۳۶۸۰ شیء تاریخی توقیف‌شده کجاست؟
پس از کشف و توقیف ۳۶۸۰ شیء تاریخی از یک باند قاچاق، این پرسش مطرح است که این اشیاء به کجا منتقل شده و چه خواهد شد؟
موبنا-اواخر بهار سال ۱۴۰۲ رئیس پلیس پیشگیری فراجا از انهدام یک باند بزرگ قاچاق اشیاء تاریخی و کشف ۳۶۸۰ شیء تاریخی خبر داد. پلیس فرودگاه امام خمینی هنگام کنترل مسافران به محتویات بار همراه دو نفر از مسافران خروجی به مقصد یکی از کشورهای عربی مشکوک شد. متخصصان در زمینه قاچاق پس از بازرسی دقیق بار این دو نفر ۳۶۸۰ قطعه شیء را که به شکلی ماهرانه در داخل چمدان جاسازی شده بود، کشف و ضبط کردند.
به گفته رئیس پلیس پیشگیری فراجا، “پس از انقلاب این اولین و بزرگترین باند قاچاق عتیقه به صورت سازمان‌یافته و بین‌المللی بوده که توسط پلیس فرودگاه کشف شده و پرونده در مرحله تحقیقات است و سربازان گمنام امام زمان (عج) در فراجا به صورت شبانه‌روزی در حال بررسی زوایای پنهان عملکرد این باند سازمان‌یافته هستند.” همچنین وزارت میراث فرهنگی بعد از اطلاع از موضوع به عنوان شاکی اقدام به طرح شکایت در این خصوص کرده است.
این اشیاء پس از آن‌که به وزارت میراث فرهنگی تحویل داده شد، مورد بررسی قرار گرفت و آن‌طور که مدیرکل موزه‌ها گفته بیشتر این اشیاء از حفاری‌های غیرمجاز در خوزستان به دست آمده است و اصالت‌سنجی‌ها و بررسی‌ها نشان می‌دهد که اشیاء مکشوفه از دوران عیلامی، هزاره اول قبل از میلاد تا قرون میانه اسلامی بوده است. آثار عیلامی شامل دستبندهای طلا و نقره، گوشواره طلا، انگشتری‌های طلای نگین‌دار و سکه‌های طلاست. همچنین مجموعه ارزشمندی از سکه‌های قرون اولیه اسلامی، سکه‌های اموی که عمدتاً ضرب خوزستان هستند در این مجموعه وجود دارد. یک مجموعه سکه عرب طبری مربوط به امرای طبرستان در قرون اولیه اسلامی نیز در این مجموعه کشف شده که جنس بیشتر آن‌ها نقره است. آثاری از سکه‌های سلوکی، سکه‌های ساسانی، سکه‌های اشکانی و همچنین سکه‌های ساتراپی‌های هخامنشی از دیگر آثار مجموعه کشف‌شده هستند.
پس از تایید اصالت تاریخی این محموله، مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی گفت که این ۳۶۸۰ شیء را به “مخزنی امن” منتقل کرده‌اند و به آخرین پیگیری ایسنا نیز درباره سرانجام این پرونده پاسخ داد که تمام اشیاء این محموله اصالت‌سنجی شده و بیشترشان هم تاریخی بوده‌اند و دوره‌ها هم مشخص شده است و به مخزنی امن منتقل شده‌اند.
پیگیری‌های ایسنا از جبرئیل نوکنده ـ رییس موزه ملی ایران ـ نیز بیانگر آن است که این ۳۶۸۰ شیء تاریخی، چون از گمرک داخلی کشف شده به میراث فرهنگی تهران تحویل داده شده است.
نوکنده به ایسنا می‌گوید: طبق پروتکل موجود، هر استانی که گمرگ و موزه دارد، اشیاء توقیف و ضبط‌شده در گمرکات آن به موزه محلی همان استان تحویل داده می‌شود که درباره تهران نیز این اشیاء به احتمال خیلی زیاد به “موزه آبگینه” منتقل شده است.
اداره کل میراث فرهنگی استان تهران اما در این‌باره اظهارنظری نداشته و درباره جزئیات بیشتر این آثار و شرایط نگهداری آن‌ها سکوت کرده است.
اما درباره اصالت سنجی این آثار، با توجه به این‌که در زمان استرداد نقش‌برجسته مرد عالی‌رتبه ساسانی از موزه بریتانیا به ایران از نظرات کارشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی استفاده شده است و بحثی که رییس این پژوهشگاه درباره نحوه برخورد درست با اثر استردادی و یافته‌شده در خارج از بافت، مطرح کرده بود، این پرسش ایجاد شد که برای تشخیص اصالت ۳۶۸۰ شیء نیز از نظرات کارشناسان پژوهشگاه میراث فرهنگی بهره برده شده است که مصطفی ده‌پهلوان، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در این‌باره به ایسنا گفت که برای بررسی ۳۶۸۰ شیء تاریخی توقیفی به پژوهشگاه مراجعه نشده و اطلاعی از آن ندارند.
ایسنا