند و نسبت به تامین ویتامین D و آهن بدن‌شان حساس شوند. علاوه بر این از آنجا كه در سن رشد هستند و در این دوران استخوان‌سازی با حجم و سرعت زیاد انجام می‌شود باید به مقدار كافی كلسیم و ویتامین D دریافت كنند.

بی‌خواب نشوید

بعضی از مولتی‌ویتامین‌ها تركیباتی مانند جینسینگ دارند كه بر میزان هوشیاری تاثیر دارد. از این رو توصیه می‌شود این مكمل‌ها را شب‌ها مصرف نكنید چون سبب بی‌خوابی می‌شود.

نصفه‌نیمه ممنوع!

شركت‌های تولیدكننده، این قرص‌ها را طوری ساخته‌اند كه باید یك قرص كامل را مصرف كنید تا ویتامین‌ها براساس درصدی كه روی برچسب نوشته شده به بدن‌تان برسد. علاوه بر این مكمل‌ها مانند برخی از دارو‌ها نیستند كه لازم باشد همراه‌شان آب زیادی بنوشید پس در حد معمولی آب بنوشید و قرص‌ها را نصف نكنید.