شترهای اسرارآمیز در عربستان

موبنا- بر اساس مطالعه‌ای که در شماره دسامبر مجله تحقیقات باستان‌شناسی در آسیا منتشر شد، این آثار هنری دوازده شتر وحشی در اندازه واقعی را به تصویر می‌کشند؛ گونه‌ای از شتر که حالا منقرض شده اما هزاران سال پیش در این بخش از صحرای شبه‌جزیره عربستان پرسه می‌زد و هیچ‌وقت نام علمی برای آن در نظر گرفته نشد.

این مکان که ساهوت (Sahout) نام دارد قبلا توسط باستان‌شناسان دیگر به عنوان یک سایت باستانی شناسایی شده بود، اما این نخستین بار است که کسی متوجه حکاکی‌های شتر روی این رخنمون شده است.

ماریا گوآگنین، نویسنده ارشد این مطالعه، محقق فوق دکتری از موسسه ژئوانتروپولوژی ماکس پلانک در آلمان به لایو سایِنس گفته است: «ما در مورد این سایت از طریق مقاله دیگری مطلع شدیم اما یافتن آن به دلیل دقیق نبودن مکان دشوار بود و پیمایش این چشم‌انداز نیز کار آسانی نیست.»

یافتن این رخنمون آن هم در تپه‌های شنی تنها چالش محققان نبود. از آنجا که حکاکی‌های جدیدتری به حکاکی‌های قبلی اضافه شده و روی شترها قرار گرفته، مشخص نیست کدام فرهنگ کدام اثر هنری را خلق کرده است.

گوآگنین می‌گوید: «برون‌زدگی‌ها شامل مجموعه‌ی متراکمی از هنر صخره‌ای مربوط به دوره‌های مختلف می‌شود. کنده‌کاری‌ها در مراحل مختلفی انجام شده‌اند و از نظر سبک متفاوت هستند».

این موضوع که بیشتر حکاکی‌ها داخل شکاف‌ها ایجاد شده‌اند، دسترسی به آن‌ها و تاریخ‌گذاری رادیوکربنی آن‌ها را دشوار کرده است.

به نظر می‌رسد برخی حکاکی‌ها در دوره‌های مختلف و بر روی حکاکی‌های قبلی ایجاد شده‌اند

با این حال، تاریخ‌گذاری رادیوکربنی دو شیار و دو آتش‌گاه مجاور نشان داد سایت ساهوت به طور مکرر بین پلیستوسن (تا ۱۱۷۰۰ سال پیش) و هولوسن میانی (۷۰۰۰ تا ۵۰۰۰ سال پیش) اشغال شده است.

سبک طبیعت‌گرایانه‌ی حکاکی‌هایی که جزئیات دقیق بدن حیوانات را هم به تصویر کشیده‌اند سرنخ‌هایی درباره زمان خلق آن‌ها را در خود دارند.

گوآگنین می‌گوید: «نکته‌ی قابل‌توجه در مورد حکاکی‌های زیبای شترها این است که بیشتر آن‌ها نر هستند. برخی از آن‌ها شترهایی هستند که دولای خود را نشان می‌دهند، دولا اندامی است که از دهان شتر نر آویزان است و کارکرد آن جذب ماده‌هاست».

محققان تنها بر اساس این نمادگرایی، این فرضیه را مطرح کردند که این آثار هنری ممکن است در فصل جفت‌گیری خلق شده باشند. این دوران به نربانگ (دوران حرارت جنسی پستانداران به ویژه نرها) نیز شناخته می‌شود و بین نوامبر و مارس رخ می‌دهد.

گواگنین در این باره می‌گوید: «شترهای وحشی حکاکی‌شده هنوز پوست‌اندازی نکرده‌اند و موهای زمستانی خود را دارند.»

برای پی بردن به اهمیت این مکان به تحقیقات بیشتری نیاز است. هیچ منبع آبی شناخته شده‌ای وجود ندارد، بنابراین ممکن است چیز دیگری وجود داشته که مردم را به اینجا کشانده است. شاید صرفاً نقطه توقف خوبی در راه آن‌ها بوده است. در هر صورت اینجا مکان مهمی بوده، اما در حال حاضر، چرایی آن روشن نشده است.

ساهوت تنها مکان در عربستان سعودی نیست که حکاکی‌های شتر در آن یافت شده است. سال ۲۰۱۸، باستان‌شناسان یک صف ۲۰۰۰ ساله از شترهایی به اندازه واقعی را در استان الجوف در صحرای شمال غربی عربستان کشف کردند.

فرادید