دارویی که بی‌اثر است اما جواب می‌دهد!
پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد بیمارانی که از دارونماها استفاده می‌کنند، حتی با وجود اطلاع از بی‌اثر بودن آنها، باز هم بهبود می‌یابند!
موبنا – یک مطالعه جدید نشان داده است که بیماران مبتلا به عوارض مرتبط با سرطان، پس از استعمال یک داروی بی‌اثر یا دارونما، بهبود قابل توجهی را نشان داده‌اند.
در این آزمایش به همه افراد در ابتدای مطالعه گفته شد که قرص‌هایی که به آنها داده شده است، حاوی هیچ ماده دارویی موثری نیست، اما اثرات بهبود دهنده این دارونماها معروف به “پلاسیبو”(Placebo) هنوز هم دیده می‌شود.
این مطالعه تایید می‌کند که تجویز دارونما برای بیماران، حتی با وجود باخبر کردن آنها از بی‌اثر بودن آنها، می‌تواند در برخی از انواع درمان‌های بالینی نقش داشته باشد.
“تد کاپچوک” استاد پزشکی دانشگاه هاروارد نتایج یک آزمایش کوچک را منتشر کرد که فرضیه‌ای را که در دهه‌های گذشته در علم قوی بود، به چالش کشید. وی لزوم استفاده از دارونما را بررسی کرد.
یک گروه ۸۰ نفره از بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) جمع‌آوری شد. نیمی از آنها به عنوان گروه کنترل، درمانی دریافت نمی‌کردند، در حالی که نیم دیگر با قرص‌های دارونما تحت درمان قرار گرفتند و از آنها خواسته روزانه دو عدد از این قرص‌ها را به مدت سه هفته استفاده کنند.
کاپچوک گفت: ما نه تنها برای بیماران کاملا روشن کردیم که این قرص‌ها حاوی هیچ دارویی نیستند، بلکه حتی عبارت دارونما (پلاسیبو) را روی جعبه قرص‌ها چاپ کردیم.
وی افزود: ما به بیماران گفتیم که نیازی نیست به اثر پلاسیبو اعتقاد داشته باشند و فقط قرص‌ها را مصرف کنند.
نتایج آزمایش، همه را غافلگیر کرد و ۵۹ درصد از آنها که قرص‌های جعلی را مصرف کرده بودند، بهبود علائم بالینی را گزارش دادند، در حالی که گروه کنترل تنها ۳۵ درصد بهبود علائم را نشان می‌دادند.
دروغی که درمان می‌کند!
پس از انتشار مطالعه کاپچوک، دانشمندان شروع به تحقیق کردند که آیا امکان استفاده از دارونماها در بعضی از روش‌های درمان بالینی وجود دارد یا خیر!؟
در طول هفت یا هشت سال گذشته، تعدادی از آزمایشات مختلف در مورد اثرات دارونماها در شرایط مختلف انجام شده است.
بررسی‌های انجام شده درباره اثر پلاسبو در برخی از شرایط بالینی در سال ۲۰۱۰ به این نتیجه رسید که به طور کلی، دارونما هیچ اثر مهمی ندارند. با این حال، هر چند دارونماها در شرایط بحرانی اثر قابل توجهی ندارند، اما طبق گزارش بیماران، در مواردی همچون احساس درد و حالت تهوع موثر واقع شده‌اند.
تا کنون، مطالعه راجع به تجویز دارونماها با ذکر عبارت دارونما روی آن، اثرات مثبتی در بیماران مبتلا به کمر درد، تهوع، IBS و میگرن را نشان داده است.
هر پزشک خوب باید چند دارونما در آستین داشته باشد
یک گزارش شگفت انگیز که توسط انجمن پزشکی آلمانی تهیه شده و در سال ۲۰۱۱ منتشر شده است، نشان داد که بیش از نیمی از پزشکان این کشور، در برخی از موارد برای بیماران خود، دارونما تجویز می‌کنند.
“رابرت جوت” نویسنده اصلی این گزارش گفت: اثر پلاسیبو نقش مهمی ایفا می‌کند. هر پزشک خوب باید دارونما درآستین داشته باشد.
البته برخی این کار را نقض اصول اخلاق پزشکی می‌دانند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ روی بیش از ۷۰۰ پزشک عمومی در انگلستان نشان داد که تقریبا همه آنها از پلاسیبو در بعضی از مراحل درمانی خود استفاده کرده‌اند.
به طور خاص، ۱۰ درصد از آنها دارونماهای خالص تجویز کرده بودند. بدین معنی که قرص‌ها حاوی شکر یا برخی دیگر از مواد غیر فعال بودند که ارزش دارویی ندارند.
در حالی که ۹۰ درصد از آنها از دارونماهای غیرفعال یا ناخالص استفاده کرده بودند. بدین معنی که دارونما حاوی برخی مواد دارویی است که ارتباطی با بیماری بیمار ندارد. این دارونماهای ناخالص شامل پروبیوتیک‌ها برای اسهال و آنتی بیوتیک‌ها برای عفونت‌های ویروسی بودند.
بحث اخلاقی راجع به تجویز دارونماها از سوی پزشکان حل نشده و همچنان مورد بحث است. با این حال، تحقیقات نشان داده است که در برخی موارد، مفید واقع شده‌اند و در واقع موجب سودرسانی به بیماران شده است.
کاپچوک می‌گوید: دارونماها روی همه کار نمی‌کنند. این کاملا روشن است. ما نمی‌دانیم که این فرآیند دقیقا چطور کار می‌کند، اما می‌دانیم که این کار با برخی از مناطق مغز مرتبط است که موجب حصول این اثرات مثبت در بیمار می‌شود.
این مطالعه در مجله Supportive Care in Cancer منتشر شده است.
منبع: ایسنا
