دانستنی‌های رشته مهندسی پزشکی با انتشارات جعفری
۸۳ اولین بیمار، تحت عمل جراحی پیوند قلب مصنوعی قرار گرفت و ۱۹۲ روز زنده ماند.
موبنا – سال ۱۹۸۸ تلمبه تنظیم‌کننده قلب ساخته شد. سال ۱۹۹۳ اولین پای الکتریکی ساخته شد. پایی که با استفاده از سیستم بادی و کنترل‌های ریزپردازنده، سرعت قدم زدن فرد را دریافته و محفظه‌های بادی خود را به نحوی تنظیم می‌کند که به طور طبیعی به جلو عقب حرکت کرده و مانع از لنگیدن فرد می‌شود. و اکنون دانشمندان مهندسی پزشکی به یاری متخصصان رشته‌های مرتبط تلاش می‌کنند تا چشم مصنوعی، کلیه مصنوعی یا رگ مصنوعی را اختراع کنند. البته علم مهندسی پزشکی به ساخت اعضای مصنوعی مکانیکی یا الکتریکی محدود نمی‌شود بلکه حیطه این علم بسیار گسترده‌تر و متنوع‌تر می‌باشد. در کشورهای غربی، مهندسی پزشکی علمی حیاتی است تا جایی که بدون آن،علم پزشکی نمی‌تواند کاری انجام دهد. برای مثال یک پزشک جراح بدون تجهیزات اتاق عمل واقعاً فلج است. یا بسیاری از معاینات پزشکی بدون استفاده از تجهیزات پزشکی امکان‌پذیر نیست. در ضمن باید توجه داشت که هدف مهندسی پزشکی تنها تجهیزات پزشکی نیست بلکه ابعاد این رشته بسیار وسیع‌تر است. در این میان می‌توان به نقش این علم به عنوان پل ارتباطی بین مهندسی و پزشکی اشاره کرد؛ این علم تلاش می‌کند تا مهندسین بتوانند از ایده‌های پزشکی استفاده کنند چون خیلی از روش‌هایی که در مهندسی جا افتاده است مثل شبکه عصبی یا سیستم فازی با الگو برداری از سیستم‌های بیولوژیکی ایجاد شده است. (کتاب پزشکی)
کدام گرایش مهندسی پزشکی بهتر است
در حال حاضر گرایش‌های رشته مهندسی پزشکی خوشبختانه در کشور ما وجود دارد و سالانه افراد زیادی در این زمینه فارغ التحصیل می‌شوند. این رشته از گرایش‌های مختلفی تشکیل شده که هر کدام در زمینه خاصی فعالیت می‌کند و در ادامه هر گرایش را توضیح خواهیم داد (کتاب لاتین پزشکی).
مهندسی پزشکی گرایش بیو الکتریک
یکی از مهم‌ترین گرایش‌های مهندسی پزشکی بیو الکتریک است. این رشته که اساس آن رشته مهندسی الکترونیک محسوب می‌شود برای تربیت افراد مختلف در جهت کسب دانش در زمینه ساختمان الکترونیک تجهیزات پزشکی، تعمیر و نگهداری این تجهیزات و طراحی دستگاه‌های جدید ایجاد شده است.
تمام تجهیزات پزشکی تقریباً از یک قسمت الکترونیکی تشکیل شده‌اند بنابراین گرایش بیوالکتریک نقش مهم و تعیین کننده‌ای در علم پزشکی دارد. با استفاده از تجهیزات مختلف الکترونیکی که برای پزشکان ساخته شده می‌توان بیماری‌ها را به سرعت تشخیص داد و نسبت به درمان آن‌ها اقدام کرد.
مثلاً می‌توان با استفاده از دستگاه‌های مختلف تصاویر رنگی با وضوح بالا از یک تومور سرطانی تهیه کرد و با پردازش تصویر تمام قسمت‌های آن را به دقت آنالیزی و بررسی کرد که کمک بسیار زیادی به پزشکان خواهد بود و یا مثلاً برای افرادی که عضو خاصی از بدن خود را از دست داده‌اند می‌توان با طراحی هوشمند یک اندام مصنوعی برای آن‌ها تهیه کرد (ثبت آگهی).
مهندسی پزشکی گرایش بیو مکانیک
افرادی که در این گرایش تحصیل می‌کنند با اصول و مفاهیم اساسی رشته مکانیک و کاربرد آن در مهندسی پزشکی آشنا خواهند شد. در توضیح گرایش بیوالکتریک گفتیم که این متخصصان می‌توانند اقدام به طراحی و ساخت اندام مصنوعی مختلف برای بیمار کنند. لازم به ذکر است که برای این کار نیاز به مهندسین بیومکانیک نیز احساس می‌شود و این متخصصان باید راجع به حرکات مختلف این اندام از نظر مکانیکی نظر بدهند و این امر را به صورت تخصصی و کامل بررسی کنند.
جالب است بدانید که تمام اندام‌های ما جنبه مکانیکی و فیزیکی دارند و هر کدام از آن‌ها را می‌توان از نظر مکانیکی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. اهمیت علم مکانیک در رشته پزشکی نیز به خوبی مشخص بوده و به همین جهت گرایشی تحت عنوان بیومکانیک ایجاد شده که افرادی مطالعه و پژوهش خود را محدود به نقش علم مکانیک در رشته پزشکی کنند. در حال حاضر گرایش بیومکانیک مانند گرایش بیوالکتریک یکی از کاربردی‌ترین زیرمجموعه‌های مهندسی پزشکی محسوب می‌شوند (آگهی صنعتی).
مهندسی پزشکی گرایش بیومواد
تمام چیزهایی که در اطراف ما وجود دارد از مواد تشکیل شده و به همین منظور انسان برای آشنایی با کاربردهای آن و استفاده بهینه باید اقدام به شناخت دقیق مواد مختلف کند. رشته مواد به صورت تخصصی در رشته‌های مهندسی وجود دارد ولی به دلیل اهمیت مواد در رشته پزشکی گرایشی تحت عنوان بیومواد ایجاد شده تا دانشجویان به تحقیق و کسب دانش در زمینه موادی مانند سرامیک، پلیمر، کامپوزیت و مواد فلزی مختلف که در رشته‌های پزشکی کاربرد دارد اقدام کنند. امروزه تجهیزات مختلفی برای قرار گرفتن در بدن ساخته شده است.
مثلاً برای طراحی یک باطری مصنوعی قلب علاوه بر این که گرایش‌های بیوالکتریک و بیومکانیک باید به دقت از نظر مهندسی آن را طراحی کنند متخصصان بیومواد نیز باید از نظر سازگاری و زیستی مواد تشکیل دهنده آن را بررسی کنند تا بدن بتواند این باطری را بپذیرد و علاوه بر آن خطرات زیستی در بدن ایجاد نکند. در کل گرایش بیومواد به مطالعه در زمینه‌هایی مانند تولید و کاربرد مواد مختلف در زمینه پزشکی، سازگاری مواد مختلف با آناتومی بدن، آشنایی و کاربرد بیوسنسورها در پزشکی و آشنایی مقدماتی با تجهیزات مختلف پزشکی می‌پردازد (کتاب دندانپزشکی)
وظایف مهندس پزشکی
به طور کلی وظایف اصلی مهندس پزشکی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی نظری و عملی در خصوص تولید یا بهبود کیفیت تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی
طراحی و تولید لوازم، تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی
نصب و راه اندازی تجهیزات پزشکی
آموزش نحوه استفاده و نگهداری از تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی به کارکنان بیمارستان‌ها، پزشکان و …
نظارت واجرای عملیات صادرات و واردات تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی
مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز مهندس پزشکی
داشتن مهارت و تخصص از مهم‌ترین عوامل موفقیت شغلی محسوب می‌شود. امروزه تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی افزایش زیادی یافته ولی تعداد افرادی که در حوزه تخصصی خود مهارت و تخصص خوبی داشته باشند، بسیار کم است. به عبارتی حتی در شرایط فعلی بازارکار نامناسب کشور، مهندس پزشکی که با علاقه وارد این حوزه شده و مهارت و تخصص خوب و مناسبی کسب کرده است، به راحتی می‌تواند موقعیت‌های شغلی بسیار مناسب همراه با درآمدی عالی را پیدا کند.
برخی از مهارت‌ها و توانمندی‌های کلی لازم برای یک مهندس پزشکی
داشتن علاقه و آشنایی کافی با علومی مانند ریاضیات، فیزیک، شیمی و زیست شناسی
مهندسی پزشکی- توانایی مناسب در حوزه مهندسی مرتبط با تخصص خود – به عنوان مثال مهندس پزشکی بیوالکتریک باید در مباحث برق و الکترونیک و مهندس پزشکی بیومکانیک در مباحث مکانیک تسلط داشته باشد.
خلاقیت و نوآوری – به دلیل جدید بودن این حوزه، بسیاری از زمینه‌های شغلی به تحقیقات و اختراع روش‌ها و ابزارهای پزشکی مربوط می‌شود.
علاقه به کارهای تحقیقاتی – بخشی از کار مهندس پزشکی به پژوهش و تحقیقات مربوط می‌شود.
آشنایی با بازاریابی و فروش – به خصوص برای مهندسان پزشکی که در کار واردات و صادرات تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی فعالیت می‌کنند.
آشنایی با زبان انگلیسی برای فهمیدن دستورالعمل‌های مربوط به نحوه استفاده و بکارگیری دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی وارداتی، دسترسی داشتن به آخرین اطلاعات و اخبار مرتبط و برقراری ارتباط با شرکت‌های تجهیزات پزشکی خارجی
