چرا کار در تاکسی اینترنتی محبوب‌تر از واحد‌های صنعتی است
اگر کارخانجات ما می‌خواهند توسعه پیدا کرده و افراد بیشتری را استخدام کنند، به همان تکنولوژی‌هایی نیاز دارند که بخشی به خاطر تحریم‌ها و بخشی به خاطر سنتی بودن افکار مدیران ما استفاده نمی‌شوند.
چرا کار در تاکسی اینترنتی محبوب‌تر از واحد‌های صنعتی است
اگر کارخانجات ما می‌خواهند توسعه پیدا کرده و افراد بیشتری را استخدام کنند، به همان تکنولوژی‌هایی نیاز دارند که بخشی به خاطر تحریم‌ها و بخشی به خاطر سنتی بودن افکار مدیران ما استفاده نمی‌شوند. اگر تپسی، اسنپ و امثالهم بازار رقابتی را به دست اورده اند، اتفاقا به خاطر همین است که روشی جدید و نوین را برای توسعه شغلی خود مورد استفاده قرار داده اند. اگر مشاغلی مثل راننده یا پیک بودن در پلتفرم‌های اینترنتی پرطرفدار شده، به این دلیل است که این نوع مشاغل، نه تنها بر تکنولوژی مبتنی هستند، بلکه نسبت به مشاغل دیگر درآمد بهتر و سرعت رسیدن به پول بالاتری دارند.
مسئله اشتغال در کشور در کنار دغدغه حقوق و دستمزد متناسب با نرخ تورم، یکی از دغدغه‌های مزمن اقتصاد کشور است که در سایه تورمی که سوزنش روی بالای ۴۰ درصد گیر کرده است، به بسیاری از جویندگان کار و حتی شاغلین فشار وارد می‌کند. در این شرایط، آمار علاقه‌مندان به مشاغلی همچون کار در پیک‌های موتوری یا رانندگی در سرویس‌های آنلاین تاکسی رو به افزایش است.
حسین محمدیان، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران اخیرا گفته است: «امروز تعداد نیروی انسانی که در «اسنپ» مشغول به فعالیت است، بیشتر از نیروی انسانی است که در واحد‌های صنعتی به کار اشتغال دارند که از اختلاف حقوق و دستمزد‌ها با نرخ تورم نشات می‌گیرد.» با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که این وضعیت، چه تاثیری بر اقتصاد کشور دارد و چرا نیروی کار جذب مشاغل تولیدی نمی‌شود؟ مهدی پازوکی، اقتصاددان و تحلیلگر امور اقتصادی در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
ما حتی در حوزه صنعت نفت هم تکنولوژی جدید نداریم
مهدی پازوکی به فرارو گفت: «مهمترین مشکلی که در اقتصاد کشور وجود دارد این است که تورمی کنترل نشده داریم. هم اکنون مهمترین خواسته نیروی کار کنترل تورم است. کنترل تورم با شعار و حرف به دست نمی‌آید بلکه راهکار دارد. کنترل تورم به مسئله ساختار اقتصاد و کاهش انتظارات تورمی وابسته است. در شرایط فعلی باید دولت تمام توان خود را روی کاهش انتظارات تورمی بگذارد. هم اکنون که اخبار مذاکرات در ژنو، منتشر شده است، دلار را کاهش قیمت حدود ۲ هزار تومانی داد. موضوع دیگر کنترل حجم فزاینده نقدینگی و کنترل کسری بودجه دولت است. دولت باید هزینه‌های غیرضروری خود را هر چه سریعتر کاهش دهد. متاسفانه، دولت به نهاد‌هایی پول می‌دهد که نباید بدهد؛ بنابراین مشکل اقتصادی ما ساختاری است و برای افزایش تولید ملی و افزایش سرمایه گذاری در کشور، دولت و به عبارتی دقیق تر، حاکمیت باید فضای کسب و کار را مناسب رشد اقتصادی کند.»
وی افزود: «برای مناسب شدن این فضا، حاکمیت باید ۳ اقدام را انجام دهد: ۱. ایجاد شفافیت در اقتصاد، ۲. ایجاد زمینه رقابت سالم بین بنگاه‌های اقتصادی و ۳. از بین بردن انحصار در اقتصاد ایران. هر زمان هر ۳ نکته‌ای که اشاره کردم انجام شود، فضای مناسبی برای کسب و کار ایجاد می‌شود. همچنین برای این که سرمایه گذاری مناسبی برای کسب و کار ایجاد شود باید به سمت تکنولوژی و ارتقای سطح تکنولوژی حرکت کنیم.
بسیاری از کشور‌های منطقه که به سرعت مسیر اشتغالزایی و حتی جذب نیرو‌های انسانی کشور ما را طی کرده اند، روی توسعه تکنولوژی سرمایه گذاری کرده اند. هر اندازه تکنولوژی‌ها و امکانات توسعه و رشد پیدا کند، احتمال افزایش جذب نیرو‌های انسانی و استخدام نیز بیشتر خواهد شد. ما حتی در حوزه صنعت نفت که از صنایع پیشرو و مهم است، تکنولوژی لازم را نداریم. صنعت نفت دقیقاً همان حوزه‌ای است که قرار است ما بیشترین کسب درآمد را از آن داشته باشیم و اتفاقا نیاز است با کمک تکنولوژی‌های پیشرفته درآمدزایی بهتری از این حوزه داشته باشیم. هر اندازه تکنولوژی‌های پیشرفته تری داشته باشیم توسعه اقتصادی افزایش پیدا می‌کند و شرایط استخدام نیز بهبود پیدا می‌کند.»
این که اقتصاد ما به سیاست گره خورده، شوخی نیست
این استاد اقتصاد در ادامه گفت: «اگر کارخانجات ما می‌خواهند توسعه پیدا کرده و افراد بیشتری را استخدام کنند، به همان تکنولوژی‌هایی نیاز دارند که بخشی به خاطر تحریم‌ها و بخشی به خاطر سنتی بودن افکار مدیران ما استفاده نمی‌شوند. اگر تپسی، اسنپ و امثالهم بازار رقابتی را به دست آورده اند، اتفاقا به خاطر همین است که روشی جدید و نوین را برای توسعه شغلی خود مورد استفاده قرار داده اند. اگر مشاغلی مثل راننده یا پیک بودن در پلتفرم‌های اینترنتی پرطرفدار شده، به این دلیل است که این نوع مشاغل، نه تنها بر تکنولوژی مبتنی هستند، بلکه نسبت به مشاغل دیگر درآمد بهتر و سرعت رسیدن به پول بالاتری دارند. همچنین می‌توانند به عنوان مشاغل مکمل یا به اصطلاح کمک خرج استفاده شوند. این نوع مشاغل محدودیت‌های زمانی هم ندارند و راننده در هر زمانی که بتواند، اقدام به سرویس دهی خواهد کرد.»
وی افزود: «متاسفانه بنگاه‌های تولیدی در کشور ما در سایه تحریم‌ها به شدت دچار ضرر و آسیب شده اند. یعنی اگر امروز صنعت خودروسازی ما تا این حد عقب‌تر از کشور‌های دیگر است، یکی از دلایلش این است که تکنولوژی پیشرفته نداریم. حلقه مفقوده تکنولوژی و عدم ارتباط با استاندارد‌های بین المللی است. به جای این که نقد کنیم که چرا نیروی کار، جذب اسنپ و تپسی می‌شود، باید به این فکر کنیم که چرا نیروی کار ترجیح می‌دهد در اسنپ و تپسی کار کند؟ واحد‌های تولیدی ما چه اشکالاتی دارند و چرا امنیت سرمایه گذاری یا استخدامی وجود ندارد؟ تا زمانی که صورت مسئله‌ها را درک نکنیم، پاسخ‌های درستی هم نخواهیم گرفت. اقتصاد کشور ما بسته است، درگیر تورم هستیم و البته فرصت‌های شغلی مبتنی بر توسعه تکنولوژی هم نداریم. نتیجه همه این ها، می‌شود مشکلات حوزه اشتغال و عدم تمایل کار در بخش‌های مختلف صنعت و تولید کشور. ما نیاز داریم که هر چه سریعتر از طریق دیپلماسی، روابطمان را با سایر کشور‌ها بهبود بخشیده و بازار اشتغال را پویا کنیم. این که اقتصاد ما به سیاست ما گره خورده یک حقیقت است و شوخی بردار هم نیست. اگرچه نمی‌توان روی اولین دور جلسه مذاکرات پیش رو، حساب ویژه باز کرد، اما امید است این مذاکرات حداقل در بلند مدت، اثربخشی قابل قبولی داشته باشند.»