رقیب خورشید شناسایی شد!

موبنا – اختروش مذکور درخشان‌ترین اختروش شناخته شده است و شدت آن ۶۰۰ تریلیون برابر خورشید است.

اختروَش یا کوِیزار یا کوازار یک هستهٔ فعال به شدت نورانی و دوردست است که وابسته به یک کهکشان جوان است. آنها در رده یک کلاس از اشیا به نام هسته کهکشانی فعال قرار دارند. اختروش‌ها پیشتر به عنوان منابع انرژی الکترومغناطیسی شامل امواج رادیویی و نور مرئی با انتقال به سرخ زیاد شناخته می‌شدند که به ستاره‌ها شبیه بودند. با وجود بحث‌های مختلف بر سر موجودیت این شئ آسمانی همگی دانشمندان به یک توافق علمی رسیدند که یک اختروش، هاله متراکم شده ماده‌ است که ابرسیاهچاله یک کهکشان جوان را احاطه کرده‌ است. اختروش‌ها دارای کاربردهای زیادی هستند مثلا در تعیین سرعت چرخش زمین و تهییج‌ آن کاربرد دارند.

این اختروش “J۰۴۳۹۴۷.۰۸ + ۱۶۳۴۱۵.۷ ” نام دارد. تا به حال این عنوان متعلق به یک اختروش درخشان با شدت ۴۲۰ تریلیون برابر خورشید بوده است و این در حالی است که درخشان‌ترین کهکشانی که تاکنون یافت شده است، شدت آن تنها ۳۵۰ تریلیون برابر خورشید بوده است.

“ژیاهوی فن”(Xiaohui Fan)، پژوهشگر ارشد این مطالعه گفت: دیگر ما انتظار نداریم اختروشی درخشان‌تر از این اختروش کشف کنیم.

اختروش مذکور در فاصله ۱۲.۸ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد. ستاره شناسان با کمک پدیده‌ای به نام “همگرایی گرانشی”(gravitational lensing) موفق به شناسایی این اختروش شدند.

همگرایی گرانشی هنگامی روی می‌دهد که نور یک چشمه درخشان بسیار دور(مانند یک اختروش) در مسیرش تا رصدگر، از کنار جسم پرجرم دیگری(مانند یک خوشهٔ کهکشانی) بگذرد و مسیرش خمیده شود. جسم میانی عدسی گرانشی نامیده می‌شود. این پدیده یکی از پیش‌بینی‌های نظریهٔ نسبیت عام اینشتین است.

یکی از علل درخشان بودن این اختروش به دلیل گرد و غبار و گازهای اطراف آن است. پژوهشگران تخمین می‌زنند کهکشانی که این اختروش به آن وابسته است هر ساله حدود ۱۰ هزار ستاره تولید می‌کند.

این اختروش در ابتدا توسط “تلسکوپ ام‌ام‌تی”(Multi-Mirror Telescope) شناسایی شد، پس از آن ستاره شناسان میزان درخشدگی آن را توسط تلسکوپ “Pan-STARRS۱” و “کاوشگر نقشه‌بردار فروسرخ میدان وسیع”(WISE) دریافتند و در نهایت نیز  تلسکوپ هابل آن را به عنوان یک “اختروش لنزی”(lensed quasar)، تایید کرد.

یافته‌های این مطالعه در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر و هفته گذشته در کنفرانس “جامعه اخترشناسی آمریکا”(American Astronomical Society) ارائه شد.

 منبع: ایسنا