دانستنی‌هایی درباره «کیست»

مجله آنلاین موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور –کیست ها کپسول یا ساختارهایی کیسه مانند هستند که به طور معمول با مایع، مواد نیمه جامد یا گازی پر شده اند.

به گزارش “مدیکال نیوز تودی“، کیست ها اندازه های مختلفی دارند و از نمونه های میکروسکوپی تا بسیار بزرگ را شامل می شوند. کیست های بسیار بزرگ می توانند اندام های درونی بدن را جابجا کنند. بیشتر کیست ها خوش خیم هستند اما برخی از آنها می توانند سرطانی یا پیش‌سرطانی باشند.

کیست بخشی عادی از بافتی که در آن قرار دارد نیست. کیست دارای غشا متمایز بوده و از بافت مجاور جدا شده است. بخش بیرونی (کپسولی) کیست به نام دیواره کیست شناخته می شود.

اگر یک کیسه با چرک پر شده باشد، کیست عفونی شده و به آنچه آبسه نامیده می شود، تبدیل خواهد شد.

دلایل تشکیل کیست

کیست ها شایع هستند و می توانند در هر قسمت از بدن شکل بگیرند. آنها اغلب در نتیجه عفونت، مسدود شدن غدد سباسه، یا پیرسینگ ها ایجاد می شوند.

از دیگر دلایل شایع تشکیل کیست ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– تومورها

– شرایط ژنتیکی

– نقصی در اندام جنین در حال رشد

– نقص در سلول ها

– شرایط التهابی مزمن

– انسداد مجاری در بدن که به انباشت مایع منجر می شود

– یک انگل

– یک آسیب دیدگی که موجب صدمه دیدن رگ خونی می شود

در بیشتر موارد، کیست ها موجب درد نمی شوند، مگر این که پاره، ملتهب یا عفونی شده باشند.

کیست های خوش‌خیم و بدخیم

بیشتر کیست ها خوش‌خیم هستند و به واسطه انسدادهایی در سیستم های زهکشی طبیعی بدن شکل می گیرند.

با این وجود، برخی کیست ها ممکن است تومورهایی باشند که درون تومورها شکل گرفته اند. اینها می توانند بدخیم یا سرطانی باشند.

علائم کیست ها

با توجه به نوع کیست، نشانه ها و علائم آن می تواند بسیار متفاوت باشد. در بسیاری از موارد، فرد ابتدا متوجه یک توده غیرعادی می شود، به ویژه زمانی که کیست زیر پوست قرار دارد.

بسیاری از کیست های داخلی مانند مواردی که در کلیه ها یا کبد شکل می گیرند، ممکن است موجب هیچ علائمی نشوند. آنها ممکن است تا زمانی که یک آزمایش تصویربرداری مانند سونوگرافی یا ام‌آر‌آی انجام ندهید، تشخیص داده نشوند.

اگر یک کیست در مغز ایجاد شود، این شرایط می تواند موجب سردرد و علائم دیگر شود. کیست های پستان نیز می توانند موجب درد شوند.

انواع کیست

برخی از شایع‌ترین انواع کیست شامل موارد زیر می شوند:

کیست های آکنه ای

آکنه کیستی یا آکنه ندولسیستیک نوعی جدی از آکنه است که در آن منافذ پوست مسدود شده و به عفونت و التهاب منجر می شود.

کیست های آراکنوئید

کیست های آراکنوئید ممکن است نوزدان تازه متولد شده را تحت تاثیر قرار دهند.

غشا آراکنوئید مغز را پوشش می دهد. در برخی موارد پزشک ممکن است به تخلیه کیست نیاز داشته باشد.

کیست های بیکر

کیست های بیکر (ورم و برجستگی پشت زانو) به نام کیست های پوپلیتئال نیز شناخته می شوند. فرد مبتلا به کیست بیکر اغلب یک برآمدگی و احساس سفتی در پشت زانو را تجربه می کند. درد ناشی از این نوع کیست ممکن است زمانی که زانو را باز می کنید یا حین فعالیت بدنی تشدید شود.

کیست های بیکر به طور معمول به واسطه یک مشکل در مفصل زانو مانند آرتریت یا پارگی غضروف ایجاد می شوند.

کیست های بارتولین

کیست های بارتولین به واسطه انسداد مجاری غده بارتولین که درون واژن قرار دارند، ایجاد می شوند.

پزشک ممکن است عمل جراحی یا مصرف آنتی بیوتیک ها را به عنوان روش درمان تجویز کند.

کیست های پستان

کیست های پستان شایع هستند و ممکن است دردناک باشند، اما به طور معمول نیازی به درمان ندارند.

در زنان، این کیست ها می توانند طی چرخه قاعدگی شکل گرفته یا تغییر اندازه دهند و اغلب به خودی خود از بین می روند. با این وجود، اگر کیست موجب ناراحتی فرد شده باشد، پزشک می تواند مایع را تخلیه کند.

به گفته انجمن سرطان آمریکا، کیست های ساده خطر سرطان پستان را افزایش نمی دهند. احتمال کمی وجود دارد که کیست های پیچیده حاوی سرطان باشند یا با توجه به نتایج بافت‌برداری، خطر ابتلا به سرطان را در آینده افزایش دهند.

کیست های شالازیون

غدد بسیار کوچک میبومین در پلک چشم روان کننده ای را تولید می کنند که از دهانه های ریز در لبه های پلک چشم خارج می شوند. اگر مجاری مسدود شده باشند، کیست ها می توانند در اینجا شکل بگیرند. اینها به نام کیست های شالازیون شناخته می شوند.

کیست های کلوئید

کیست های کلوئید در مغز شکل می گیرند و حاوی ماده ای ژلاتینی هستند. پزشکان اغلب عمل جراحی را برای خارج کردن کیست به عنوان گزینه درمان توصیه می کنند.

کیست های دانتی ژور

کیست های دانتی ژور اطراف تاج یک دندان خارج نشده را فرا می گیرند.

کیست های درموئید

کیست های درموئید حاوی پوست، فولیکول های مو، غدد عرق و همچنین چربی، استخوان، غضروف و بافت تیروئید می شوند.

کیست های اپیدیدیم

کیست های اپیدیدیم یا اسپرماتوسل ها در رگ های خونی متصل به بیضه ها شکل می گیرند. این نوع کیست شایع است و به طور معمول در باروری اختلال ایجاد نمی کند و نیازی به درمان ندارد. اگر این کیست موجب ناراحتی فرد شود، پزشک ممکن است عمل جراحی را پیشنهاد دهد.

کیست های گانگلیون

کیست های گانگلیون، کیست هایی کوچک و بی ضرری هستند که رو یا نزدیک یک مفصل یا پوشش یک تاندون تشکیل می شوند. آنها به طور معمول در مچ دست ایجاد می شوند، اما می توانند در دست، پا، قوزک یا زانو نیز شکل بگیرند.

کیست های هیداتید

کیست های هیداتید به واسطه یک کرم نواری نسبتا کوچک شکل می گیرند. این کیست ها در ریه ها یا کبد ایجاد می شوند. گزینه های درمان شامل عمل جراحی و مصرف دارو می شوند.

کیست های کلیه

انواع مختلفی از کیست های کلیوی وجود دارند. کیست های ساده حاوی مایعات، گاهی اوقات خون، هستند. برخی از این کیست ها در بدو تولد وجود دارند، در شرایطی که انسدادهای لوله های کلیه دلیل شکل گیری موارد دیگر است.

افراد مبتلا به بیماری های عروق کلیوی ممکن است دارای کیست هایی باشند که به واسطه گشاد شدن رگ های خونی شکل گرفته اند.

کیست های تخمدان

کیست های تخمدان بین زنان شایع هستند. آنها طی تخمک گذاری شکل می گیرند.

بیشتر کیست های تخمدان خوش‌خیم هستند و موجب هیچ علائمی نمی شوند. با این وجود، برخی می توانند چنان بزرگ شوند که موجب برآمدگی شکم شوند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک شرایطی است که در آن کیست های کوچک بسیاری در تخمدان ها شکل می گیرند.

کیست های پانکراس

بیشتر متخصصان سلامت کیست های پانکراس را به عنوان کیست های واقعی در نظر نمی گیرند. در عوض، آنها به عنوان شبه کیست شناخته می شوند زیرا حاوی سلول های موجود در کیست های واقعی نیستند.

آنها می توانند شامل سلول هایی باشند که به طور طبیعی در اندام های دیگر مانند معده یا روده وجود دارند.

کیست های پری‌اپیکال

کیست های پری‌اپیکال که به عنوان کیست های رادیکولار نیز شناخته می شوند، شایع‌ترین نوع کیست ادنتوژنیک هستند که این نوع کیست با شکل گیری و رشد دندان ها مرتبط است. این کیست ها به طور معمول به واسطه التهاب مغز دندان (پالپ)، مرگ مغز دندان یا پوسیدگی دندان ایجاد می شوند.

کیست های پیلار

کیست های پیلار به نام کیست های تریکیلمال نیز شناخته می شوند. آنها کیست های حاوی مایع هستند که از یک فولیکول مو تشکیل شده و به طور معمول در پوست سر ایجاد می شوند.

کیست های پیلونیدال

کیست های پیلونیدال در پوست نزدیک به استخوان دنبالچه یا کمر شکل می گیرند و گاهی اوقات حاوی موی درون روییده هستند.

این کیست ها می توانند به صورت خوشه ای رشد کنند که گاهی اوقات حفره ای در پوست ایجاد می کند.

کیست های غده کاجی

اینها کیست هایی خوش‌خیم هستند که در غده کاجی در مغز شکل می گیرند. کیست های غده کاجی نسبتا شایع هستند.

کیست های سباسه

کیست سباسه برای توصیف نوعی کیست استفاده می شود که روی پوست صورت، پشت، پوست سر یا کیسه بیضه شکل بگیرد.

کیست هایی که در این قسمت ها شکل می گیرند ممکن است اپیدرموئید یا پیلار باشند، اگرچه متخصصان سلامت تنها می توانند پس از خارج کردن و تجزیه و تحلیل کیست تفاوت را بیان کنند.

کیست های تارلوف

کیست های تارلوف در پایه ستون فقرات شکل گرفته و با مایع مغزی نخاعی پر می شوند.

کیست های تارهای صوتی

دو نوع کیست تارهای صوتی وجود دارند که شامل کیست احتباسی موکوسی و کیست اپیدرموئید می شوند.

کیست های تارهای صوتی می توانند در کیفیت گفتار فرد اختلال ایجاد کرده و گاهی اوقات موجب موارد زیر می شوند:

– ایجاد چند تن به طور همزمان به نام دیپلوفونی

– بدصدایی یا دیسفونیا

– گرفتگی صدا

روش های درمان

گزینه های درمان برای یک کیست به طیف وسیعی از عوامل از جمله نوع، محل قرار گیری، اندازه، و درجه ناراحتی ایجاد شده توسط کیست بستگی دارند.

برای کیست های بسیار بزرگ که موجب علائم می شوند، پزشک ممکن است عمل جراحی برای خارج کردن کیست را توصیه کند.

گاهی اوقات پزشک ممکن است کیست را با وارد کردن یک سوزن یا کاتتر تخلیه کند. اگر کیست به راحتی در دسترس نباشد، پزشک ممکن است از تصویربرداری رادیولوژی برای هدایت دقیق سوزن یا کاتتر استفاده کند.

گاهی اوقات یک متخصص سلامت ممکن است مایع تخلیه شده را زیر میکروسکوپ در پی هر نوع سلول سرطانی بررسی کند. اگر پزشک به سرطانی بودن کیست مشکوک باشد، ممکن است عمل جراحی برای تخلیه کیست، بافت‌بردای از دیواره کیست یا هر دو را پیشنهاد دهد.

بسیاری از کیست ها در نتیجه یک شرایط پزشکی زمینه ای یا مزمن شکل می گیرند، همانطور که ممکن است در موارد بیماری پستان فیبروکیستیک یا سندرم تخمدان پلی کیستیک مشاهده شود. در این موارد، تمرکز بر درمان خود بیماری و نه کیست خواهد بود.

 منبع: عصرایران