در مورد سختترین سنگ کشف شده روی کره زمین! (+عکس)
ماده پلیآروماتیک هیدروکربن در سنگ هایپاتیا همان عاملی است که تحلیل دقیق آن نیاز به مطالعات طولانی دارد.
موبنا – در سال ۱۹۹۶ میلادی گروهی از دانشمندان به این نتیجه رسیدند که سختترین سنگی که در کره خاکی وجود دارد را کشف کردهاند. این سنگ در یک قسمت عجیب در صحرای بزرگ آفریقا یا همان ساهارا کشف شد و با رنگ زرد خاص پوشیده شده بود. این سنگ سپس «هایپاتیا» نامگذاری شد و بعدها مشخص شد زادگاه سنگ مذکور در اصل خارج از محیط زمین بوده است. با انجام بررسیهای دقیقتر مسئله اندکی پیچیدهتر شد و دانشمندان دریافتند که هایپاتیا میتواند پیش از تشکیل منظومه شمسی و ایجاد فضاهای بین ستارهای شکل گرفته است.
چند سال قبل گروهی از محققان دانشگاه ژوهانسبورگ توضیح دادند که سنگ هایپاتیا نخستین «هسته ستاره دنبالهدار» محسوب میشود که روی کره زمین کشف شده است. این نظریه مورد پذیرش قرار گرفت و بررسیهای بیشتر در «بیایان شیشهای لیبی» که سنگ مذکور در نزدیکی آن کشف شده بود، این داستان را تقویت کرد. دانشمندان با بررسیهای بیشتر به این نتیجه رسیدند که انفجار ستارهای باعث شده است شن و ماسههای این منطقه در قالب سیلیسهای شیشهای زرد نمایان شوند.
با این وجود کشف زادگاه اصلی سنگ هایپاتیا اتفاق سادهای محسوب نمیشود. گروه محققان ژوهانسبورگ هم اکنون ترکیب مواد معدنی در این سنگ را مورد تحلیل قرار دادهاند و به این نتیجه رسیدهاند که اگرچه هایپاتیا به طور قطع یک سنگ فضایی محسوب میشود، ولی باید توجه داشت که از دستورالعمل کلی تشکیل سنگها در منظومه شمسی پیروی نمیکند.
میلیاردها سال قبل منظومه شمسی شروع به شکلگیری کرده است تا حیات خود را آغاز کند و این مجموعه در ابتدا یک ابر بزرگ متشکل از گرد و غبار و گازهای مختلف در اطراف خورشید بوده است. با گذشت زمان این مواد با هم ترکیب شدهاند تا سیارات، سیارکها و … را تشکیل دهند و همچنین دنبالهدارها شکل بگیرند. به همین ترتیب تمامی سیارکها و ستارههای موجود در منظومه شمسی از مواد تشکیل دهنده زمین ساخته شدهاند. ولی باید توجه داشت این قانون در مورد هایپاتیا صدق نمیکند و مواد تشکیل دهنده آن کاملا متفاوت است.
«جان کرامرز» مدیر این گروه تحقیقتی گفت: «اگر این امکان وجود داشت که سیاره زمین را به گرد و غبار و اجزای تشکیل دهنده آن تجزیه کنیم، به موادی دست پیدا میکردیم که در ترکیبات شیمیایی مشابه شهاب سنگها موجود است. در این ترکیبات حجم اندکی کربن و سیلیکون هم موجود است. با این وجود ماتریس هایپاتیا حجم وسیعی کربن را در خود جا داده است و به طور غیرمعمول میزان سیلیکون در مقایسه با آن اندک است».
او همچنین توضیح داد: «اتفاق عجیبتری که در این زمینه وجود دارد این است که این ماتریس حجم قابل ملاحظهای از نوع ویژه ترکیبات کربنی را شامل میشود که از آن با نام پلیآروماتیک هیدروکربن (PAH) یاد میکنیم. این ترکیب به میزان قابل توجه در غبارهای بین ستارهای موجود است که پیش از تشکیل منظومه شمسی حضور داشتند. غبارهای بین ستارهای همچنین در آن دسته ستارههای دنبالهدار و شهاب سنگها هم دیده میشوند که از زمان ظهور خود در مقابل حرارت شدید قرار نگرفتهاند».
ماده پلیآروماتیک هیدروکربن در سنگ هایپاتیا همان عاملی است که تحلیل دقیق آن نیاز به مطالعات طولانی دارد. تاثیر این سنگ فضایی بر کره زمین بسیار قابل ملاحظه بوده است و این سنگ به قدری نیرومند بوده است که توانسته مواد غنی کربنی را به یک لایه الماس در مقیاس کوچک تبدیل کند و آنها را پس از گذشت میلیونها سال در مقابل تغییرات آب و هوایی محافظت کند.