کشف یک خواهر و برادر فراخورشیدی در یک مدار مشابه
ستاره‌شناسان ممکن است دو سیاره نادر را پیدا کرده باشند که در یک مدار مشابه به دور یک ستاره جوان می‌گردند.
موبنا- به نقل از سی‌ان‌ان، پژهشگران از مجموعه تلسکوپ‌های بزرگ «آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما» یا «آلما»(ALMA) در شیلی برای رصد منظومه «PDS ۷۰» استفاده کردند که در فاصله ۳۷۰ سال نوری از ما در صورت فلکی «قنطورس»(Centaurus) قرار دارد.
دو سیاره مشتری‌مانند موسوم به «PDS ۷۰b» و «PDS ۷۰c» در حال حاضر به دور ستاره خود می‌چرخند. ستاره‌شناسان، ابری از زباله را نیز در مسیر مداری PDS ۷۰b مشاهده کردند که شاید نشان‌دهنده عناصر سازنده یک سیاره جدید باشد که به طور فعال در حال شکل‌گیری است.
دانشمندان بر این باورند که تصویر مستقیم آنها شاید قوی‌ترین شواهد تا به امروز باشد که نشان می‌دهد دو سیاره فراخورشیدی می‌توانند دقیقا مدار مشابهی داشته باشند.
«اولگا بالسالوبر روزا»(Olga Balsalobre-Ruza) دانشجوی مقطع فوق دکتری اخترفیزیک در «مرکز اخترزیست‌شناسی مادرید»(CAB) و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: دو دهه پیش به صورت تئوری پیش‌بینی شد که دو سیاره با جرم مشابه ممکن است مدار مشابهی را به دور ستاره خود داشته باشند. این جفت سیاره‌ای به اصطلاح «تروجان»(Trojan) یا «سیارات هم‌مدار»(co-orbital planets) نامیده می‌شوند. ما برای اولین بار، شواهدی را به نفع آن ایده پیدا کرده‌ایم.
تروجان‌ها اجرام سنگی هستند که در مداری مشابه سیارات قرار دارند. این پدیده‌ها در سراسر منظومه شمسی ما رایج هستند؛ از جمله یک جفت که در مدار زمین هستند و بیش از ۱۲ هزار سیارک تروجان که در مدار مشتری به دور خورشید حرکت می‌کنند. ماموریت «لوسی»(Lucy) ناسا که در اکتبر ۲۰۲۱ پرتاب شد، اولین ماموریتی خواهد بود که این سیارک‌های دیده‌نشده را از نزدیک مطالعه می‌کند.
شواهد در مورد تروجان‌های فراتر از منظومه شمسی ما تا به حال بسیار اندک بوده‌اند. «خورخه لیلو باکس»(Jorge Lillo-Box) پژوهشگر مرکز اخترزیست‌شناسی مادرید و از پژوهشگران این پروژه گفت: «اگزوتروجان‌ها»(Exotrojans) که سیاره‌های تروجان بیرون از منظومه شمسی هستند، تاکنون مانند تک‌شاخ‌ها بوده‌اند؛ یعنی از نظر تئوری وجود دارند اما هیچکس آنها را شناسایی نکرده است.
تروجان‌ها معمولا در نقاط لاگرانژی یا دو ناحیه گسترده در مدار سیاره یافت می‌شوند که در آنجا نیروی گرانشی ستاره و سیاره می‌توانند مواد را به دام بیندازند.
«ایتزیار دی گرگوریو مونسالوو»(Itziar De Gregorio-Monsalvo) رئیس دفتر علوم «رصدخانه جنوبی اروپا» در شیلی گفت: این کشف باعث شده است که پژوهشگران در مورد چگونگی شکل‌گیری و تکامل تروجان‌ها و این که چه تعداد از آنها ممکن است در سایر منظومه‌های سیاره‌ای وجود داشته باشند، سوال کنند.
به منظور تأیید کردن کشف یک تروجان واقعی، پژوهشگران باید تا سال ۲۰۲۶ صبر کنند تا بتوانند آرایه آلما را برای مشاهده میزان پیشرفت PDS ۷۰b و ابر زباله در دوره طولانی مداری خود به دور ستاره به کار ببرند.
این پژوهش، در مجله «Astronomy & Astrophysics» به چاپ رسید.
ایسنا
