حس ششم در جانداران مختلف (بخش دوم)
اکثر ما با حواس پنجگانه بینایی، بویایی، شنوایی، لامسه و چشایی آشنایی داریم. گرچه انسانها تنها همین حواس پنجگانه را دارند، اما برخی حیوانات حس ششم و حتی حس هفتمی هم دارند.
مجله آنلاین موبنا؛ مریم عباسی – درست است که هیچ حیوانی قدرت ذهن و مغز انسان را ندارد، اما آنها هم توانایی اعجاب‌انگیزی دارند که ما از آن بی‌بهره‌ایم.
این توانایی‌های خارق‌العاده حیوانات را فقط می‌توانیم حس ششم بنامیم. این مزیت شگفت‌آوری که تکامل به آنها پیشکش داشته، آنها را برای میلیونها سال از خطرات و پیشامدها حفظ کرده و نجات داده است.
پیشتر با حس ششم در عنکبوتها، عروس‌های دریایی، کبوترها، دلفین‌ها، مارهای پیت وایپرز، کوسه‌ها و پلاتیپوس‌ها آشنا شدیم. در ادامه به شرح حس ششم در شش جاندار دیگر می‌پردازیم.
سالمون اقیانوس اطلس نیروی مغناطیس زمین را درک می‌کند
محققان سالها مشغول بررسی بودند که بفهمند ماهی سالمون چگونه می‌تواند رودها و رودخانه‌های دقیق محل تولد خود را شناسایی کند و برای تولیدمثل به آنجا برود. بسیاری از دانشمندان بر این باورند که این ماهیها از “ذخایر مگنتیت معدنی فرومغناطیسی” در بدن خود برای تشخیص میدان مغناطیسی زمین بهره می‌برند.
این ذخایر مگنتیت با درک نیروی مغناطیسی زمین، مثل یک GPS داخلی عمل می‌کند. براساس این تئوری، میدان مغناطیسی محل تولد ماهی‌های سالمون در خاطر آنها ثبت شده و این ماهیها با استفاده از سیستم ناوبری درونی خود به سمت همان ناحیه روانه می‌شوند.
علاوه بر این، ماهی‌های سالمون حس بویایی قدرتمندی نیز دارند که احتمالا در تشخیص تفاوت بین بوی رودخانه محل تولد خود از دیگر رودخانه‌ها به آنها کمک می‌کند.
خفاشها از اکولوکیشن برای دید شبانه استفاده می‌کنند
سرعت بالای خفاشها در شبهای تاریک بسیار ترسناک است. توانایی خفاشها در پرواز شبانه به دلیل قدرت بالای بینایی آنها نیست، بلکه به این دلیل است که آنها نیز همانند دلفین‌ها از اکولوکیشن استفاده می‌کنند.
حنجره خفاش‌های حشره‌خوار می‌تواند از طریق دهان و بینی امواج فراصوت (اولتراسوند) ایجاد کند. خفاشها با استفاده از این توانایی در طول شب و در تاریک‌ترین غارها پرواز می‌کنند. درست همانند دلفین‌ها، خفاشها نیز با استفاده از اکولوکیشن دید سه‌بعدی از محیط اطراف خود دارند. درواقع، دلیل وجود چروکهای زیاد روی صورت خفاش‌های حشره‌خوار این است که صورت آنها نقش گوش را در دریافت صدا ایفا می‌کند.
ماهی آب‌وهوا قادر به پیش‌بینی آب و هواست
این ماهیها به دلیل توانایی‌شان در پیش‌بینی درست آب و هوا، ماهی “آب‌وهوا” نامیده می‌شوند. اروپا و آسیا زیستگاه اصلی این نوع ماهی است. آنها توانایی بی‌نظیری در تشخیص تغییرات فشار اتمسفری دارند. این نوع ماهی فاقد اندام کیسه هوا است که به شناور ماندن ماهیها در آب کمک می‌کند؛ به همین دلیل، بهره‌مندی آنها از چنین توانایی شگرفی آنها را قادر می‌سازد با توجه به تغییرات فشار در محیط زندگی خود عکس‌العمل مناسب برای کنترل خود داشته باشند.
وقتی طوفانی در حال نزدیک شدن به زیستگاه آنها باشد، این ماهیها فعال‌تر و پر جنب‌وجوش‌تر می‌شوند. همین جنب و جوش آنها علامتی برای صیادان برای آگاه شدن از نزدیک شدن طوفان و پناه گرفتن است.
سراسر بدن گربه‌ماهی پوشیده از جوانه‌های چشایی است
بسیاری از جانداران از حس چشایی بهره می‌برند و لازمه فعالسازی آن گذاشتن چیزی در دهان است. اما گربه‌ماهی‌ها حس چشایی متفاوتی دارند. سراسر بدن آنها پوشیده از سلولهای حساس به طعم است که به آنها کمک می‌کند در آب طعم هر طعمه‌ای را در اطراف خود و حتی از فواصل دور حس کنند.
100.000 جوانه چشایی تنها روی سبیلهای گربه‌ماهی وجود دارد و این درحالیست که انسانها به طور میانگین تنها 10.000 جوانه چشایی دارند.
بدن صاریغ آمریکایی سم را شناسایی کرده و می‌کشد
رایج‌ترین شیوه دفاعی صاریغ آمریکایی تمارض به مردن است که شکارچی را از خوردن خود منصرف می‌کند. یکی از توانایی‌های کمتر شناخته شده این جاندار توانایی او در خنثی کردن سم شکارچی است.
صاریغ آمریکایی از پروتئینی در بدنش به نام LTNF بهره می‌برد که او را در مقابل سم مارها، زنبورها و عقرب‌ها ایمن و مصون می‌کند. به محض اینکه سمی در بدن این موجود تشخیص داده شد، این پروتئین آن را جستجو کرده و خنثی می‌کند. البته پروتئین LTNFنه تنها در بدن این صاریغ، بلکه در تمام دنیا برای خنثی‌سازی سم می‌تواند مورد استفاده بگیرد.
میگوی پیستول می‌تواند شاک ویو (Shockwave) ایجاد کند
چطور یک میگوی سه تا پنج سانتیمتری می‌تواند چنین صدای عظیمی در سرتاسر اقیانوس ایجاد کند؟ شاید باورکردنی نباشد، اما یک میگوی پیستول می‌تواند صدایی بلندتر از صدای جت تولید کند. این میگو با کوبیدن چنگالهای چکش-مانند خود بهم و ایجاد موج قدرتمندی از حبابها می‌تواند طعمه‌های بزرگتر از خودش را بکشد.
هرچند صدای این ضربه تنها 1 میلی‌ثانیه طول می‌کشد اما این صدا از نظر بلندی با صدای نهنگ عنبر و وال بلوگا (وال سفید) قابل قیاس است. در صورتیکه میگوهای پیستول در کولونی‌هایی با هم زندگی کنند، صدای آنها می‌تواند در ارتباطات زیرآبی و سونار اختلال ایجاد کند.
