چرا هزاران میلیارد دلار صرف فناوری 5G میشود؟
فناوری 5G به سرعت در حال فراگیر شدن در سراسر جهان است و ایران نیز با راه اندازی نسل پنجم شبکههای تلفن همراه توسط اپراتورهایی مانند همراه اول، به این جمع پیوسته است. با گسترش 5G SA، دنیای ارتباطات متحول خواهد شد و امکانات جدیدی در زمینههای مختلف از جمله صنعت، پزشکی و شهر هوشمند فراهم خواهد شد.
موبنا؛ فرحناز زرین – فناوری 5G سریعتر از تصور در حال پیشرفت است؛ بهطوریکه حتی در ایران نیز شاهد روشن شدن BTSهای نسل پنجم هستیم. به غیر از این فناوری که اخیرا توسط اپراتورهای اصلی کشور نظیر همراه اول گسترش یافته، نسلهای جدیدتر نظیر 5G SA یا همان نسل پنجم نیز در راه است! این فناوریهای ارتباطی بهزودی مقدمات تحول دیجیتال کشور را فراهم میکنند. فناوری که رسیدن به شهرهای هوشمند، اینترنت اشیاء، پزشکی مدرن و… امکانپذیر میکند.
****
مقایسه جهانی و تجربیات کشورهای مختلف
فناوری 5G SA امکان استفاده بهینهتر از منابع شبکه را فراهم میکند. با بهرهگیری از تکنیکهای پیشرفته مدیریت طیف فرکانسی و همچنین مدلهای نوین مدیریت شبکه، اپراتورها میتوانند خدمات با کیفیتتری را به تعداد بیشتری از کاربران ارائه دهند. بهعنوان مثال، در کاربردهای صنعتی مانند صنایع مدرن که شامل اتوماسیون هوشمند کارخانهها، رباتیک پیشرفته و سیستمهای تولید بههمپیوسته است، 5G SA به ایجاد یک محیط تولید کارآمد و امنتر کمک میکند.
در عرصه بینالمللی، کشورهای مختلفی در پیشبرد 5G SA گام برداشتهاند. کره جنوبی با پوشش تقریبا سراسری 5G و سرمایهگذاری مستمر در تکنولوژیهای نوین، بهعنوان نمونهای موفق در بهرهبرداری از 5G SA محسوب میشود. این کشور با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته در حوزههایی مانند آموزش از راهدور، کشاورزی هوشمند و بهداشت دیجیتال، توانسته تأثیرات مثبت فراوانی را در جامعه به ارمغان بیاورد.
چین نیز با بهکارگیری فناوریهای پیشرفته و بهرهبرداری از پتانسیل بالای بازار داخلی، توانسته سریعترین رشد را در این حوزه تجربه کند. شرکتهای بزرگ چینی مانند Huawei و ZTE در توسعه و تجاریسازی شبکههای 5G SA نقشی کلیدی ایفا کردهاند. دولت چین با سیاستهای حمایتی مانند ارائه تسهیلات مالی برای توسعه زیرساختها و تسریع فرآیندهای مجوزدهی، شرایط مناسبی برای گسترش سریع این فناوری فراهم کرده است.
در ایالات متحده، اپراتورهای بزرگ مانند Verizon، AT&T و T-Mobile با توسعه زیرساختهای پیشرفته تلاش دارند تا کاربرد 5G را در صنایع مختلف، از جمله تکنولوژیهای واقعیت افزوده و خودروهای خودران افزایش دهند. این شرکتها علاوه بر سرمایهگذاری در زیرساختهای فیزیکی، به توسعه فناوریهای نوین مانند شبکههای نرمافزارمحور (SDN) و شبکههای تعریف شده توسط نرمافزار (NFV) پرداختهاند که امکان مدیریت و بهرهبرداری هوشمندانهتر از منابع شبکه را فراهم میکند.
استراتژیها و سرمایهگذاریهای کشورهای پیشرفته
کشورهای پیشرفته برای بهرهبرداری کامل از فناوری 5G SA استراتژیهای جامعی را تدوین و پیادهسازی کردهاند. این استراتژیها شامل سرمایهگذاریهای کلان در زیرساختهای شبکه، توسعه نوآوریهای مربوط به 5G و ایجاد چارچوبهای قانونی و امنیتی مناسب است.
کره جنوبی
کره جنوبی به عنوان یکی از پیشگامان 5G، بیش از 30 میلیارد دلار برای توسعه زیرساختهای 5G سرمایهگذاری کرده است. این کشور با کمک شرکتهایی نظیر Samsung وLG، روی پروژههای نوآورانهای مانند شهرهای هوشمند و کارخانههای پیشرفته تولید خودکار محصول سرمایهگذاری کرده است. دولت کره هدفگذاری کرده تا از طریق 5G بهرهوری صنایع مختلف را بهبود بخشد و شبکههای 5G را در سراسر کشور گسترش دهد. علاوه بر این، کرهجنوبی برنامههای آموزشی و تحقیقاتی متعددی برای توسعهدهندگان و متخصصان شبکه راهاندازی کرده تا بتوانند بهتر از فناوری 5G بهرهمند شوند.
چین
چین نیز یکی از بزرگترین سرمایهگذاران در حوزه 5G است. این کشور بودجهای حدود 180 میلیارد دلار تا سال 2025 برای گسترش این فناوری تخصیص داده است. شرکتهای چینی مانند Huawei و ZTE در تکنولوژیهای پیشرفته 5G سرمایهگذاریهای قابلتوجهی انجام دادهاند و بر توسعه ترکیبی از خدمات پیشرفته و کاربردی، از جمله اینترنت اشیا و ارتباطات بیسیم هوشمند، تمرکز دارند. دولت چین نیز از طریق حمایتهای مالی و سیاستهای انگیزشی، به شدت از توسعه 5G حمایت میکند. چین با ایجاد مناطق آزمایشی گسترده و همکاری بینالمللی در چندین پروژه عظیم، توانسته است نقش مهمی در تعیین استانداردهای جهانی برای 5G ایفا کند.
ایالات متحده آمریکا
در ایالات متحده، اپراتورهای بزرگ مانند Verizon،AT&T و T-Mobile بیش از 100 میلیارد دلار در توسعه 5G سرمایهگذاری کردهاند. این کشور با تمرکز بر پیشرفت در زمینههایی همچون خودروهای خودران، واقعیت افزوده و مجازی و ارتباطات حساس به تأخیر پایین، توانسته مسیر رشد 5G را تسریع بخشد. همچنین، دولت از طریق قوانین تسهیلکننده و ایجاد محیطهای رقابتی سالم، به رشد این فناوری کمک میکند. ایالات متحده همچنین بر پژوهش و توسعه در زمینه امنیت سایبری و حریم خصوصی شبکههای5G تأکید کرده تا از تهدیدات و مخاطرات جدید جلوگیری کند.
اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا نیز استراتژی جامعی برای 5G تدوین کرده که شامل سرمایهگذاری یک تریلیون یورویی تا سال 2030 برای تحول دیجیتال اروپا است. این سرمایهگذاریها با هدف تقویت توانمندیهای دیجیتال و توسعه کلانشهرهای هوشمند انجام میشود. اروپا در راستای کاهش فاصله دیجیتال میان مناطق مختلف و دستیابی به توسعه پایدار، پروژههای گستردهای در زمینه 5G راهاندازی کرده است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا با همکاری سازمانهای فناوری و استانداردسازی، به دنبال یکپارچهسازی و هماهنگی در توسعه شبکههای 5G هستند تا بتوانند همافزایی بیشتری در استفاده از این فناوری داشته باشند.
چالشهای فنی و اقتصادی
با وجود مزایای فراوان، پیادهسازی 5G SA با چالشهای قابل توجهی همراه است. یکی از چالشهای اصلی، هزینههای بالای توسعه و نگهداری زیرساختهای جدید است. ارتقاء شبکههای کنونی به فناوری 5G SA نیازمند سرمایهگذاریهای کلان و برنامهریزی دقیق است. از سوی دیگر، استانداردسازی جهانی برای تضمین هماهنگی و همکاری بین کشورها و شرکتها ضروری است. یکی دیگر از چالشها، نیاز به تأمین برق پایدار و سیستمهای پشتیبان کارا برای حفظ کارکرد مناسب شبکههای 5G است. این مسئله، بهویژه در مناطق روستایی و کمتر توسعهیافته که زیرساختهای انرژی کمتری دارند، حائز اهمیت است.
مسئله امنیت نیز با افزایش تعداد دستگاهها و باز بودن بسترهای ارتباطی، به چالشی جدی تبدیل شده که نیازمند توجه ویژه و تدابیر حفاظتی پیشرفته است. افزایش اهمیت دادههای حساس و اتصال بیشتر دستگاهها، تهدیدات سایبری را افزایش داده و نیاز به تدابیر امنیتی جامعتر و پیچیدهتری را به همراه دارد.
تأثیرات اجتماعی و اقتصادی
تأثیرات اجتماعی 5G SA گسترده و عمیق است. این فناوری میتواند باعث تغییرات بنیادی در شیوه زندگی افراد و کسبوکارها شود. کاربردهایی مثل شهرهای هوشمند، جراحیهای از راه دور، و توسعه سیستمهای حملونقل هوشمند از جمله نمادهای این تحول هستند.
شهرهای هوشمند با استفاده از 5G میتوانند خدماتی مانند مدیریت هوشمند ترافیک، نظارت بر سلامت و ایمنی محیط زیست و بهینهسازی مصرف انرژی را بهبود بخشند. این پیشرفتها میتوانند کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا داده و مشکلات شهری را به شکلی کارآمدتر مدیریت کنند.
در زمینه بهداشت و درمان، 5G SA امکانات بیسابقهای برای جراحیهای از راه دور، مانیتورینگ سلامت بیماران و خدمات پزشکی پیشرفته فراهم آورده است. پزشکان میتوانند از طریق ارتباطات فوری و با کیفیت بالا، خدمات پزشکی را به مناطق دوردست ارائه کنند و متخصصان میتوانند به صورت آنی با همکاران خود مشورت کنند.
از نظر اقتصادی، این فناوری میتواند موجب افزایش بهرهوری، کاهش هزینههای عملیاتی و خلق فرصتهای شغلی جدید شود. صنایع مختلف از جمله تولید، کشاورزی، حملونقل و خدمات مالی میتوانند از امکانات پیشرفته 5G برای بهبود فرآیندها و افزایش کارایی بهرهمند شوند.
وضعیت ایران و اقدامات همراه اول
در ایران، همراه اول به عنوان اپراتور پیشرو در پیادهسازی 5G SA، پروژههای متعددی را اجرایی کرده است. این اپراتور با راهاندازی بیش از هزار سایت 5G و توسعه مستمر زیرساختهای شبکهای، به دنبال تقویت جایگاه خود در عرصه فناوریهای ارتباطی است. همکاری با شرکتهای بینالمللی و برگزاری دورههای تخصصی برای نیروی انسانی، بخشی از استراتژیهای این شرکت برای استفاده از همه ظرفیتهای 5G SA است.
همراه اول همچنین پروژههای آزمایشی متعددی در زمینههایی مانند اینترنت اشیا، خدمات پزشکی از راه دور و کاربردهای صنعتی فناوری 5G انجام داده است. این اقدامات به منظور ارزیابی نتایج و بهرهبرداری بهتر از فناوری 5G SA در سطح ملی صورت گرفتهاند.
در حالی که ایران نیز با چالشهای اقتصادی و فنی مواجه است، بهرهبرداری از 5G SA میتواند به بهبود مراکز صنعتی و خدماتی و افزایش قابلیت رقابتی کشور در سطح بینالمللی کمک کند. از سوی دیگر، توجه به بومیسازی فناوریها و پرورش نیروی متخصص داخلی برای مدیریت و توسعه شبکههای 5G SA، میتواند مسیر موفقیت را هموارتر سازد.
به طور کلی، 5G SA با ارائه ویژگیهای منحصر به فرد و نوآوریهای فنی، میتواند به عنوان محرک اصلی تحول دیجیتال در جهان عمل کند. با وجود چالشهای موجود، برتریهای اقتصادی و اجتماعی این فناوری، ارزش سرمایهگذاری و توسعه آن را توجیه میکند. ایران نیز با برنامهریزی استراتژیک و توجه به آموزش و توسعه زیرساختها، میتواند از این فرصت برای ارتقاء سطح فناوری و افزایش قابلیتهای رقابتی خود در بازار جهانی بهرهمند شود.