درباره دکمه طلایی؛ گیاه جاودانه پر از فایده (+عکس)

موبنا – دکمه طلایی با نام علمی Tanacetum vulgare، تحت عنوان تانسی نیز شناخته می شود. نام «تانسی» از کلمه یونانی «آتاناسیا» به معنای «جاودانگی» گرفته شده است. در گذشته تصور می شد تانسی جاودانگی می بخشد، بنابراین برای مومیایی کردن کاربرد داشت.

این گیاه در اصل بومی مناطق معتدل اروپا و آسیا است. اما بعدها به سایر نقاط جهان از جمله آمریکای شمالی نیز آورده شده است.

با وجود یک سری نگرانی های مطرح شده در زمینه ایمنی، قسمت هایی از گیاه که در بالای سطح زمین رشد می کنند برای تولید دارو کارایی دارند. امروزه مکمل های دارویی حاوی این گیاه از طریق داروخانه های سراسر کشور قابل تهیه هستند.

دکمه طلایی برای مشکلات دستگاه گوارش از جمله زخم معده و روده، برخی بیماری های کیسه صفرا، نفخ، معده درد، اسپاسم معده و کم اشتهایی استفاده می شود.

این گیاه همچنین برای برخی شرایط دردناک از جمله میگرن، درد عصبی (نورالژی)، درد مفاصل (روماتیسم) و سیاتیک و همینطور برای بیماری های قلبی مانند تپش قلب و احتباس مایعات ناشی از نارسایی احتقانی قلب نیز مفید است. گفتنی است که همه این اطلاعات و یافته هایی که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند، با استناد به منبع پزشکی آنلاین و معتبر RxList جمع آوری شده اند.

برخی از بانوان برای شروع قاعدگی از تانسی استفاده می کنند. این گیاه همچنین برای درمان عفونت ناشی از کرم های نواری در کودکان استفاده می شود.

کاربردهای دیگر عبارت اند از درمان تشنج، سرماخوردگی، تب، نقرس، مشکلات کلیوی و سل. همچنین برای از بین بردن شپش و باکتری هم کارایی دارد. تانسی به آرام کردن اعصاب کمک و به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل می کند. به همین دلیل است که از این گیاه برای تهیه مکمل های مفید جهت سیستم عصبی استفاده گسترده می شود.

تانسی مستقیما در ناحیه آسیب دیده به صورت موضعی برای گال، خارش، کبودی، زخم، رگ به رگ شدن، تورم، کک و مک، التهاب و ترشح غیر طبیعی واژن، آفتاب سوختگی، دندان درد و همچنین به عنوان دافع حشرات روی پوست مصرف می شود.

در غذاها و نوشیدنی ها از دکمه طلایی در قالب طعم دهنده و در صنایع تولیدی به عنوان منبع رنگ سبز یا به صورت عصاره در ساخت عطر استفاده می شود.

البته باید مواظب باشیم که تانسی را با زلف پیر (گونه Senecio) و سایر گیاهانی که به طور کلی به آنها “تانسی” گفته می شود، اشتباه نگیریم.

مکانیسم عملکرد

مواد شیمیایی موجود در دکمه طلایی باعث افزایش بزاق و جریان خون به بافت ‌های دهان، معده، روده و ناحیه لگن می‌ شوند. در نتیجه برخی تحقیقات مشخص شده که این مواد شیمیایی ممکن است بر مغز نیز تاثیر بگذارند. عصاره تانسی ممکن است درد را کاهش و تولید صفرا را افزایش دهد و در عین حال اشتها را در افراد مبتلا به مشکلات کبدی و کیسه صفرا بالا ببرد.

هرچند به مطالعات انسانی بیشتری در راستای اثبات قطعی کاربردهای مختلف گیاه دکمه طلایی نیاز است، یافته های علمی و تجربی کنونی موارد زیر را تایید می کنند:

– تقویت اعصاب و کمک به ایجاد آرامش عصبی

– شروع قاعدگی

– نابودسازی کرم های نواری در کودکان

– مقابله با باکتری های بیماری زا

– میگرن

– تشنج

– درد مفاصل

– بهبود هضم و اشتها، نفخ، اسپاسم و زخم معده

– رفع احتباس مایعات

– مشکلات کلیوی

– گال، خارش، کبودی، زخم، رگ به رگ شدن، تورم، کک و مک، آفتاب سوختگی، دندان درد و دافع حشرات در استفاده موضعی روی ناحیه آسیب دیده

احتیاط مصرف

تانسی در صورت مصرف خوراکی خودسرانه غیر ایمن است و می تواند باعث تهوع، درد معده، اسهال، گیجی و خونریزی شود. این گیاه حاوی یک ماده شیمیایی سمی به نام توژون است که استفاده غیر اصولی از آن را خطرناک می سازد. به همین دلیل توصیه می شود که تنها از فرآورده های دارویی تعیین دوز شده گیاه تحت نظر پزشک یا داروساز استفاده شود و تهیه دمنوش و چای را به کلی کنار بگذاریم.

فرآورده دارویی

مکمل نوروتک در درمان نوروپاتی، بخصوص نوروپاتی دیابتی و نورالژی (دردهای با منشا عصبی) کاربرد دارد.

این مکمل دارای عصاره گیاهان تانسی، گزنه و نسترن است. در کنار این اجزای اصلی، فلاونوئید، بتا کاروتن و کلروژنیک اسید نیز حضور دارند که از طریق کاهش التهاب، افزایش انتقال سیگنال های عصبی و تقویت اعصاب محیطی درگیر شده اثر خود را اعمال می کنند. علاوه بر این خاصیت آنتی اکسیدان قوی نیز گزارش شده است.

در صورت بروز مشکلات گوارشی در افراد حساس به ژلاتین موجود در پوکه کپسول، خونریزی و همچنین واکنش های حساسیتی نظیر خارش و بثورات جلدی، باید مصرف دارو سریعا قطع شود.

 منبع: عصرایران