هوشمندی در کودکان!

مجله آنلاین موبنا؛ مازیار دانیالی – متاسفانه مدت زمان بسیاری است که کودکان از نظر سطح هوشی و توانایی های خود به دو دسته باهوش و خنگ تقسیم بندی شده اند! ذکر این نکته ضروری است که این گونه تقسیم بندی ها بدترین شیوه سنجش قابلیت های کودک بوده و هر کدام حتی در ضعیف ترین حالت نیز توانایی های بسیاری دارند که منحصر به آن ها خواهد بود. بخش بزرگی از این گونه برچسب زدن های مخرب در مدارس انجام می شود! جالب تر آن که منبع اصلی مدارس برای سنجش کودکان تنها جواب های درست و مورد نظری است که در برگه های امتحانی خود، برای مثال امتحان ریاضی می نویسند! در نتیجه ی این شیوه سنجش اشتباه، کودکی که توانایی ریاضی خوبی ندارد اغلب کند ذهن خطاب می شود در حالی که ممکن است هزاران توانایی در زمینه های دیگر داشته باشد.

در حقیقت این نوع سنجش ها نه تنها انگیزه کودک را برای درس خواندن سلب می کنند بلکه هیچ گاه آنالیز درستی از قابلیت های وی در اختیار والدین قرار نمی دهند. اما خوشبختانه امروزه با گذشت زمان و پیشرفت هایی که در حوزه علوم روانشناسی رخ داده است، نگاه دوگانه اشاره شده جای خود را به بررسی های معقول تری داده است. نیرو محرکه ی اصلی برای این تغییر نیز، دیدگاهی است که از وجود مخلوطی از توانایی های مختلف در هر کودک حمایت می کند. از این رو یکی از مهم ترین وظایف بخش آموزش و همچنین والدین، کشف قابلیت های پنهان کودک و یاری رساندن به آن ها برای رشد این قابلیت ها خواهد بود. با روشن شدن هر چه بیشتر اهمیت شناخت این توانایی ها، به بررسی گام های مختلفی می پردازیم که کمکی برای والدین در طی مسیر فراهم آورد.

 

1. تئوری هوش های چندگانه

در اوایل دهه 1980 هوارد گاردنر با انتشار کتاب خود تحت عنوان “تئوری هوش های چندگانه”، دانستنی های پیشین دنیا در حوزه قابلیت های کودک را متحول ساخت. تئوری وی ابتدا با هفت هوش مختلف به چاپ رسید و اخیرا جز هشتمی نیز به آن افزوده شده است. وی معتقد است هر فردی طی تجربه های متفاوت خود در زندگی و همچنین فرصت هایی که برای بروز استعداد ها در اختیارش قرار میگیرد، هوش های مختلفی را نیز به کمال می رساند. به بررسی چند مورد از هوش های چندگانه معرفی شده می پردازیم. فرزند شما در کدام دسته قرار می گیرد؟

 

+ هوش زبانی

حساسیت ذهنی کودک در این هوش، بیشتر به ایجاد عکس العمل نسبت به صدا های شنیده شده، مکالمه های مختلف و مفاهیم جملات معطوف شده است. این دسته از کودکان اغلب به سمت مهارت های یادگیری زبان های متعدد جذب می شوند و قابلیت آن ها برای فراگیری هر زبان جدیدی بیشتر از سایر کودکان هم سن و یا حتی بزرگسال خواهد بود. نشانگر این مهارت توانایی خوب کودک برای مکالمه و بیان جملات مورد نظر خود از سنین خردسالی است.

 

+ هوش محاسباتی- منطقی

مهارت در ریاضیات، محاسبه های مختلف و سایر سیستم های پیچیده منطقی از نشانه های این هوش است. اغلب این کودکان به انجام محاسبات ریاضی و حل مسائل با بهره گیری از منطقی مشخص، تمایل فراوان نشان می دهند.

 

+ هوش موسیقیایی

توانایی فهمیدن، دریافت و ساخت نت های موسیقی در این گروه قرار می گیرد. هوش موسیقیایی نیز از همان سنین پایین در کودک با نشانه هایی کاملا واضح هویدا می شود.

 

+ هوش فضایی

از جمله مهم ترین الگو هایی که در کودکان برخوردار از این هوش می توان مشاهده کرد، قابلیت تفکر تصویری است. این کودکان توانایی بیشتری برای دریافت جرئیات مختلف دنیای تصویری دارند. این هوش به طور ویژه ای در هنرمندان، معماران، طراح ها و همچنین مجسمه سازان به تکامل می رسد.

 

+ هوش بدنی

هوش بدنی همان طور که از نامش پیداست، در ورزشکاران بیشتر از سایرین بروز می یابد. اگر کودکی بازیگوش دارید که به شرکت در کلاس های ورزشی و به خصوص ورزشی خاص علاقه نشان می دهد، قطعا از هوش بدنی برخوردار است. این کودکان اغلب بدون آن که مورد راهنمایی کسی قرار گیرند، به فراگیری ورزشی خاص علاقه نشان می دهند.

 

+ هوش درون فردی

مهارت احساس کردن، دریافت و درک مقاصد افراد، تمایلات و همچنین انگیزه های آن ها در این حوزه جای می گیرد. اگر فرزندی دارید که این هوش را بروز داده است، آینده ای سیاست مدار، راهبر و یا معلم در انتظار وی خواهد بود.

 

2. مشاهده

دومین گام پس از شناخت هوش های مختلف، مشاهده دقیق کودک است. هنگامی که فرزندتان مشغول بازی کردن است، زمانی را صرف تماشای دقیق وی کنید. طریقه بازی کردن کودکان خود را بی معنا تلقی نکنید! نحوه ای که هر کدام از آن ها به بازی می پردازد و نوع بازی که انتخاب می کند، بازتاب کاملی از قابلیت ها و هوش های چندگانه او خواهد بود.

 

3. صحبت کردن

پس از آن که مدتی فرزند خود را زیر نظر گرفتید، با وی به صحبت بپرداید. از او بخواهید آن چه که بیشتر توجه اش را جلب می کند برایتان شرح دهد. همچنین دلیل این علایق را جویا شوید. در این مکالمه نکات مفید بسیاری را به دست خواهید آورد.

مجموعه ای از این سه گام را کنار یکدیگر قرار دهید. با بررسی نتایج هر مرحله می توانید به یک جمع بندی کلی برسید که در نهایت زمینه علاقه مندی کودک و قدرت هوش های چندگانه وی را بارز خواهد ساخت. در پرورش این هوش در هر حوزه ای که باشد به فرزندتان یاری برسانید و علایق خود را تحمیل نکنید. کمک به کودکان برای رشد قابلیت های درونی آن ها می تواند نتایج شگفت انگیزی را به دنبال داشته باشد.