کشف ترازوی دو هزار ساله در یک دیوار باستانی (+عکس)
تنها چهار هفته پس از شروع کاوش باستانشناسی روی دیوار هادریان در نورثامبرلند، باستانشناسان به یک یافتهی خارقالعاده دست یافتهاند: یک میلۀ کوچک با بازوهای مساوی از یک ترازوی روم باستان.
موبنا-مایلکَسِل (Milecastles) قلعههای کوچکی بودند که در هر مایل رومی یا بیشتر در امتداد دیوارهای دفاعی مرزی ساخته میشدند. ۸۰ مورد آنها در امتداد دیوار هادریان بین ۱۶ قلعه اصلی وجود داشت. مایلکَسِل شمارۀ ۴۶ درست در شمال قلعهی ماگنا، نزدیک نورثامبِرلَند امروزی در شمال انگلستان قرار دارد.
تاثیر تغییرات آب و هوایی سبب تغییر پوشش گیاهی زمینهای باتلاقی، خشک شدن خاک ذغال سنگ نارس و بیهوازی شده است، به همین دلیل است که قلعهی ویندولاندا در نزدیکی قلعۀ ماگنا و سکونتگاه غیرنظامی دارای چنین بقایای ارگانیک حفاظتشده هستند، از جمله هزاران کفش چرمی، یک موش چرمی، نخستین صندلی توالت چوبی رومی و لوحهای چوبی نمادین (مجموعهای منحصربهفرد از مکاتبات باستانی که در سوابق باستانشناسی رومی بینظیر است).
قلعۀ ماگنا مانند ویندولاندا به طور سیستماتیک کاوش نشده است، اما بررسیهای ژئوفیزیکی نشان میدهد به همان اندازه منبع غنی مواد باستانشناسی است و تمام آن ثروت دستنخورده در معرض تهدید مستقیم است.
به لطف کمک مالی هنگفت ۱.۶۲۵ میلیون پوندی از طرف «صندوق میراث ملی لاتاری»، ژوئن امسال، صندوق خیریه ویندولاندا تحقیقات باستانشناسی پنج سالهی ۲.۵ میلیون پوندی را در ماگنا آغاز کرده است. نخستین منطقهای که قرار است کاوش شود مایلکَسِل ۴۶ و خندق نزدیک آن است.
موش چرمی که چند سال قبل در قلعۀ باستانی ویندولاندا کشف شد
باستانشناسان انتظار نداشتند چیز زیادی در لایههای بالایی حفاری پیدا کنند، چون هر آنچه از قلعهی ماگنا و دیوار موجود در سایت باقی مانده بود در قرن ۱۲ تا ۱۴ به طور کامل برداشت شده و نیم مایلی دورتر، از سنگهای آن مجدداً در ساخت ثِرلوال استفاده شده بود. ام حالا در هفته چهارم حفاری است که تیم کاوش پایههای سنگی مایلکَسِل ۴۶ را کشف کرده است.
در هفته سوم کاوش، میلۀ ترازو در امتداد دیوار بیرونی پی پیدا شد. چند سانتیمتر از آن بیرون زده بود. یک شب بارانی خاک سطحی را شسته شده و این میله در معرض دید قرار گرفته بود. باستانشناسان در آغاز نمیدانستند با چه چیزی مواجه شدند، اما پس از پیدا شدن شاهین ترازو (تکیهگاه)، هویت مخفی آن فاش شد.
این میلۀ ۲۲ سانتیمتری از جنس آلیاژ مس، دارای یک سوراخ زینتی مرکزی برای قرار دادن یک زنجیر معلق بود. یک سوی میله با طرح اریب سهگانهی معمولی و سوراخ تعلیق ظریفی که زمانی یک تابه توزین از طریق زنجیرهای ظریف از آن آویزان میشد، کامل شده است.
از سوی دیگر آن برای آویزان کردن وزنههای کوچک از زنجیر دیگری استفاده میشده است. یکی از ویژگیهای این میله این است که از تکیهگاه تا یک انتهای آن، یازده نقطه دایرهای شکل به طور مساوی با فاصله ۱۰ میلیمتری از هم قرار دارند که از آنها به عنوان نشانگر برای حرکت وزنههای اندازهگیری در امتداد بازوی ترازو استفاده میشده است.
یک ترازوی قابلحمل با این اندازه و کالیبر میتوانسته وسیلهی کار یک کارمند مالیاتی، تاجر یا بازرگان ماهر رومی برای وزن کردن اقلام کوچک و با ارزشی باشد که از میان مایلکَسِل در ماگنا میگذشتند. مکانهای خرید و فروش کالا مانند این به هر دو صورت کار میکردند، یعنی هم از کالاهای ورودی و هم از کالاهای خروجی در مرزهای امپراتوری مالیات میگرفتند. ارتش روم و امپراتور از این تجارت سودآور بالقوه سهم خودشان را داشتند.
اگرچه هر مایلکَسِلی برای این منظور مناسب نبود، شماره ۴۶ در ماگنا که به نقطه اتصال سه جاده اصلی رومی متصل بود، مکان ایدهآلی برای مالیات و کنترل بود و دسترسی واضح و آسانی به شمال دیوار داشت. در دوره بعدی، جریان مصنوعات نقرهای و شیشهای برشخورده از امپراتوری به سمت شمال سرازیر شد تا قبایل شمالی رام شوند. عملی که شاید در نهایت نقش خود را در تحریک حملات بیشتر از آن سوی مرزها ایفا کرد.