نخستین «سی‌تی اسکن» رنگی و سه‌بعدی! (+عکس)

موبنا – اسکن‌های پزشکی مبتنی بر فناوری اشعه ایکس همواره به صورت سیاه و سفید انجام می‌شوند و از زمانی که این فناوری اختراع شد تا امروز تغییری در خروجی آن حاصل نشده است و همین مسئله باعث شده است تا نگاه کردن به عکس‌های رادیولوژی همواره ما را به یاد فیلم‌های صامت می‌اندازد که به صورت سیاه و سفید و با کیفیت پایین منتشر می‌شد. البته همین تصاویر بدون رنگ روی ورق‌های طلقی به پزشکان کمک می‌کنند تا هر گونه شکستگی یا دررفتگی در استخوان‌ها را تشخیص دهند و با این وجود اگر تصاویر مذکور حاوی جزییات بیشتری باشند، تشخیص پزشک بهتر خواهد بود.

هم اکنون یک شرکت در نیوزیلند موفق به ساخت اسکنر بیومتریک جدیدی شده است که می‌تواند تصاویر سه‌بعدی و کاملا رنگی از استخوان‌ها، چربی‌ها و بافت‌های نرم بدن انسان تولید کند که حسگر این دستگاه پیشرفته در مرکز CERN  ساخته شده است.

شرکت «مارس بیوایمیجینگ» که موفق به ساخت این اسکنر منحصر به فرد شده است در توضیحات خود اعلام کرد که این دستگاه از فرآیند مشابه اسکنرهای سیاه و سفید برای گرفتن عکس‌های رنگی استفاده می‌کند. در دستگاه‌های سنتی «سی‌تی اسکن» اشعه ایکس به بافت مورد نظر تابیده می‌شود و در بخش دیگر شدت آنها به دقت اندازه‌گیری می‌شود. با توجه به اینکه مواد مقاوم‌تر در بدن انسان مانند استخوان‌ها میزان انرژی تابیده شده را ضعیف می‌کنند و نسبت به بافت‌های نرم جلوی تابش اشعه ایکس را می‌گیرند، شکل آنها در تصویر نهایی کاملا واضح و نمایان می‌شود و به صورت یک تصویر صاف و تک‌رنگ به نمایش درمی‌آید.

ولی در فناوری جدید که شرکت مارس آن را «اسپکترال سی‌تی» می‌نامد، حسگر اصلی می‌تواند ضخامت طول موج‌های خاص اشعه ایسک را که از بخش‌های مختلف بدن انسان عبور می‌کنند به صورت کاملا دقیق اندازه‌گیری کند. پس از آنکه داده‌های طیفی از طریق الگوریتم‌های ویژه به صورت یکجا جمع‌آوری شدند، یک تصویر سه‌بعدی رنگی ایجاد می‌شود که به صورت واضح عضلات، استخوان، آب، چربی، نشانه‌های بیماری و … را نمایان می‌کند و حتی اگر دور مچ دست بیمار ساعت بسته شده باشد، در تصویر نهایی این ساعت هم نمایان می‌شود. نتیجه نهایی فرآیند مذکور به این صورت خواهد بود که پزشک می‌تواند تصویری شبیه به یک مجسمه سه بعدی در اختیار داشته باشد تا همه بخش‌های آن را به راحتی زیر نظر بگیرد.

در قسمت مرکزی اسکنر «اسپکترال سی‌تی» تراشه «مدی‌پیکس3» کار گذاشته شده است. این دستگاه می‌تواند تمامی بخش‌های مجزا در بدن انسان را به صورت جداگانه شناسایی کند و سپس هر پیکسل تشخیص داده شده توسط حسگر را به طول دقیق تحلیل کند تا عکس با کیفیت عالی منتشر شود.

مدل کوچک‌تر این دستگاه هم اکنون آزمایش‌های اولیه را با موفقیت پشت سر گذاشته است و پزشکان به کمک آن توانسته‌اند میزان سلامت استخوان‌ها و مفاصل، نشانه‌های بروز سرطان، و علایم اولیه برای بیماری‌های قلبی و عروقی را شناسایی کنند. تیم توسعه دهنده اسکنر توضیح داد نتایج حاصل از فعالیت این دستگاه تاکنون بسیار رضایت‌بخش بوده است.

دکتر «آنتونی باتلر» یکی از سازندگان این اسکنر سه بعدی گفت: «در تمام مطالعات صورت گرفته نتایج اولیه نشان داد وقتی که عکس‌های طیفی به صورت مستمر در فضای کلینیکی تهیه می‌شوند، ما به کمک جزییات بیشتری که در این عکس‌ها در اختیار داریم می‌توانیم تشخیص درست‌تر و کامل‌تری را اتخاذ کنیم و از این طریق روش‌های درمانی بهتر را برای بیماران به کار بندیم».

هم اکنون آزمایش‌های کلینیکی این اسکنر پزشکی سه بعدی در کشور نیوزیلند آغاز شده است و قرار است در صورت موفقیت آمیز بودن نتایج آن طی چند ماه آینده، اسکنر شرکت مارس به تولید انبوه برسد و از آن در حوزه ارتوپدی و روماتولوژی استفاده شود.