توالت؛ اختراعی که جان انسان را نجات می‌دهد!

موبنا؛ دکتر رکسانا دانیالی – هر یک از ما در طول روز چند بار از توالت برای دفع ادرار و مدفوع استفاده می کنیم. بنابر مطالعاتی که در نشریه های The Scotsman و Green Gobbler منتشر شده اند، هر فرد به طور میانگین چیزی بین 92 تا 240 روز از زندگی خود را در توالت سپری می کند.

با این وجود، به ندرت درباره نقش بسیار مهمی که توالت در زندگی ما دارد، فکر می کنیم. این در شرایطی است که توالت ها یکی از مهم‌ترین اختراعات تاریخ بشر هستند. در حقیقت، آنها هر ساله جان افراد بیشماری را نجات می دهند.

تاریخچه کوتاهی از توالت

امروزه، افراد ممکن است هنگام استفاده از سرویس بهداشتی در خانه فردی دیگر معذب شوند یا به واسطه سر و صدا و بوی حاصل از این کار خجالت زده شوند. اما در دوران روم باستان، مردم این گونه نبودند.

در حقیقت، در توالت های عمومی آن دوران تا 20 نفر نیز کنار یکدیگر روی نیمکت های سنگی دارای سوراخ می نشسته و مدفوع می‌کردند.

خوشبختانه این صمیمیت در دنیای امروز دیگر دیده نمی شود؛ اما همچنان یک مورد مشترک بین توالت های امروزی و دوران باستان وجود دارد و آن سامانه های فاضلاب است.

برخی از نخستین سامانه های مدیریت مواد زائد در بین النهرین باستان که شامل بخش هایی از عراق، ایران، کویت، سوریه و ترکیه امروز می شود، کشف شده اند و قدمت آنها به حدود 2,500 پیش از میلاد باز می گردد.

در شهرهای باستانی اشنونا و نوزی در بین النهرین، باستان‌شناسان صندلی هایی آجری با پوشش ضد آب را کشف کرده اند. مواد زائد انسانی از طریق یک شکاف باز به پایین ریخته و از طریق لوله های سفالی به چاه توالت منتقل می شد.

با این وجود، نخستین توالت های سیفون‌دار در حدود 2,000 پیش از میلاد در تمدن های مینوسی و دره سند ظاهر شدند.

یکی از نخستین توالت های سیفون‌دار شناخته شده در کاخ مینوسی کنوسوس در جزیره کرت (یونان) کشف شد.

این توالت شامل یک صندلی چوبی بود که روی یک تونلی قرار داشت که به فاضلاب زیرزمینی منتهی می شد. آب از مخزن روی پشت بام به درون تونل جاری می‌شد.

آب دیگر توالت های مینوسی از کوزه ها تامین می شد. توالت های سیفون‌دار مشابهی نیز در همان دوران توسط تمدن دره سند که در فاصله 2,500 مایلی (4,023 کیلومتر) از مینوسی ها قرار داشتند، استفاده می شد.

در روم باستان (از حدود 200 پیش از میلاد تا 500 پس از میلاد)، سرویس های بهداشتی عمومی دارای چند جایگاه روی یک کانال بودند که آب بطور مداوم در این کانال جریان داشت و به فاضلاب منتهی می شد. جریان آب دیگری در امتداد پایه نیمکت توالت وجود داشت که احتمالا برای شستشوی اسفنج هایی که کاربردی شبیه به دستمال توالت امروزی داشتند، استفاده می شد.

توالت های شخصی نیز در برخی خانه های رومی وجود داشت اما مواد زائد انسانی اغلب به جای سیستم فاضلاب راهی چاه توالت یا خیابان می شد.

دودمان های چینی در همان دوران نیز دارای توالت بودند اما به جای تخلیه مواد زائد انسانی، از آن کود تولید کرده و به فروش می رسانند.

در طول قرن ها، بیشتر مردم از انواع مختلف توالت ها استفاده کرده اند. در بسیاری از شهرهای اسلامی طی قرون وسطی از توالت های عمومی و شخصی با آب جاری و شبکه های فاضلاب استفاده می شد.

اما در اروپای قرون وسطی، مواد زائد انسانی گاهی اوقات از پنجره ها و درب خانه ها به فاضلاب های باز خیابان ها ریخته می شدند. چاه های توالت اروپایی طی قرون وسطی خندق هایی باز بودند که مسیرهای منتهی به آنها اغلب از مرکز خیابان ها عبور می کرد.

جدا از بوی ناخوشایند و آلودگی خیابان ها، این نوع نامناسب رعایت بهداشت عامل شیوع برخی بیماری های کشنده بود. همچنین، فاضلاب حیوانات موذی را جذب می کرد که برخی حامل عامل بیماری طاعون سیاه بودند.

در سال 1596، سر جان هرینگتون نخستین توالت سیفون‌دار مدرن را طراحی کرد که به طور قابل توجهی فناوری توالت را ارتقا داد.

مشابه توالت های امروزی، اختراع سر هرینگتون از اهرم هایی برای آزاد کردن آب استفاده می کرد و آنچه در کاسه توالت باقی مانده بود از یک دریچه تخلیه می شد.

وی نام دستگاه خود را آژاکس گذاشت اما یک مشکل بزرگ وجود داشت و آن بوی بد بود. در حقیقت، استفاده از آژاکس نیز بوی بد شهرها را کاهش نداد.

خروجی توالت های عمومی لندن قرون وسطی، یا راهی چاه ها و یا به طور مستقیم وارد آبراه ها و سپس رودخانه تیمز می شد.

چند قرن دیگر طول کشید تا روشی برای جلوگیری از بوی بد ارائه شود.

آلکساندر کامینگ در سال 1775 یک خَم در سامانه زهکشی توالت ایجاد کرد تا از بالا آمدن بوی بد مواد زائد انسانی جلوگیری شود.

امروزه ما آن را به نام خَم S یا شترگلوی S شکل می شناسیم.

در آغاز قرن نوزدهم، سامانه های فاضلاب و تصفیه خانه های مدیریت فاضلاب بهبود یافته و فعالیت خود را آغاز کردند. اما اگر فکر می کنید این پایان داستان توالت بوده در اشتباه هستید.

بنابر آمار منتشر شده توسط یونیسف آمریکا، حدود 60 درصد از جمعیت جهان – 4.5 میلیارد نفر – تا سال 2019 یا در خانه خود اصلا توالت نداشته یا توالتی که به طور ایمن مواد زائد انسانی را مدیریت کند در اختیار نداشته اند. این موجب خطرات سلامت و ایمنی جدی می شود که امروزه نباید وجود داشته باشند.

خطر دسترسی نداشتن به توالت

توالت ها و سامانه های فاضلاب در واقع جان انسان ها را نجات می دهند. زیرا جایی که بهداشت ضعیف باشد، بیماری نیز وجود دارد.

به گفته سازمان بهداشت جهانی، بیماری هایی مانند وبا، اسهال، اسهال خونی، هپاتیت، حصبه، و فلج اطفال در مناطقی که بهداشت با کمبود مواجه است یا وجود ندارد، شایع است. بهداشت ضعیف مسئول حدود 432 هزار مرگ ناشی از اسهال در سال است، به سوء تغذیه منجر می شود و توسعه اجتماعی و اقتصادی را به واسطه اضطراب، خطر تجاوز جنسی (هنگام اجابت مزاج در فضای باز)، و فرصت های آموزشی از دست رفته کاهش می دهد.

زمانی که مردم به توالت دسترسی ندارند مجبور به دفع ادرار و مدفوع در فضای باز هستند. به گفته سازمان بهداشت جهانی، کشورهایی که در آنها دفع ادرار و مدفوع در فضای باز شایع است دارای بالاترین نرخ مرگ و میر کودکان زیر پنج سال و همچنین سطوح بالای سوء تغذیه و فقر، و نابرابری های بزرگ ثروت هستند.

در نهایت، بدون امکانات بهداشتی مناسب، افراد اغلب چاره ای جز زندگی در محیط های آلوده و استفاده از آبی که با مواد زائد آلوده شده است ندارند که خود این آنها را در معرض خطر عفونت قرار می دهد.

زمانی که یک محیط آلوده می شود، بیماری می تواند به روش های مختلفی مانند از طریق آب، خاک، تماس مستقیم و حشراتی مانند مگس گسترش یابد.

مگس ها عوامل بیماری‌زا مانند باکتری ئی. کولای را روی پاهای خود حمل کرده و به انسان منتقل می کنند. مگس ها روی افراد یا غذا فرود آمده و عوامل بیماری‌زا را به آنها منتقل می کنند. به گفته دیتر هاوزینگر، استاد پزشکی در دانشگاه و بیمارستان دوسلدورف، مسیر دست به دهان رایج‌ترین مسیر انتقال بیماری های عفونی ناشی از کمبود توالت ها هستند.

هر میکروبی سمی خاص تولید می کند. این سم موجب ترشح و تولید مایعاتی توسط روده برای تخلیه میکروب ها می شود که به اسهال منجر می شود. به عنوان نمونه، سالانه بین سه هزار تا شش هزار کودک جان خود را به واسطه پیامدهای یک بیماری اسهال از دست می دهند که این اتفاق بیشتر به واسطه کم آبی بدن رخ می دهد زیرا بدن کودکان بیش از حد مایع از دست می دهد.

به راحتی می توان دید که چگونه دسترسی به توالت و بهداشت مناسب مزایای زیادی برای سلامت و ایمنی انسان به همراه دارد. پیشرفت های جدید مانند توالت های هوشمند و سامانه های بهداشتی هوشمند نیز می توانند مزایای دیگر از جمله نظارت بر بیماری ها و سلامت شخصی را ارائه کنند.

 منبع: عصرایران