وقتی ژنتیک نقشی در ریزش مو ندارد

موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور – افراد بسیاری در جهان با مساله ریزش مو مواجه هستند که عوامل مختلفی مانند ژنتیک، استرس، رژیم غذایی، دارو یا برخی بیماری ها در این زمینه نقش دارند.

شایع‌ترین نوع ریزش مو شرایطی ارثی به نام آلوپسی آندروژنتیک است. در ریزش موی ژنتیکی، فرد به تدریج موی خود را از دست می دهد و با افزایش سن ریزش مو نیز افزایش می یابد.

اما در برخی موارد، عوامل دیگری ممکن است در ریزش مو نقش داشته باشند. اگر از موی پرپشت و سالمی برخوردار بوده و به ناگاه با ریزش مو مواجه شده اید، احتمال این که عوامل غیر ژنتیکی در این زمینه دخیل باشند، زیاد است.

بیشتر افراد به طور معمول روزانه 50 تا 100 تار موی خود را از دست می دهند. این ریزش به طور کلی موجب نازک شدن مو و خالی شدن پوست سر نمی شود زیرا به طور همزمان موی جدید رشد می کند. اما ریزش موی ناگهانی شرایطی است که باید جدی گرفته شود. به گفته کلینیک مایو، این ریزش مو زمانی رخ می دهد که چرخه رشد و ریزش مو مختل شده یا فولیکول مو تخریب شده و بافت زخمی جایگزین آن شده باشد.

اختلالات مو مانند آلوپسی آندروژنتیک شایع‌ترین دلیل ریزش مو هستند. اما جدا از دلایل ژنتیکی، عوامل دیگری می توانند در ریزش مو نقش داشته باشند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– سن

– برخی شرایط پزشکی، مانند دیابت، اختلالات تیروئید، و لوپوس

– داروها یا جراحی

– تغذیه ضعیف

– استرس

بیماری های خودایمنی، مانند آلوپسی آره آتا، به ریزش موی ناگهانی منجر می شوند. در این شرایط سیستم ایمنی بدن به مو حمله می کند. آلوپسی آره آتا می تواند در افراد سالم رخ دهد و موجب ریزش موی سکه ای در پوست سر و قسمت های دیگر بدن می شود.

گاهی اوقات یک بیماری زمینه ای می تواند به ریزش موی ناگهانی منجر شود که از آن جمله می توان به بیماری تیروئید، دیابت، لوپوس و کم خونی اشاره کرد.

شیمی درمانی، پرتودرمانی، و جراحی نیز می توانند عامل ریزش موی موقت باشند. پس از توقف درمان، رشد مو نیز باید دوباره آغاز شود.

ریزش موی شدید در زنان می تواند به واسطه نوسان های هورمونی شکل بگیرد. کاهش استروژن پس از تولد نوزاد می تواند موجب ریزش موی موقت شود. همچنین، ریزش مو طی دوران یائسگی رخ می دهد. استرس شدید مانند شرایط ناشی از طلاق یا مرگ یکی از عزیزان نیز می تواند به ریزش مو منجر شود.

افزون بر این، یک رژیم غذایی ضعیف، کاهش وزن، دریافت پروتئین ناکافی، و اختلالات غذا خوردن می توانند در ریزش مو نقش داشته باشند.

داروهای تجویزی و ریزش مو

برخی داروهای تجویزی می توانند با عوارض جانبی، مانند ریزش مو، همراه باشند. از جمله این داروها می توان به رقیق کننده های خون، مکمل های ویتامین A، برخی داروهای آرتریت، داروهای ضد افسردگی، داروهای نقرس، داروهایی که برای برخی مشکلات قلبی خاص تجویز می شوند، داروهای فشار خون، و داروهای ضد بارداری اشاره کرد. اگر یک داروی تجویزی دلیل ریزش موی شماست، پزشک ممکن است بتواند آن را با داروی دیگری جایگزین کند.

بیماری تیروئید و ریزش مو

ریزش مو یکی از علائم شایع بیماری تیروئید محسوب می شود. بیماری تیروئید یک مشکل هورمونی است که در آن بدن هورمون تیروئید را بیش از حد زیاد یا کم تولید می کند. اگر غده تیروئید پرکار یا کم کار باشد، این شرایط می تواند موجب ریزش مو شود. خوشبختانه، ریزش موی ناشی از بیماری تیروئید با درمان این بیماری بهبود می یابد.

بیهوشی و جراحی و ریزش مو

اگر یک جراحی بزرگ داشته و حدود سه ماه بعد ریزش موی شدید را تجربه می کنید، بیهوشی در ترکیب با خود جراحی ممکن است دلیل ریزش موی شما باشد. بدن می تواند به واسطه بیهوشی عمومی و جراحی تحت استرس جسمانی قرار بگیرد که می تواند چرخه زندگی موی سر شما را تغییر داده و موجب ریزش شدید مو چند ماه پس از انجام جراحی شود. با این وجود، این نوع ریزش مو موقتی بوده و با گذشت زمان مو دوباره رشد می کند.

کم خونی و ریزش مو

ریزش مو یکی از علائم شایع کم خونی فقر آهن است. کم خونی فقر آهن نوعی شایع از کم خونی است که به دلیل سطوح پایین آهن در بدن رخ می دهد. رژیم غذایی ضعیف، از دست دادن خون، یا مشکلاتی در جذب آهن می توانند از دلایل سطوح پایین آهن باشند.

دستگاه های حالت دهنده مو و ریزش مو

برخی انواع ریزش مو به واسطه از دست دادن کامل تار مو رخ نمی دهند و ممکن است در نتیجه آسیب و شکستن مو شکل بگیرند. برخی دستگاه های مخصوص مو مانند سشوار و اتوی مو که گرمای زیادی تولید می کنند می توانند موجب آسیب دیدگی یا شکستن مو شده که شبیه کچلی به نظر برسد. استفاده از این قبیل دستگاه ها زمانی که مو مرطوب است بیشترین آسیب را ایجاد می کند زیرا آب موجود در ساقه موی را به جوش آورده و موجب شکنندگی آن می شوند.

زایمان و ریزش مو

بیشتر زنان طی دوران بارداری دارای موی سالم و درخشان هستند که پر پشت به نظر می رسد زیرا تارهای قدیمی‌تر مو در سطوح عادی ریزش ندارند. پس از تولد نوزاد و کاهش سطوح استروژن، بیشتر زنان ریزش مو را تجربه می کنند. این ریزش مو حدودا سه ماه پس از تولد نوزاد رخ می دهد و به طور معمول موقتی است. زمانی که سطوح استروژن به حالت متعادل باز می گردد، ریزش موی شدید نیز متوقف شده و شرایط به حالت عادی باز می گردد.

رژیم غذایی ناسالم و ریزش مو

زمانی که ویتامین ها، مواد معدنی و مواد مغذی دیگر مورد نیاز بدن را به میزان کافی از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنید، ریزش مو می تواند یکی از پیامدهای این شرایط باشد. به عنوان مثال، پروتئین ناکافی در رژیم غذایی می تواند به موی سالم آسیب برساند و توانایی بدن برای تولید فولیکول های جدید مو را کاهش دهد. این شرایط می تواند به ریزش موی مشهود پس از حدود دو تا سه ماه دنبال کردن رژیم غذایی فاقد پروتئین منجر شود. رژیم های غذایی سخت برای کاهش وزن نیز می توانند به ریزش موی شدید منجر شوند که حدود سه ماه پس از کاهش 15 پوند (حدود 7 کیلوگرم) یا بیشتر از وزن بدن رخ می دهد.

استرس و ریزش مو

در برخی موارد، استرس شدید می تواند موجب ریزش مو شود. اگر یک دوره استرس شدید را تجربه کرده اید، مواجهه با ریزش مو طی چند ماه بعد چندان جای شگفتی ندارد. ریزش موی ناشی از استرس به طور معمول موقتی بوده و مو پس از حدود شش تا هشت ماه به حالت عادی رشد باز می گردد.

تریکوتیلومانیا و ریزش مو

تریکوتیلومانیا یا جنون کندن مو یک نوع اختلال روانی است که به نام اختلال کنترل تکانه نیز شناخته می شود و بیشتر بین نوجوانان، به ویژه دختران نوجوان شایع است. در این شرایط فرد نیاز مداوم به کشیدن و کندن موی خود را احساس می کند که می تواند به ریزش موی مشهود و کچلی منجر شود. افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا موی سر، ابروها، مژه ها، بینی و دیگر قسمت های بدن را می کنند.

عفونت های قارچی و ریزش مو 

در برخی موارد، یک عفونت پوست سر ممکن است دلیل ریزش مو باشد. کرم حلقه ای یک عفونت قارچی است که به ویژه بین کودکان شایع است. کرم حلقه ای پوست سر به نام تینه‌آ کاپیتیس می تواند موجب پوسته پوسته شدن پوست سر و ریزش مو، به طور معمول به شکل تکه ای شود. این عفونت قارچی به راحتی با داروهای ضد قارچ قابل درمان است که به توقف ریزش مو منتج می شود.

 منبع: عصرایران