وضعیت کنونی و چشم‌انداز اینترنت پرسرعت طی 5 سال آینده

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبری فارس «توانا»، نگاهی به آمارهای جهانی جایگاه ایران را در منطقه و جهان از لحاظ شاخص تعداد کاربران پورت‌های پر سرعت نشان می‌دهد.
طبق آمارهای ارائه شده از سوی شرکت تحقیقاتی Point Topic در حال حاضر شمار مشترکان باند پهن جهان از مرز 411میلیون نفر فراتر رفته است. بر همین اساس با یک مقایسه ساده از نسبت جمعیت ایران به جمعیت جهان، می‌توان به رقم 4 میلیون پورت پر سرعت برای جمعیت 80 میلیونی ایران دست یافت تا در صورت وجود این تعداد پورت بتوانیم ادعا کنیم از وضعیت مناسبی در جهان برخوردار هستیم.
اما به واقع تعداد پورت‌های پرسرعت ایران چقدر است و این عدد چقدر با رقم ایده‌ال 4 میلیون پورت پر سرعت فاصله دارد و جایگاه ایران در آمارهای جهانی کجاست؟

* رتبه ششم ایران در خاورمیانه از لحاظ ضریب نفوذ تلفن همراه

بنابر تازه‌ترین گزارش‌های رسمی ITU اتحادیه بین‌المللی مخابرات، در حالی که ایران با ضریب نفوذ اینترنت 34.9 درصد بعد از فلسطین اشغالی، امارات، قطر، لبنان و ترکیه در مقام ششم منطقه قرار دارد، براساس شاخص اینترنت پرسرعت، با ضریب نفوذ 0.4 درصد جایگاه 15 را در منطقه به خود اختصاص داده است.
بنابراین گزارش، طبق معیار سنجش ITU در این رتبه‌بندی، اینترنت پر سرعت به پهنای باند بالای 512 کیلوبیت بر ثانیه اطلاق می‌شود که با توجه به اینکه در ایران با محدودیت 128کیلوبیت بر ثانیه روبه رو هستیم، این جایگاه بدون احتساب پورت‌های پر سرعتی است که به مشترکان خانگی و کاربران زیر 512 واگذار شده و آنچه در این رتبه‌بندی منظور شده پورت‌های مورد استفاده سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ است.
بنابراین از اعمال قانون محدودیت پهنای باند، بار دیگر ایران در رتبه‌بندی های جهانی متضرر می ‌شود.

* راه‌اندازی 1.5 میلیون پورت پرسرعت تا پایان برنامه چهارم

به گزارش فارس، طبق سند برنامه پنج ساله چهارم توسعه ایران، راه اندازی 1.5 میلیون پورت پر سرعت در دستور کار قرار داشته که از این میان راه اندازی 275 هزار پورت بر عهده شرکت مخابرات ایران و یک میلیون و 225 هزار بر عهده بخش خصوصی و شرکت‌های اینترنتی (PAP) گذاشته شده بود.
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که با توجه به اینکه در آن زمان تنها بخش خصوصی و شرکت‌های اینتزنتی مجاز به فعالیت در این زمینه بودند و شرکت مخابرات تا آن زمان مجوز ورود به حیطه ADSL را نداشت، بنابراین طبق آنچه در سند برنامه چهارم بر عهده شرکت مخابرات گذاشته شده است راه‌اندازی پورت پرسرعت ADSL نیست بلکه راه اندازی پورت “.G ” و فیبر نوری است.
بنابراین گزارش، “.G ” پورتی با قابلیت ارائه پهنای باند زیاد و متقارن است که پهنای باند بالای مورد نیاز سازمان‌ها و نهادها مانند شبکه 20 هزار شعبه‌ای بانک‌ها، شبکه‌های مجازی خصوصی(VPN) و نیز پهنای باند مورد نیاز PAPها را تامین می کند .
بنابراین در انتهای برنامه پنج ساله چهارم بخش خصوصی باید یک میلیون و 225 هزار پورت پر سرعت ADSL و بخش دولتی 275 هزار پورت “.G ” واگذار می‌کرد که میزان تحقق این شاخص از ابتدای برنامه چهارم در سال 84، طبق آخرین گزارش‌ ارائه شده در پایان سال 87 از سوی رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، به عنوان مرجعی که شرکت‌های اینترنتی (PAP) میزان دایری خود را به این سازمان اعلام می‌کنند به این صورت است : از تعداد یک میلیون و 225 هزار پورت پرسرعتی که باید توسط بخش خصوصی و PAP ها ایجاد می‌شد، بخش خصوصی تاکنون500 هزار پورت نصب و نزدیک به 300 هزار پورت دایر کرده است. در همین زمان از سوی بخش دولتی نیز 139 هزار پورت نصب و 45 هزار پورت برای بانک‌ها و سازمان‌ها دایر شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
به گفته یکی از مدیران 11 شرکت اینترنتی که مجور فعالیت در این زمینه را دارند، عدم همکاری لازم و کافی شرکت‌های مخابرات منطقه‌ای واستانی در ارائه مناسب و کافی خدماتی مانند تخصیص مکان، واگذاری زوج سیم مسی، تامین پهنای باند و برق لازم در برآورده نشدن انتظارات و اهداف برنامه تعیین شده شرکت‌های خصوصی دخیل بوده است.
هر چند بی‌شک وجود چنین مشکلاتی از سرعت بخش خصوصی برای نیل به اهدافشان می کاهد، اما توجه به این نکته نیز خالی از لطف نیست که شرکت‌های خصوصی بنا بر ذات خصوصی بودن و استوار بودن بر اصل سود دهی برای ادامه حضور در بازار رقابت، علاقمند به توسعه سرویس های خود بر حسب اولویت تقاضا در مناطق هستند.

* توسعه پورت‌های پرسرعت، معیار توسعه یافتگی کشورها

هم اکنون میزان توسعه پورت های پر سرعت یکی از شاخص های ارزیابی توسعه یافتگی کشورها است و همانگونه که در کشورهای توسعه یافته شاهد هستیم دسترسی به اینترنت پر سرعت در جهان با سرعت زیادی در حال رشد است .
با در نظر گرفتن این مساله و نیز مقایسه ایران با کشورهایی مانند ترکیه که دستیابی به اهدافی چون کسب جایگاه اول منطقه در برنامه‌های آنها نیز گنجانده شده است، و نیز مقایسه پیشرفت‌های آنها با ایران در زمینه های اطلاعات و ارتباطات، این سوال مطرح می شود که اگر بخواهیم براساس اصل توسعه بر حسب تقاضا منتظر توسعه این زیر ساخت حیاتی باشیم، چه زمانی طول خواهد کشید تا توسعه پورتهای پرسرعت به مناطق کم جمعیت و کم تقاضا و پوشش سراسری کشور برسد؟
به گزارش فارس، با بررسی های وزارت ICT در سال 86 و مقایسه نتایج این بررسی با شاخص های جهانی، میزان توسعه نیافتگی کشور در زمینه توسعه پورت های پر سرعت مشخص شد.

* مصوبه دولت برای راه‌اندازی 3 میلیون پورت پرسرعت تا پایان سال جاری

بر همین اساس در سال 87 و در حالی که بیش از سه سال از آغاز برنامه پنج ساله چهارم توسعه می گذشت با تصویب هیات وزیران، دولت تصمیم به اصلاح برنامه چهارم گرفت و در سال 87 مجوز راه اندازی سه میلیون پورت به مخابرات ایران در طول یک سال باقی مانده از برنامه چهارم ابلاغ شد.
بنابراین گزارش راه اندازی سه میلیون پورت پرسرعت ذکر شده شامل 275هزار پورت “.G ” مصوب اولیه و دو میلیون و 725 هزار پورت ADSL است. به عبارتی نزدیک به 90 درصد از سه میلیون پورت پرسرعت پیش‌بینی شده در قالب ADSL است.
به عقیده کارشناسان، شرکت مخابرات برای جبران عقب ماندگی کشور در این زمینه و تحقق برنامه دستیابی به سه میلیون پورت پر سرعت، نیاز به برنامه‌ای دقیق و جامع دارد تا بتواند با جهشی بزرگ ایران به آمارهای جهانی برساند.
در همین زمینه معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات ایران در خصوص برنامه هایی که شرکت مخابرات برای دستیابی به برنامه های تعیین شده در برنامه چهارم تدوین کرده، گفت: در سال87 پس از ابلاغ مصوبه دولت، برنامه ریزی در30 استان آغاز شد. برای دست یابی به این مهم نیاز به شبکه‌ای داشتیم که بتوانیم این سه میلیون پورت پر سرعت را زیر بار ببریم. بر همین اساس برنامه ریزی برای ایجاد شبکه تجمیع پهنای باند در30 استان کشور آغاز و پس از نهایی شدن طرح به همه استان ها ابلاغ شد .
صیدی افزود: شبکه تجیع شاهراهی است که زیر ساخت لازم به منظور ارائه خدمات باند پهن را برای لایه ACSESS ها در تمام استان های کشور فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: این پورت ACSESS می توانند یک پورت ADSL باشد، یا تامین کننده‌ پهنای باند شبکه خصوصی مجازی یک سازمان یا یک شرکت اینترنتی که خدمات اینترنت کابلی یا بی سیم ارائه می دهد باشد.
معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات ایران خاطر نشان کرد: 80 درصد سرمایه گذاری که در استان ها در قالب این طرح در حال انجام است روی شبکه تجمیع و20 درصد روی پورت‌های ADSL است.

* جهش بزرگ کشور در زمینه توسعه پورت‌های پرسرعت تا پایان سال

به گزارش فارس، مسئولین شرکت مخابرات در خصوص بهره برداری از شبکه تجمیع استان ها تا پایان سال جاری اظهار امیدواری کرده اند.
با در نظر گرفتن گستردگی این طرح و مدت زمان کم باقی مانده از برنامه چهارم علاوه بر زمان بهره‌برداری، آنچه در این میان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، میزان زیر بار رفتن و به نتیجه رسیدن این شبکه در مدت زمان باقی مانده است که به گفته مسوولین شرکت مخابرات، راه‌حل یک جهشی بزرگ برای جبران عقب‌ماندگی کشور در زمینه پورت‌های پرسرعت خواهد بود.
معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات ایران در این خصوص گفت: با توجه به تفاوت شرایط استان‌ها در موقعیت جغرافیایی، بازاریابی تعداد پورت‌های مورد نیاز و جمعیت استان، RFE (پیش نویس) طرح تجمیع در هر استان متمایز با دیگر استان‌ها بود و در حال حاضر نیز مراحل انجام کار در استان‌ها متفاوت پیش می‌رود.
وی ادامه داد: برخی استان‌ها در حال برگزاری مناقصه‌اند، دربعضی استان‌ها برنده مناقصه مشخص شده و در برخی دیگر نیز قرارداد بسته شده و منتظر تحویل تجهیزات و نصب آن هستند.
صیدی افزود: با در نظر گرفتن این مسائل پیش بینی میزان زیر بار رفتن شبکه تا پایان سال بسیار سخت خواهد بود اما اگر تا انتهای سال جاری حداقل چند درصد از شبکه هم زیر بار برود می‌توانیم ادعا کنیم شروعی است برای جهش بزرگی که شرکت مخابرات قول داده است.
معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات ایران در پاسخ به این سوال که در سه سال اول برنامه پنج ساله چهارم، بخش خصوصی و شرکت‌های اینترنتی عهده‌دار ارائه پورت‌های پر سرعت بودند و اکنون با ورود شرکت‌های مخابرات استانی در بحث ارائه پورت‌های پرسرعت تعامل این دو بخش چگونه خواهد بود، گفت: تسریع در روند اجرای شبکه اینترنت پر سرعت کشور یک نیاز است و این شبکه باید دیر یا زود از یک زیرساخت باند پهن جامع برخوردار شود تا بتواند تقاضای روز افرون جامعه را در ارائه باند پهن جوابگو باشد.
وی خاطر نشان کرد: در صورت عدم وجود این شبکه ارائه پهنای باند مناسب حتی به شرکت های اینترنتی هم امکان پذیر نخواهد بود و از نبود این شبکه همه حتی شرکت های خصوصی متحمل زیان خواهند شد .
صیدی با اشاره به افزایش تقاضای پهنای باند طی سال گذشته، گفت: طبق آمارهای موجود طی سال گذشته رشد 80 درصدی در پهنای باند در خواستی داشتیم که این امر گویای این مطلب است که با افزایش محتوا، فناوری اطلاعات کاربردی تر و در نتیجه نیاز به پهنای باند بیشتر خواهد شد که این افزایش 80 درصدی درخواست ثابت پهنای باند در یک سال بیانگر ظرفیت بالای کار در این زمینه است.
همین امر ثابت می کند حتی با ورود شرکت مخابرات و فعالیت در کنار بخش خصوصی، بازهم ظرفیت برای حضور در بازار پورت پر سرعت ایران فراوان است.
این گزارش می افزاید: طبق پیش‌بینی برای برنامه پنج ساله پنجم 9 میلیون پورت پرسرعت برای کشور مورد نیاز است که با احتساب سه میلیون پورتی که در برنامه چهارم ایجاد خواهد شد این رقم به 12 میلیون افزایش خواهد یافت.