کوهوش سیاه؛ گیاهی همه فن حریف برای بانوان! (+عکس)

موبنا؛ دکتر رکسانا دانیالی – کوهوش سیاه گیاهی گلدار، بومی آمریکای شمالی و متعلق به خانواده آلالگان به شمار می رود. نام علمی این گیاه Actaea racemosa است و تحت عنوان پری شمع نیز شناخته می شود. گل ها و ریشه های کوهوش سیاه از دیرباز یکی از اجزای پر مصرف طب سنتی بومی آمریکا بوده است و به واسطه فواید بیشماری که برای سلامتی بانوان به همراه دارد، شهرت فراوانی یافته است.

ادعا می شود که این گیاه می تواند به بهبود علائم یائسگی، تقویت قدرت باروری، تعادل هورمونی و حتی درمان برخی از انواع مشکلات روانی کمک کند.

به نظر می رسد که مزایای کوهوش سیاه به جز فیتواسترژونی آن مربوط باشد. فیتواستروژن ترکیبی گیاهی است که از عملکرد هورمون استروژن در بدن تقلید می کند. با این حال محققان معتقد هستند که معرفی گیاه کوهوش سیاه در قالب یک فیتواستروژن واقعی، نیازمند انجام مطالعات بیشتری است. اما در مجموع چه فوایدی به این گیاه جالب نسبت داده می شود؟

کمک به بهبود علائم آزار دهنده یائسگی

با توجه به مقاله ای که از طریق مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است، کوهوش سیاه پتانسیل بالایی در جهت برقراری تعادل هورمونی بدن از خود نشان داده است. به طور کلی تسکین علائم آزار دهنده یائسگی یکی از اصلی ترین دلایلی است که مردم را به استفاده از این گیاه علاقه مند کرده است و شواهد قانع کننده ای نیز در این راستا وجود دارد.

برای مثال تحقیق و بررسی روی 80 تن از بانوان یائسه که دچار گرگرفتگی می شدند، نشان دهنده تاثیر مثبت مصرف روزانه 20 میلی گرم کوهوش سیاه به مدت حداقل 8 هفته بود. این افراد در انتهای مطالعه، گرگرفتگی بسیار کمتری را در مقایسه با دوران قبل از مصرف مکمل گزارش کردند. علاوه بر این مطالعات انسانی دیگر نیز یافته های مشابهی را به تایید رسانده اند.

تقویت قدرت باروری

کوهوش سیاه در تقویت قدرت باروری مکانیسم جالبی را از خود نشان داده است. تحقیقات حاکی از آن هستند که این گیاه می تواند اثربخشی داروی باروری کلومیفن را در افراد نابارور افزایش دهد و بدین ترتیب به بالا رفتن احتمال بارداری کمک کند.

با استناد به 3 مطالعه انسانی کوچک با جامعه آماری محدود، میزان باروری یا تخمک گذاری موفق در میان زنان مبتلا به ناباروری که مکمل کوهوش سیاه را به همراه کلومیفن (طبق تجویز پزشک معالج) مصرف کرده بودند، بهبود یافته بود.

کمک به درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک، سندرم پیش از قاعدگی و تنظیم چرخه قاعدگی

گیاه شگفت انگیز مورد بحث می تواند شانس بارداری در بانوانی که مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند و کلومیفن مصرف می کنند را نیز افزایش دهد. همچنین کوهوش سیاه به تنظیم چرخه قاعدگی در مبتلایان این سندرم هم کمک خواهد کرد.

علاوه بر این ادعا می شود که چنین ترکیب گیاهی منحصر به فردی بر علائم سندرم پیش از قاعدگی هم اثرگذار است و می تواند درد، بی قراری و تغییرات ناشی از اختلالات هورمونی در این دوران را کاهش دهد و چرخه قاعدگی را تا حد امکان تنظیم کند.

سلامت مغزی و کمک به خواب راحت تر

دیده شده که گیاه کوهوش سیاه اثرات مفیدی بر سلامت روان به ویژه در زنان یائسه به دنبال دارد. در یک مطالعه مروری تاثیر استفاده از مکمل های دارویی حاوی این گیاه بر اضطراب، افسردگی و سلامت روانشناختی بانوان یائسه مورد بررسی قرار گرفت. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد که این مکمل تاثیری بر اضطراب ندارد اما می تواند بهبود بسیاری از علائم روانشناختی را به همراه داشته باشد.

از طرفی دیگر کوهوش سیاه با بهبود عوارضی نظیر گرگرفتگی، اختلال متداول خواب در بانوان یائسه را بهبود می بخشد و سبب می شود که فرد بتواند خواب شبانه راحت تری را تجربه کند. همچنین ترکیب این گیاه با روی، زنجبیل و هیالورونیک اسید نیز قدرت بهبود گرگرفتگی های مرتبط با بی خوابی و استرس را در اختیار دارد.

عوارض جانبی و احتیاطات مصرف

عوارض جانبی که گیاه کوهوش سیاه که اغلب در دوزهای بالاتر از حد توصیه شده درمانی خود را نشان می دهند، شامل مواردی از جمله ناراحتی های گوارشی، تهوع، بثورات جلدی، درد در ناحیه سینه ها و یا لکه بینی هستند. لازم به ذکر است که این دسته از عوارض در گروه “خفیف” دسته بندی شده اند.

همچنین از آن جایی که گیاه مذکور با درجاتی از آسیب های کبدی در ارتباط است، مصرف آن در افراد مبتلا به بیماری های کبدی توصیه نمی شود. بدین ترتیب چنانچه از داروها و یا مکمل های درمان کننده اختلالات کبدی استفاده می کنید، نباید مصرف کوهوش سیاه را در دستور کار خود قرار دهید. از طرفی دوزهای بالای این ترکیب می تواند با آسیب سلول های قرمز خون مرتبط باشد. لذا در افراد مبتلا به کم خونی احتیاط مصرف دارد و حتما باید استفاده از آن طبق نظر و تجویز پزشک معالج انجام شود.

دوز توصیه شده کوهوش سیاه میان برندهای مختلف تفاوت جزئی دارد. اما معمولا دوز 20 الی 120 میلی گرم عصاره استاندارد شده از این گیاه برای استفاده روزانه مناسب خواهد بود. برای کمک به محدودسازی علائم ناشی از یائسگی، حداقل دوز روزانه 20 میلی گرم کارایی کافی را از خود نشان داده است. همچنین برخی از متخصصین حوزه سلامت و پزشکان معتقد هستند که نباید از فرآورده های حاوی کوهوش سیاه برای مدت زمان بیش از 6 ماه تا 1 سال با توجه به احتمال آسیب کبدی آن استفاده کرد. امروزه انواع مکمل های دارویی این گیاه در بازار موجود هستند و می توان آنها را بر اساس نیاز و پس از مشورت با پزشک یا داروساز مورد مصرف روزمره قرار داد.

 منبع: عصرایران