پیامدهای ترسناک کمبود ویتامین D

موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور – در فصل زمستان به واسطه کوتاه شدن روز و کاهش دمای هوا، دریافت ویتامین D به میزان کافی می تواند دشوار شود. سطوح ناکافی این ماده مغذی می تواند موجب بروز مشکلات سلامت، از جمله بیماری های قلبی و ضعف استخوان ها شود. کودکان مبتلا به کمبود ویتامین D در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به نرمی استخوان قرار دارند.

ویتامین D هورمونی است که به واسطه قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید در بدن تولید می شود. این ماده مغذی به بدن در جذب کلسیم و حفظ سطوح سالم فسفر کمک می کند. برخی مکمل ها و مواد غذایی مانند ماهی های چرب، به بدن در تولید ویتامین D کمک می کنند، اما راحت‌ترین روش دریافت آن از خورشید است.

به گفته کلینیک مایو، مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای ویتامین D برابر با 400 واحد بین المللی برای کودکان تا یک سال، 600 واحد بین المللی برای افرادی که در بازه سنی یک تا 70 سال قرار دارند، و 800 واحد بین المللی برای افرادی است که بیش از 70 سال سن دارند. با این وجود، ممکن است بزرگسالان سالم به دریافت میزان بیشتری از این ویتامین نیاز داشته باشند.

مطالعه ای در سال 2010 نشان داد که 41.6 درصد از جمعیت بزرگسالان آمریکا با کمبود ویتامین D مواجه هستند. بنابر این مطالعه، کمبود ویتامین D زمانی رخ می دهد که سطوح این ماده مغذی در خون کمتر از 20 نانوگرم در هر میلی لیتر باشد. برای برخورداری از سطوح کافی ویتامین D، افراد حاضر در این مطالعه نیازمند دریافت 5,000 واحد بین المللی برای رسیدن به سطح 30 نانوگرم در هر میلی لیتر از خون خود بودند.

در ادامه با برخی از پیامدهای ناخوشایند کمبود ویتامین D بیشتر آشنا می شویم.

تعریق بیش از حد در قسمت سر

تعریق بیش از حد در قسمت سر می تواند یکی از نشانه های نخست و کلاسیک کمبود ویتامین D باشد.

احساس خستگی بیش از حد معمول

مطالعه ای در سال 2015 با حضور پرستاران زن، ارتباطی قوی بین خستگی و کمبود ویتامین D را نشان داد. مطالعه ای دیگر نشان داد که مصرف مکمل ویتامین D می تواند به بهبود احساس خستگی کمک کند. شواهدی مبنی بر ارتباط کمبود ویتامین D با خستگی و اختلالات خواب وجود دارند.

تضعیف سیستم ایمنی بدن

سطوح کافی ویتامین D برای حفظ سطوح مناسب کلسیم ضروری است، اما مطالعات نشان داده اند که این ویتامین برای حفظ سلامت سیستم ایمنی نیز ضروری است. کمبود ویتامین D می تواند احتمال ابتلا به بیماری را افزایش دهد.

مطالعه ای در فنلاند نشان داد، افرادی که با کمبود ویتامین D مواجه بودند، در مقایسه با افرادی که دارای سطوح بالا از این ویتامین بودند، دو و نیم برابر احتمال بیشتری داشت به سینه پهلو مبتلا شوند.

افزایش احتمال ابتلا به افسردگی

ویتامین D می تواند بر خلق و خوی انسان تاثیرگذار باشد. مطالعات مختلف ارتباط بین کمبود ویتامین D و افسردگی را نشان داده اند.

احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و پرفشاری خون

نتایج مطالعه ای که در نشریه American College of Cardiology منتشر شد، نشان داد که افراد دارای سطوح پایین ویتامین D احتمال بیشتری دارد به بیماری عروق کرونر مبتلا شوند و شدت بیماری نیز در این افراد بیشتر است.

مطالعه ای در سال 2013 نیز ارتباط بین پرفشاری خون یا فشار خون بالا را با کمبود ویتامین D نشان داد.

افزایش احتمال شکستگی استخوان، و ابتلای کودکان به نرمی استخوان

از آنجایی که ویتامین D به بدن در جذب کلسیم کمک می کند، سطوح ناکافی این ماده مغذی می تواند به تضعیف استخوان ها منجر شده و خطر شکستگی استخوان افزایش یابد.

بدون ویتامین D کافی، کلسیم به خوبی در بدن جذب نمی شود. ویتامین D، به ویژه ویتامین D3 که جذب کلسیم را افزایش می دهد، برای پیشگیری از شکنندگی استخوان ها ضروری است.

سطوح ناکافی ویتامین D در بزرگسالان، آنها را در معرض خطر پوکی استخوان و استئومالاسیا قرار می دهد. استئومالاسیا موجب نرمی استخوان ها می شود و پوکی استخوان نازکی و افزایش شکنندگی استخوان ها را به همراه دارد.

در کودکان، کمبود ویتامین D می تواند به نرمی استخوان منجر شود که خطر ناهنجاری های اسکلتی را افزایش می دهد.

افزایش خطر ابتلا به بیماری ام‌اس

برخی مطالعات نشان داده اند که سطوح پایین ویتامین D می تواند خطر ابتلا به بیماری ام‌اس را افزایش دهد و برای افرادی مبتلا به این بیماری، سطوح کافی ویتامین D می تواند به کاهش شدت علائم بیماری منتج شود.

افزون بر این، به نظر می رسد بین قرار گرفتن ناکافی در معرض نور خورشید و ابتلا به بیماری ام‌اس رابطه ای وجود دارد.

افزایش خطر ابتلا به شیزوفرنی

نتایج یک بررسی در سال 2014 که شامل هشت مطالعه می شد، نشان داد، افرادی که با کمبود ویتامین D مواجه هستند، دو برابر احتمال بیشتری دارد به شیزوفرنی مبتلا شوند، اما برای تایید قطعی این رابطه به انجام  آزمایش های بالینی بیشتر نیاز است.

افزایش احتمال ابتلا به زوال عقل یا بیماری آلزایمر

نتایج مطالعه ای که در سال 2014 انجام شد، نشان داد، افراد پیر که با کمبود متوسط تا شدید ویتامین D مواجه هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل یا بیماری آلزایمر قرار دارند.

کاهش احتمال بقا پس از ابتلا به سرطان

نتایج مطالعه ای در سال 2014 نشان داد، افراد مبتلا به سرطان و دارای سطوح بالاتر ویتامین D از شانس بیشتری برای بقا نسبت به افراد مبتلا به سرطان و کمبود ویتامین D برخوردار هستند.

مرگ زودرس

نتایج مطالعه ای که در نشریه The American Journal of Public Health منتشر شد، نشان داد که افرادی با سطوح پایین 25-هیدروکسی‌ویتامین D، شکل اصلی ویتامین D، نسبت به افرادی که از سطوح سالم آن برخوردار هستند، احتمال بیشتری دارد مرگ زودرس را تجربه کنند. این پژوهش شامل تجزیه و تحلیل 32 مطالعه برای بررسی ارتباط بین تمام دلایل مرگ و میر و سطوح ویتامین D بود.

 منبع: عصرایران