درباره تورم گره‌های لنفاوی!

موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور – گره های لنفاوی ساختارهای گرد و کوچکی هستند که نقشی کلیدی در سیستم ایمنی بدن انسان ایفا می کنند.

گره های لنفاوی مایعات، مواد زائد، و میکروب های مضر را جمع آوری و تصفیه می کنند. بدن انسان دارای صدها گره لنفاوی است. گره های لنفاوی اصلی که ممکن است افراد مشاهده یا احساس کنند، در این قسمت های بدن قرار دارند:

– زیر فک

– دو سمت گردن

– زیر بغل

– دو سمت کشاله ران

مایع لنفاوی پیش از این که در نهایت به سینه بازگردد، از گره های لنفاوی در سراسر بدن عبور می کند. طی این فرآیند، مایع لنفاوی مواد مضر مانند باکتری ها، ویروس ها و مواد زائد بدن را جمع آوری کرده و به دام می اندازد. گره های لنفاوی مایع را تصفیه کرده و بار دیگر آن را همراه با نمک ها و پروتئین ها به جریان خون باز می گردانند.

همچنین، گره های لنفاوی حاوی سلول های ایمنی هستند که به مبارزه با عفونت از طریق حمله به میکروب های جمع آوری شده توسط مایع لنفاوی کمک می کنند.

گره های لنفاوی ممکن است زمانی که فرد با یک عفونت موقت مواجه است، متورم شوند. تورم در نتیجه فعالیت سلول های ایمنی در گره های لنفاوی رخ می دهد.

مکان تورم اغلب با بخش تحت تاثیر قرار گرفته مرتبط است. به عنوان مثال، یک عفونت گوش ممکن است موجب تورم گره های لنفاوی در نزدیکی گوش شود، در شرایطی که عفونت قسمت بالایی دستگاه تنفسی ممکن است به تورم گره های لنفاوی در گردن منجر شود.

چگونگی بررسی تورم گره های لنفاوی

افراد می توانند وضعیت تورم گره های لنفاوی را با اعمال فشاری آرام بر ناحیه، مانند بخش های کناری گردن، بررسی کنند. گره های لنفاوی متورم شبیه به توده های نرم و گرد احساس خواهند شد و ممکن است به اندازه یک نخود یا انگور باشند. آنها ممکن است نسبت به لمس حساس باشند که این شرایط به التهاب اشاره دارد. در برخی موارد، گره های لنفاوی بزرگ‌تر از اندازه معمول به نظر می رسند.

گره های لنفاوی به طور موازی در دو سمت بدن قرار دارند. افراد می توانند گره های لنفاوی در هر سمت را بررسی کرده و از نظر اندازه با طرف دیگر مقایسه کنند.

افراد بسیاری که دارای گره های لنفاوی متورم هستند به واسطه حرکات ناگهانی یا کشش بیش از حد، درد را نیز تجربه می کنند. از جمله این حرکات می توان به گردش ناگهانی و سریع گردن، یا خوردن غذاهایی که جویدن آنها دشوار است، اشاره کرد.

گره های لنفاوی متورم اغلب با علائم دیگر همراه هستند. این علائم متفاوت بوده و به مشکل زمینه ای بستگی داشته و از آن جمله می توان به گلو درد، سرفه، یا علائم شبه آنفلوآنزا اشاره کرد.

دلایل تورم گره های لنفاوی

شرایط مختلفی می توانند موجب تورم گره های لنفاوی شوند، به ویژه گره هایی که در سر و گردن قرار دارند. از جمله این شرایط می توان به اختلالات خود ایمنی، برخی انواع سرطان، و عفونت های شایع، مانند آنفلوآنزا اشاره کرد. برخی داروها، مانند داروهای ضد مالاریا و ضد تشنج نیز می توانند موجب تورم گره های لنفاوی شوند.

بیشتر مردم با لنفادنوپاتی موضعی مواجه می شوند که در آن تنها گره های لنفاوی یک بخش خاص از بدن متورم می شوند. زمانی که تورم گره های لنفاوی در بیش از یک بخش رخ می دهد، این شرایط به نام لنفادنوپاتی عمومی شناخته می شود و معمولا نشان دهنده یک بیماری سیستمیک یا گسترده در بدن بوده که ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد.

در ادامه با دلایل تورم گره های لنفاوی با جزئیات بیشتر آشنا می شویم.

عفونت ها

عفونت هایی که می توانند موجب تورم گره های لنفاوی شوند بیشتر ویروسی هستند. از جمله شایع‌ترین عفونت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– سرماخوردگی

– آنفلوانزا

– عفونت های سینوس

– مونونوکلئوسیس

– ورم لوزه

– عفونت های دندان یا لثه

– عفونت های استافیلوکوکوس

– گلودرد استرپتوکوکی

– عفونت های پوست

– عفونت های قارچی

عفونت های شدیدتر که می توانند موجب تورم در یک یا چندین گره لنفاوی شوند شامل موارد زیر می شوند:

– آبله مرغان

– بیماری سل

– سرخک

– سرخجه

– هرپس

– بیماری لایم

– اچ‌آی‌وی

– توکسوپلاسموز

تب خراش گربه که به نام بیماری خراش گربه نیز شناخته می شود می تواند موجب تورم لنفاوی موضعی در بخش نزدیک به جای چنگ زدن گربه شود.

اختلالات سیستم ایمنی

از اختلالات سیستم ایمنی که می توانند موجب تورم گره های لنفاوی شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– لوپوس اریتماتوز سیستمیک (لوپوس)

– آرتریت روماتوئید

– سندرم شوگرن

سرطان 

اگرچه کمتر شایع است، اما گره های لنفاوی متورم می تواند نشان دهنده یک تومور بدخیم یا سرطان باشد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– لنفوم

– بیماری هوچکین

– لوسمی

– متاستاز یا گسترش سرطان موجود

– سارکوم کاپوسی

برخی عوامل خطرآفرین می توانند احتمال ابتلا به یک مشکل لنفاوی بدخیم، مانند لنفوم را افزایش دهند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– سن بیش از 40 سال

– مرد بودن

– سفید پوست بودن

افراد مبتلا به یک گره لنفاوی بدخیم ممکن است متوجه سفتی یا لاستیکی بودن گره لنفاوی شوند. همچنین، ممکن است علائم سیستمیک، مانند تب، تعریق شبانه و کاهش وزن ناخواسته را تجربه کنند.

تورم در گره های لنفاوی کشاله ران

عفونت های منتقله از راه روابط جنسی، مانند سفلیس و سوزاک، می توانند موجب تورم گره های لنفاوی، به ویژه در ناحیه کشاله ران شوند.

عفونت های عودکننده، عفونت های قسمت پایینی بدن، و آسیب دیدگی پاها نیز می توانند موجب تورم گره های لنفاوی در کشاله ران شوند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟  

در بسیاری موارد، تورم گره های لنفاوی طی دو تا سه هفته و پس از غلبه بدن بر عفونت کاهش یافته و از بین می رود. در صورت تداوم مشکل بیش از این مدت زمان، باید برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کنید.

از دیگر دلایل مراجعه به پزشک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

یک گره لنفاوی که سفت یا لاستیکی احساس می شود.

یک گره لنفاوی که آزادانه حرکت نمی کند.

یک گره لنفاوی که قطر آن یک اینچ (2.5 سانتیمتر) یا بیشتر است.

گره های لنفاوی متورم که با تعریق شبانه، شکم درد، کاهش وزن ناخواسته یا تب بالا همراهی می شوند.

تشخیص

پزشک می تواند با انجام یک معاینه جسمانی با تمرکز بر ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته و صحبت درباره علائم و سابقه پزشکی فرد به بررسی گره های لنفاوی متورم اقدام کند.

همچنین، ممکن است آزمایش هایی برای تشخیص دلیل تورم تجویز شوند. این آزمایش ها ممکن است شامل یک آزمایش خون ساده برای بررسی نشانه های عفونت شود.

آزمایش های تصویربرداری نیز به پزشک در بررسی دقیق گره های لنفاوی و ساختارهای اطراف آنها در بدن کمک کنند که از آن جمله می توان به سونوگرافی، سی‌تی اسکن، و ام‌آر‌آی اشاره کرد.

در صورت تداوم تورم برای چندین هفته یا بروز نشانه های هشداردهنده، پزشک ممکن است نمونه برداری از یک گره لنفاوی را تجویز کند.

درمان گره های لنفاوی متورم

گره لنفاوی متورم معمولا پس از بهبود عفونت از بین خواهد رفت. همچنین، ممکن است تورم با مصرف داروهای تجویزی، مانند آنتی بیوتیک ها یا ضد ویروس ها از بین برود.

اگر بیمار دارای بافت متورم باشد، پزشک ممکن است داروی ضد التهاب تجویز کند.

اگر یک بیماری زمینه ای مسئول تورم گره های لنفاوی است، درمان این شرایط باید به کاهش تورم کمک کند.

از جمله درمان های خانگی برای گره های لنفاوی متورم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن

– استفاده از یک کمپرس مرطوب گرم روی ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته

– مصرف مایعات فراوان، مانند آب و آبمیوه تازه

– استراحت کافی برای کمک به بهبود بدن

 منبع: عصرایران