ده گونه زیبا از رنگین‌کمان‌ها (+فیلم/تصاویر)
رنگین‌کمان یکی از زیباترین جلوه‌گری‌های طبیعت است که همواره انسان را افسون نمایش خود کرده است.
مجله آنلاین موبنا؛ مریم عباسی – وقتی نور در جو زمین با قطرات آب برخورد می‌کند، فرآیندهای شکست، تجزیه و بازتاب نور باعث شکل‌گیری طیف رنگی در آسمان می‌شود.
رنگین‌کمان در واقع یک دایره کامل از طیف رنگی نور است که ما آن را به شکل یک کمان می‌بینیم. رنگین‌کمان‌ها براساس روند شکل‌گیری، در انواع و شکل‌های مختلفی دیده می‌شوند.
رنگین‌کمان اصلی
شناخته شده‌ترین نوع رنگین کمان همین رنگین‌کمان اصلی است؛ یک کمان رنگارنگ که پس از باران در آسمان پدیدار می‌شود.
وقتی نور در برخورد با ریزقطرات آب معلق در هوا می‌شکند و بازتاب می‌یابد، این نوع رنگین‌کمان شکل می‌گیرد.
پررنگ یا کم‌رنگ بودن رنگهای رنگین‌کمان بستگی به اندازه ریزقطرات آب دارد، هرچه این ریزقطره‌ها بزرگتر باشند، رنگین‌کمان پررنگ‌تر می‌شود.
رنگین‌کمان ثانویه
اگر رنگین‌کمان اصلی در آسمان دیده شود، احتمال پدیدار شدن رنگین‌کمان ثانویه نیز وجود دارد. این نوع رنگین‌کمان‌ها را رنگین‌کمان دوگانه نیز می‌نامند.
وقتی نور در برخورد با ریزقطرات آب معلق در هوا به جای یکبار، دوبار بازتاب داده شود، رنگین‌کمان ثانویه درست در پشت رنگین‌کمان اصلی نمایان می‌شود.
پهنا و ضخامت رنگین‌کمان ثانویه دوبرابر بیشتر از رنگین‌کمان اصلی است اما رنگهای رنگین‌کمان اصلی ده برابر پررنگ‌تر از آن است. نکته جالب اینکه، ترتیب رنگهای رنگین‌کمان ثانویه برعکس رنگین‌کمان اصلی است.
نوار تاریک الکساندر
نوار تاریک الکساندر درواقع یک نوع خاص از رنگین‌کمان به شمار نمی‌رود، اما همراه با رنگین‌کمان اصلی و رنگین‌کمان ثانویه دیده می‌شود.
به محدوده بین رنگین‌کمان اصلی و رنگین‌کمان ثانویه در صورتی که تاریک‌تر از بقیه قسمتهای آسمان باشد، “نوار تاریک الکساندر” می‌گویند.
در صورت شکل‌گیری این پدیده، آسمان در فضای بین دو رنگین‌کمان اصلی و ثانویه تاریک‌تر از باقی قسمتها به نظر می‌رسد.
رنگین‌کمان پشته‌ساز
رنگین‌کمان پشته‌ساز یک پدیده نادر است که بسیار به ندرت در آسمان پدیدار می‌شود. این نوع رنگین‌کمان از چندین رنگین‌کمان کم‌رنگ در بخش داخلی رنگین‌کمان اصلی و حتی گاهی بیرون از رنگین‌کمان ثانویه تشکیل می‌شود.
هنگام تشکیل این نوع رنگین‌کمان، نور از قطرات کوچک و هم‌اندازه باران، تنها یکبار بازتاب پیدا می‌کند اما به مسیر خود در درون قوس رنگین‌کمان ادامه می‌دهد.
رنگین‌کمان قرمز
رنگین‌کمان قرمز یا رنگین‌کمان تک‌رنگ پس ار بارش باران و در زمان طلوع یا غروب خورشید تشکیل می‌شود. طول موجهای کوتاه در طیف نوری از قبیل سبز و آبی، توسط ملکول‌های هوا و غبار پراکنده می‌شوند و به این ترتیب، تنها طول موجهای بلندتر مثل قرمز و زرد باقی مانده و این روند درنهایت به شکل‌گیری رنگین‌کمان قرمز می‌انجامد.
رنگین‌کمان ابری
رنگین‌کمان ابری بر اثر شکست نور در ریزقطرات موجود در ابرها و هوای مرطوب پدیدار می‌شود. هرچه قطره‌های آب اندازه بزرگتری داشته باشند، توانایی بیشتری در بازتاب طیف رنگها دارند و چون اندازه قطره‌های آب در این شرایط بسیار کوچک است، این نوع رنگین‌کمان به رنگ سفید دیده می‌شود.
گستره رنگین‌کمان ابری بسیار بیشتر از رنگین‌کمان‌های دیگر است و معمولا بر فراز آب تشکیل می‌شود. البته، درصورتیکه غلظت مه روی زمین به قدری کم باشد که نور خورشید بتواند از میان آن عبور کند، باز احتمال ظهور رنگین‌کمان ابری وجود دارد.
رنگین‌کمان دوقلو
رنگین‌کمان دوقلو نیز یک پدیده بسیار نادر است. این نوع رنگین‌کمان از دو قوس رنگین‌کمان تشکیل شده که از نقطه واحد شروع می‌شوند. وقتی ترکیبی از ریزقطرات بزرگ و کوچک آب از آسمان می‌بارد، رنگین‌کمان دوقلو پدیدار می‌شود. درواقع، قطره‌های بزرگتر براثر مقاومت هوا صاف می‌شوند، درحالیکه قطره‌های کوچکتر به وسیله کشش سطحی خود، شکل کروی خود را حفظ می‌کنند. سپس هر کدام از این دو نوع قطره، رنگین‌کمان مخصوص به خود را تشکیل می‌دهد که ممکن است در مجاورت هم باشند و به این ترتیب، رنگین‌کمان دوقلو پدیدار شود.
رنگین‌کمان بازتابی و رنگین‌کمان بازتابیده
رنگین‌کمان بازتابی و بازتابیده دو نوع متفاوت از رنگین‌کمان‌ها هستند. وقتی نور با برخورد به ریزقطرات آب، منحرف و سپس بازتاب داده می‌شود، رنگین‌کمان بازتابیده تشکیل می‌شود.
درصورتیکه نور با برخورد به ریزقطرات آب، ابتدا بازتاب داده شده و سپس منحرف شود، رنگین‌کمان بازتابی پدیدار می‌شود. احتمال دیده شدن رنگین‌کمان بازتابی، با توجه به شرایط شکل‌گیری پیچیده و خاص آن، بسیار کمتر از رنگین‌کمان بازتابیده است.
چرخ رنگین‌کمانی
وقتی ابرهای سیاه یا بارش باران متراکم مانع رسیدن نور به چشم بیننده شود، چرخ رنگین‌کمانی در آسمان پدیدار می‌شود. در این شرایط، قطرات تیره و تاریک باران مانع چشم بیننده برای دیدن رنگهای رنگین‌کمان می‌شوند. درنتیجه، رنگین‌کمانی شکل می‌گیرد که شبیه به چرخهای گاری با پره‌های متعدد است که به سمت یک نقطه مرکزی امتداد می‌یابند.
اگر سرعت حرکت ابرها در آسمان زیاد باشد، حتی ممکن است این چرخ رنگین‌کمانی در حال چرخش به نظر برسد.
رنگین‌کمان ماه
رنگین‌کمان ماه، شبها و با نور ماه تشکیل می‌شود. ازآنجاکه نور ماه بسیار ضعیف است، رنگین‌کمان ماه به ندرت پدیدار می‌شود. بهترین زمان برای دیدن این پدیده، شبهای بارانی با ماه کامل است، به شرطی که آسمان کاملا تاریک باشد.
ازآنجاکه رنگها درشب وضوح و درخشندگی کافی برای فعالسازی سلولهای مخروطی چشم انسان را ندارند، رنگین‌کمان ماه بسیار رنگ‌پریده یا حتی به رنگ سفید دیده می‌شود.
