زنان در دنیای فناوری مسوولیت پذیرترند

طبق آخرین آمارهای منتشر شده، در آمریکا زنان بیشتر از مردان از اینترنت استفاده می کنند و این تصور که اینترنت، حداقل در آمریکا یک قلمرو مردسالار است، رد می شود. طبق این آمارها، هم اکنون 2/97 میلیون زن و 9/90 میلیون مرد در آمریکا از اینترنت استفاده می کنند. به عقیده کارشناسان، روابط عمومی زنان خیلی خوب است و اینترنت امکان ایجاد ارتباطات اجتماعی را برای آنان آسان تر می کند. زنان اکثریت کاربران شبکه های اجتماعی را تشکیل می دهند و 45 درصد مشترکان سایت ویدیویی یوتیوب زن هستند. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی شرکت eMarketer، حدود 78 درصد کاربران اینترنتی مرد و 66 درصد کاربران اینترنتی زن طی سال جاری فایل های ویدیویی آنلاین را مشاهده کرده اند. به عقیده کارشناسان، نگاه بیشتر زنان به دنیای اینترنت، نوعی ابزار برای سرگرمی است. بسیاری از زنان که زمان خود را صرف رسیدگی به مراقبت از فرزندان و برقراری ارتباطات می کنند، فرصت گشت وگذار اینترنتی برای تماشای فیلم های ویدیویی را ندارند. یک بررسی جدید نشان داده است که زنان معمولاً مسائل شخصی را فدای پیشرفت در مشاغل فناوری اطلاعات می کنند. یک سوم زنان نیمه فنی که در این تحقیق شرکت کردند، وظایف مادری خود را برای ارتقای شغلی به تعویق انداخته اند و در مقابل، 18 درصد از مردان فنی توضیح داده اند که کار خود را به خانواده ارجح دانسته اند. بنابراین زنان نیمه فنی دو برابر مردان از وظایف مادری و فرزندی چشم پوشی می کنند. همچنین، 9 درصد زنانی که با فناوری سروکار داشتند، اعلام کردند که از بچه دار شدن دوری می کنند تا بتوانند روی کار خود تمرکز بیشتری داشته باشند. این رقم برای مردان تقریباً 5/3 درصد است. حدود 5/12 درصد از زنان و 9/11 درصد از مردان، از ازدواج صرف نظر می کنند تا بتوانند در شغل خود حرفه ای شوند اما 8/7 درصد از زنان مورد تحقیق قصد دارند که مجرد باقی بمانند تا به شغل مورد نظر خود برسند که این رقم برای مردان 5/2 درصد گزارش شده است.

فداکاری شخصی که زنان در فناوری اطلاعات انجام می دهند، نشان می دهد تلاش زنان در رشته های مردانه موفق خواهد بود. زنانی که در این تحقیق با آنها مصاحبه شد، احساس می کنند که مجبور شده اند بین کار و خانواده یکی را انتخاب کنند.در دهه گذشته اعلام شده بود که بیشتر دختران تمایل چندانی برای حضور در رشته های مرتبط به فناوری اطلاعات و کامپیوتر ندارند که البته این وضعیت بیشتر در بین دختران دوره متوسطه دیده می شود. بر اساس آمارهای موجود، در حالی که بین سال های 95- 1994 تنها 42 درصد از محصلان دختر دوره متوسطه تمایل داشته اند در دوره های آموزشی فناوری شرکت کنند، این رقم برای سال های 97- 1996 به 42/3 درصد رسیده است. با توجه به اینکه برای شرکت در کلاس های کامپیوتر نیز آمارهای مشابهی منتشر شده، کارشناسان دریافته اند که تمایل مردان به این قبیل مباحث بیشتر است. بررسی های جدیدی که توسط موسسه تحقیقاتی British Columbia انجام شده، نشان می دهد که ارقام و آمارهای یاد شده پس از پایان دهه 1990 تغییرات فراوانی کرده است. با وجود اینکه گفته شده بود دختران تمایل چندانی به شرکت در کلاس های آموزشی فناوری ندارند، این روزها دیده می شود که در برخی مواقع حضور این افراد از مردان هم پررنگ تر است.
دولت کانادا بر پایه تحقیقات و بررسی های جامع خود اعلام کرد، در سال 2002 میلادی 12 میلیون
زن خانه دار در این کشور حضور داشتند که از این میزان 2/7 میلیون نفر به طور مستمر از اینترنت استفاده می کرده اند. این افراد سعی می کردند که از محل کار، منزل، مراکز آموزشی، کتابخانه های عمومی و دیگر اماکن موجود به اینترنت متصل شوند. در سال 2000 تنها 51 درصد از زنان خانه دار کانادایی به اینترنت دسترسی داشتند اما ظرف یک سال این رقم به 60 درصد رسیده است که در این میان 2/75 میلیون نفر روزانه از اینترنت برای تحصیلات عالی و شرکت در دوره های آموزشی استفاده می کنند. مسائلی نظیر جست وجو در سایت ها، گذراندن دوره های آموزشی، انجام کارهای اداری و… مهم ترین اهداف زنان برای ورود به دنیای مجازی بوده است. این طور که گفته می شود، در سال 2001 بیش از 12 درصد زنان کانادایی که وارد اینترنت شده بودند، توانستند با موفقیت دوره های آموزشی آنلاین خود را به اتمام برسانند.
یک بررسی دیگر نشان می دهد، زنان بریتانیایی هم بیش از مردان این کشور اینترنت و ابزارهای وابسته به آن را به کار می برند. طی ماه مه از سال جاری میلادی، 8/5 میلیون
زن بریتانیایی از اینترنت استفاده کرده اند که این رقم رشد 30 درصدی یا 8/1 میلیون نفری را نسبت به ماه های آغازین از سال جاری نشان می دهد. در طول این ماه هر یک از زنان به طور میانگین 462 دقیقه را در اینترنت به سر بردند که این رقم برای مردان تنها 414 دقیقه محاسبه شده است.
با وجود آمارهای یاد شده، گفته می شود که اشتیاق مردان برای حضور در اینترنت بیش از زنان است اما سایت هایی که به طور اختصاصی برای خانم ها طراحی شده، باعث شده است تا این افراد حضورشان در اینترنت پررنگ تر احساس شود.
بنا بر این گزارش، زنان بریتانیایی در ماه مه از 412 صفحه اینترنتی به صورت جداگانه دیدن کرده اند که در مقابل، هر یک از مردان فقط به 347 صفحه سر زده اند. این طور که گفته می شود، سایت های اختصاصی برای زنان روز به روز محبوب تر می شوند، به طوری که در مدت یاد شده
7/7 درصد از تمام کاربران خانگی بریتانیا دست کم یک بار سراغ این سایت ها رفته اند. چنین رویکردی حتی در کشوری مانند عربستان هم قابل مشاهده است و بررسی ها نشان می دهد، در حالی که زنان سعودی محدودیت ورود به دنیای اجتماعی و حتی مشکلاتی برای خرید کالا از مغازه ها را دارند، بیشترین کاربران اینترنتی این کشور را زنان تشکیل می دهند؛ به گونه ای که مقامات عربستان معتقدند دانشی که زنان این کشور در سه سال گذشته به دست آورده اند، از مجموعه دانشی که سال های گذشته داشتند، بیشتر است. یک بررسی در ایران نیز نشان داده است که فناوری اطلاعات بر میزان درآمد و ارتقای توانمندی زنان کشور بسیار موثر بوده است. در این پژوهش در مورد کارهای انجام شده در زمینه تاثیرگذاری اطلاعات بر اشتغال زنان ایرانی این نتیجه به دست آمده است که به دلیل تقاضای مدیریتی و تکنیکی جدید برای مشاغل مرتبط با فناوری اطلاعات، عوامل اجتماعی و آموزش مانع از دستیابی زنان به فرصت های موجود جهت بهبود مهارت و در نتیجه دستیابی به مشاغل اصلی می شود. بیشترین تعداد مشاغل برای زنان نیز در مهارت های پایین از قبیل پردازش اطلاعات مشاهده شده است. به هر حال باید توجه داشت، اگرچه علم و فناوری از طریق افزایش بهره وری و کارآمدی تاثیراتی را به صورت افزایش بیکاری در جامعه برجا می گذارد اما این تاثیرات موقتی است و اقتصاد این قدرت را دارد که افراد بیکار شده را جذب کند. از طرف دیگر می توان گفت که با ورود فناوری اطلاعات سهم کارکنان ماهر و متخصص افزایش می یابد و در عین حال ممکن است زنان به دلیل شرایط و هنجارهای فرهنگی و اجتماعی جامعه نتواند تخصص های لازم برای اشتغال در بخش فناوری اطلاعات را کسب کنند و در نتیجه از نرخ فعالیت اقتصادی این افراد کاسته می شود.