ماجرای حاشیه‌سازی سوال‌برانگیز ساترا علیه روبیکا چیست؟
ساترا یا همان سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی این روزها با اعلام خبر ابطال مجوز اپلیکشن ایرانی روبیکا، حواشی فراوانی در فضای مجازی ایجاد کرده، حواشی که هم افکارعمومی، هم روبیکا و برخی نماینده‌های مجلس نسبت به آن واکنش نشان داده‌اند.
موبنا؛ نرگس‌السادات حجازیان – حواشی از آنجایی شروع شد که علی سعد، معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا روز سه‌شنبه ۲۶ مرداد در یک‌رشته توییت اعلام کرد که «از بهمن ماه ۹۹ پیگیری پرونده تضییع حقوق کاربران در روبیکا را شروع کردیم و با طیف وسیعی از تخلفات روبرو شده‌ایم. تخلفات ترافیکی و درآمدهای غیرقانونی، فعالیت بدون مجوز، نقض قوانین رقابت، گزارش‌های اخیر مبنی بر استفاده غیرمجاز از اطلاعات شخصی کاربران و… ضرورت اصلاح را بیش از پیش روشن می‌کند.»
به جز اینکه معاون این سازمان اتهامات حقوقی سنگینی علیه روبیکا وارد کرده، به‌نظر می‌رسد پایش را فراتر گذشته و اعلام کرده که «ساترا با ابطال مجوز سرویس صورت و تصویر سوپر اپلیکیشن روبیکا و منع پخش تبلیغات بازرگانی آن در رسانه ملی، اقدامات اولیه را به انجام رساند.»
پس از این اطلاع‌رسانی نامتعارف از سوی معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا، برای بسیاری این سؤال پیش آمد که اساساً مگر «روبیکا» مجوزی از ساترا داشته که این سازمان بخواهد آن باطل کند!؟ پاسخ این سؤال را روابط عمومی روبیکا این‌طور داده که «روبیکا هیچ‌گونه مجوزی از ساترا نداشته است که ساترا بخواهد آن را باطل کند!»
خیلی از کاربران فضای مجازی پس از شنیدن این خبرها این سؤال را مطرح می‌کنند، ماجرا چیست؟ چطور یک شخصیت حقوقی در ساترا به خودش اجازه می‌دهد، بدون در نظر گرفتن ساز‌و‌کارهای قانونی، اتهاماتی سنگینی به یک کسب‌و‌کار ایرانی وارد کند؟ آیا اساساً بار حقوقی چنین ادعاهایی را می‌داند؟
پس حواشی ایجاد شده توسط ساترا، مجتبی توانگر نماینده مجلس نیز در توییتی اعلام کرد روبیکا از ساترا مجوزی نگرفته که ساترا بخواهد آن را باطل کند. وی با انتقاد از رویکرد اخیر ساترا تأکید کرد: «ماهی گرفتن از آب گل‌آلود اصلاً زیبنده سازمان حاکمیتی نیست!»
با وجود تمام اظهار نظرهایی که در روزهای اخیر شده است، کماکان دلایل جنجال به پا کردن ساترا علیه روبیکا در هاله‌ای از ابهام مانده است، آن‌هم در شرایطی که روبیکا یک سوپراپلیکیشن با محوریت شبکه اجتماعی و پیام‌رسان است و اساساً نیازی به دریافت مجوز از سازمانی نظیر ساترا ندارد.
روابط عمومی روبیکا در واکنش به این اقدام ساترا در بیانیه‌ای گفته که «این سوپراپلیکیشن با محوریت شبکه اجتماعی و پیام‌رسان است نه IPTV. طی سالیان گذشته ساترا همواره سعی کرده است که علاوه برIPTVها و VODها، پیام‌رسان‌ها را هم متقاعد به اخذ مجوز از ساترا کند که هیچ‌کدام از پیام‌رسان‌ها ازجمله روبیکا قبول نکردند.»
در ادامه این بیانیه آمده: «در خصوص بخش فیلم و سریال، روبیکا در سال 1397 فقط برای مدت 6 ماه و به‌صورت موقت مجوز از ساترا برای این قسمت داشت که همان موقع نیز منقضی شد و هیچ‌گاه تمدید نشده است؛ زیرا روبیکا اقدام به عقد قرارداد با سایر پلتفرم‌های دارای مجوز کرده و انتشار محتوا از سیستم‌های این پلتفرم‌ها انجام می‌شود نه روبیکا.»
روابط عمومی روبیکا در پایان بیانیه خود تأکید کرده است: «در نهایت حتی در صورت وجود مجوزی برای ابطال از سوی ساترا، زیبنده یک‌نهاد حاکمیتی نیست که بدون انجام هیچ‌گونه تحقیقاتی و اخذ توضیح بابت شایعات و اکاذیب منتشره علیه روبیکا در روزهای اخیر، از طریق یک‌رشته توئیت و نه حتی نامه‌ای رسمی، ابطال مجوز یک پیام‌رسان که حتی رسانه صوت و تصویر فراگیر نیز محسوب نمی‌شود و حتی درخواست مجوزی نداده است، اعلام شود.»
بد نیست بدانید خیلی‌ها معتقدند پشت جنجال به پا شده علیه روبیکا احتمال ماجرایی است که از نظرها پنهان مانده و بهتر است ساترا بدون حاشیه‌سازی در فضای مجازی، اولاً متوجه حدود و ثغور جایگاه قانونی‌اش باشد، دوما اگر می‌خواهد نقش مفیدی در فضای مجازی کشور ایفا کند، از روش‌های معقول‌تری جهت اطلاع‌رسانی استفاده کند، نه اطلاع‌رسانی در توییتر که هیچ‌گونه وجاهت قانونی برای اطلاع‌رسانی ندارد!
در پایان شاید این حاشیه‌سازی اخیر ساترا – که هنوز دلایل آن روشن نیست – بهانه خوبی برای نمایندگان ملت باشد تا با شفاف‌سازی جایگاه قانونی ساترا در فضای مجازی کشور، مانع تکرار چنین موضع‌گیری‌هایی شوند.
