آشنایی با علائم سرطان مری

موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور – مری رابطی بین دهان و معده است. این قسمت از بدن انسان نیز همانند قسمت های دیگر می تواند درگیر بیماری سرطان شود.

از علائم سرطان مری می توان به دشواری در بلع، بازگشت غذا، سوزش سردل، کاهش وزن و سرفه مداوم اشاره کرد.

علائم کمتر شایع مانند سکسکه، سینه پهلو، یا بزرگ شدن گره های لنفاوی در گردن ممکن است به واسطه گسترش سرطان شکل بگیرند. آگاهی از علائم و نشانه های بالقوه سرطان مری برای تشخیص زودهنگام و رسیدگی به این شرایط اهمیت دارد.

علائم رایج

در مراحل اولیه سرطان مری، افراد ممکن است با چند نشانه بیماری مواجه شوند. بیشتر علائم به واسطه بزرگ شدن تومور و باریک شدن مری که عبور غذا را دشوار می سازد، شکل می گیرند.

دشواری در بلع

دشواری در بلع (دیسفاژی) شایع‌ترین نشانه سرطان مری است که در ۹۰ تا ۹۵ درصد بیماران مبتلا به این بیماری دیده می شود. اگر مری به واسطه سرطان باریک شود، غذا ممکن است برای عبور از آن و ورود به معده با دشواری مواجه شود. ممکن است این گونه احساس شود که عبور غذا بیش از حد معمول طول می کشد و احساس گرفتار شدن غذا در فرد ایجاد شود یا به احساس خفگی منجر شود. مری پیش از بروز علائم دیگر اغلب به طور قابل توجهی باریک شده است.

دشواری در بلع غذا به طور معمول با تکه های بزرگ‌تر غذای جامد به ویژه گوشت، نان، و سبزیجات خام آغاز می شود، اما می تواند بعدا شامل غذاهای نیمه جامد و در نهایت مایعات نیز شود.

بلع دردناک

بلع می تواند برای برخی افراد دردناک شود. درد ممکن است طی چند لحظه و زمانی که غذا یا مایعات به تومور می رسند یا به واسطه ناتوانی در عبور احساس شود. همچنین، اگر سرطان موجب بروز یک زخم باز در دیواره داخلی مری شده باشد یا به بافت های اطراف حمله کرده باشد می تواند به احساس درد منجر شود. ممکن است درد هنگام بلع بین تیغه های شانه در پشت یا در قفسه سینه احساس شود.

بازگشت غذا یا استفراغ

زمانی که غذا قادر به عبور از مری نیست ممکن است به طور کامل و گوارش نشده به بالا باز گردد. این شرایط برای حدود ۴۰ درصد از افراد مبتلا به سرطان مری رخ می دهد. استفراغ غذا یا خون نیز ممکن است رخ دهد، به ویژه اگر تومور خونریزی داشته باشد.

کاهش وزن بی دلیل

کاهش وزن بی دلیل یکی از نشانه های شایع سرطان مری است که در نیمی از بیماران مبتلا به این بیماری دیده می شود. کاهش وزن بی دلیل به عنوان از دست دادن ۵ درصد یا بیشتر از وزن بدن طی ۶ تا ۱۲ ماه تعریف می شود. کاهش وزن می تواند به واسطه کمبود مواد مغذی ناشی از دشواری در بلع و همچنین سوخت و ساز خود تومور رخ دهد.

سوزش سردل، سینه درد، و سوء هاضمه

احساس سوزش یا درد در پشت جناغ سینه شرایطی شایع است و اغلب پس از یک وعده غذایی بزرگ رخ می دهد. سوزش سردل می تواند نشانه ای از بیماری بازگشت اسید معده به مری نیز باشد که یک عامل خطرآفرین شایع برای سرطان مری است. برای افراد مبتلا به بازگشت اسید معده، تغییر در کیفیت و شدت علائم سوزش سردل ممکن است نشان دهنده وجود سرطان باشد.

همراه سوزش، برخی افراد فشار در سینه را تجربه کرده و نگران حمله قلبی می شوند. در صورت مواجهه با این شرایط بهترین گزینه مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق شرایط است.

سرفه مداوم

سرفه مداوم در حدود ۲۰ درصد از افراد مبتلا به سرطان مری را درگیر می کند. سرفه به طور معمول خشک و آزاردهنده است و در هر زمان از روز می تواند رخ دهد. سرفه ممکن است پس از غذا خوردن تشدید شود یا شاید هیچ ارتباطی با غذا خوردن نداشته باشد.

گرفتگی صدا

احساس گرفتگی صدا یا نیاز مکرر به صاف کردن گلو ممکن است از نشانه های اولیه سرطان مری باشد، به ویژه زمانی که دلیل مشخصی برای وقوع این شرایط مانند یک عفونت دستگاه تنفسی وجود ندارد. گرفتگی صدا اغلب زمانی که تومور عصب راجعه حنجره را درگیر می کند، رخ می دهد.

بزاق بیش از حد

برای کمک به عبور غذا از مری، بدن بزاق بیشتری ترشح می کند. با دشوارتر شدن عمل بلع، بدن برای جبران این شرایط هرچه بیشتر بزاق تولید می کند.

مدفوع سیاه رنگ

مدفوع سیاه و قیری ناشی از وجود خون که به نام ملنا شناخته می شود ممکن است به واسطه خونریزی از مری شکل بگیرد. خونی که از مری و قسمت بالایی دستگاه گوارش سرچشمه می گیرد به واسطه قرار گرفتن در معرض اسید معده سیاه رنگ می شود.

علائم نادر

برخی علائم کمتر شایع اما مهم نیز وجود دارند که به سرطان مری اشاره دارند. برخی از آنها به واسطه حمله تومور به بافت های مجاور یا گسترش بیماری به مناطق دیگر بدن شکل می گیرند.

سکسکه

سکسکه ممکن است زمانی که تومور به عصب فرنیک یا دیافراگم حمله می کند، شکل بگیرد. تحریک این ساختارها موجب انقباض مکرر دیافراگم می شود.

تنگی نفس

افراد ممکن است تنگی نفس را به واسطه گسترش تومور در سینه یا سینه پهلوی آسپیراسیون تجربه کنند.

بزرگ شدن گره های لنفاوی

گره های لنفاوی متورم ممکن است در گردن (گره های لنفاوی گردنی) یا بالای استخوان ترقوه (گره های لنفاوی ﺳﻮﭘﺮاﮐﻼوﯾﮑﻮﻻر) شکل بگیرد.

حساسیت استخوان ها

گسترش سرطان به استخوان ها ممکن است موجب بروز حساسیت و درد در آنها شود. گاهی اوقات ممکن است یک شکستگی در استخوان تضعیف شده رخ دهد. گسترش سرطان به استخوان ها می تواند موجب افزایش سطوح کلسیم در خون (هایپرکلسمی) شود که می تواند گرفتگی های عضلانی، ضعف و سردرگمی را در پی داشته باشد.

پشت درد

احساس درد در پشت بدن از نشانه های نسبتا شایع سرطان مری است که به واسطه حمله تومور به منطقه بین ریه ها یا بین غشاهای قلب شکل می گیرد.

عوارض جانبی

سرطان مری می تواند با بروز برخی عوارض جانبی همراه باشد. برخی از آنها به واسطه درگیری محلی مانند باریک شدن یا فرسایش مری و برخی دیگر به واسطه گسترش تومور رخ می دهند. از عوارض جانبی شایع سرطان مری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

انسداد مری

انسداد مری یکی از عوارض بسیار شایع است. برای بسیاری از مبتلایان به سرطان مری، قرار دادن یک استنت مری برای امکان پذیر شدن دریافت غذا نیاز است.

فیستول تراکئواسافوژیل (Tracheoesophageal Fistula)

به واسطه حمله تومور و التهاب، یک فیستول (مسیر غیرعادی) ممکن است بین مری و نای شکل بگیرد. زمانی که این شرایط شکل می گیرد، آنچه وارد مری می شود می تواند به طور مستقیم وارد نای و پس از آن ریه ها شود. فیستول تراکئواسافوژیل به طور معمول موجب سرفه هنگام بلع و سینه پهلو می شود. درمان ممکن است شامل قرار دادن استنت در مری و/یا نای شود. تکنیک های جدیدتر مانند قرار دادن دریچه های چتری شکل در نایچه نیز ممکن است مد نظر قرار بگیرند.

فیستول آئورتواسافوژیل (Aortoesophageal Fistula)

شرایطی غیرمعمول اما تهدیدکننده زندگی محسوب می شود که به واسطه شکل گیری یک فیستول بین مری و آئورت، رگ خونی بزرگی که خون را از سر به باقی بدن انتقال می دهد، رخ می دهد. این شرایط به طور معمول در مراحل پایانی بیماری شکل گرفته و از علائم آن می توان به خونریزی از دهان و درد در میانه سینه اشاره کرد. در صورت تشخیص سریع، عمل جراحی ممکن است این مشکل را برطرف کند.

سینه پهلوی آسپیراسیون

احساس خفگی هنگام غذا خوردن یا یک فیستول اغلب موجب ورود محتوای مری و معده به ریه ها می شود. این شرایط می تواند به سینه پهلوی آسپیراسیون، شرایطی که به طور معمول نیازمند بستری شدن در بیمارستان و درمان با آنتی بیوتیک است، منجر شود.

خونریزی

خونریزی شدید ممکن است به واسطه زخم یا سوراخ شدن مری یا به عنوان یک عارضه جانبی استفاده از استنت رخ دهد. گزینه های درمان به وضعیت موجود بستگی دارند و ممکن است شامل سوزاندن رگ های خونی دچار خونریزی شوند.

سوء تغذیه

یک عارضه بسیار رایج سرطان مری سوء تغذیه است که به واسطه کاهش توانایی فرد برای غذا خوردن رخ می دهد. این شرایط ممکن است نیازمند تغذیه با لوله برای تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن باشد.

 منبع: عصرایران