زمان باز شدن پرونده تخلفات ام.تی.ان در ایران فرا نرسیده است؟
برای آن‌هایی که اخبار کمپانی چند ملیتی ام.تی.ان را دنبال می‌کنند؛ کلید واژه‌های جاسوسی، شنود اطلاعات، نقض حقوق شهروندی، تخلفات مالی و… موضوعاتی هستند که در سکوت نهادهای نظارتی کشور، مکررا شاهدشان بوده‌ایم.
موبنا – امروز بعد از گذشت بیش از یک دهه حضور این شرکت در ایران، نام مرموز ام.تی.ان با پرونده‌های لاینحل متعددی گره‌خورده است. پرسش اینجاست این پرونده‌های لاینحل تا چه زمانی قرار است در بایگانی نهادهای نظارتی باقی بمانند؟ آیا زمان رسیدگی به فجایع آشکار و پنهان ام.تی.ان فرا نرسیده است؟ سیگنال‌های دریافت شده از تحولات اخیر پیرامون کمپانی چند ملیتی ام.تی.ان گویای بروز تحولات تأمل‌برانگیزی است؛ تحولاتی که خبر از تغییرات جدیدی می‌دهند. بسیاری از صاحب‌نظران این حوزه معتقدند با توجه به اتفاقاتی که در حال وقوع است، می‌توان امیدوار بود بالاخره حساسیت پرونده‌های لاینحل این کمپانی برای برخی مسئولان مسئول! روشن‌تر شده باشد.
خروج پول یا ادای تحریم شدن؟
همان‌طور که می‌دانید شرکت چند ملیتی ام.تی.ان که صرفا در کشور آفریقای جنوبی به‌ثبت رسیده است، اخیرا اعلام کرده به‌دلیل تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان، خروج پول‌های این شرکت از ایران با مشکلاتی مواجه شده است. البته این اتفاقات خدشه‌ای به سود سهامداران آن‌طرف آبی این کمپانی چند ملیتی ام.تی.ان وارد نخواهد کرد. دقت کنید آنچه تحت عنوان تحریم ام.تی.ان، بعضا در برخی رسانه‌ها عنوان می‌شود، مربوط به نقل‌وانتقال مبالغ سنگین سود سهامداران این کمپانی از ایران به خارج از کشور است و ربطی به تحریم کلی این شرکت ندارد؛ چراکه بررسی‌ها نشان می‌دهد ام.تی.ان در تمام سال‌های حضورش در ایران با بلیت خاص سازمان‌های امنیتی ایالات‌متحده از تیغ تیز تحریم‌های متعدد جان سالم بدر برده است. اینکه چرا آمریکا با آن‌همه خباثتی که نسبت به ایرانی‌ها دارد، این کمپانی را تحریم نکرده، دلایل خاصی دارد که در شماره‌های آتی مجله تلفن‌همراه به‌طور مفصل مجددا به آن‌ها خواهیم پرداخت؛ اما موضوعی که این روزها رسانه‌ها را مشغول خود کرده، در واقع یک بحث حاشیه‌ای و نه‌چندان با اهمیت درباره مشکلات خروج سود و منابع مالی گسترده این شرکت از کشورمان است. اما بحث اصلی که می‌خواهیم از آن برایتان بگوییم بیشتر مربوط به کمپین تأمل‌برانگیز «فعلا ماشین نخرید» اپراتور دوم در کنار منتفی شدن اجرای پروژه فیبر نوری در کشور است.
برخورد با مفسدان اقتصادی
پیش از آنکه بخواهیم به این دو موضوع بپردازیم، بد نیست به این نکته اشاره‌کنیم که اگر قوه‌قضاییه و سازمان بازرسی کل کشور در کنار مفسدان و متخلفان اقتصادی این روزهای کشورمان، پرونده تخلفات مالی گسترده این شرکت را در عدم عرضه ۲۱ درصد از سهام اپراتور دوم از طریق بورس را هم مورد بررسی قرار دهد؛ به آمار و ارقام جالبی دست خواهند یافت! برخی معتقدند افرادی چون جمشید بسم‌ا… دیروز، سلطان سکه امروز و خیلی از افراد دیگری که نام‌شان با تخلفات مالی و مفاسد اقتصادی گره‌خورده، اگر در برابر فساد سازمان‌یافته کمپانی چند ملیتی ام.تی.ان قرار بگیرند، قطعا در برابر تخلفات این شرکت در ایران حرفی برای گفتن نداشته و سر تعظیم فرود خواهند آورد! اگر بخواهیم با آمار و ارقام توضیح دهیم؛ ام.تی.ان در یک بازه زمانی بسیار کوتاه، رقمی در حدود دو هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان سود و وام انباشته شده در ایران دارد و می‌خواهد این سود را از کشورمان خارج کند! اما آیا کسی تاکنون از خود پرسیده چه بلایی سر ده‌ها هزار میلیارد تومان سود حاصل از عدم عرضه ۲۱ درصد سهام اپراتور دوم از طریق بورس آماده است؟ آیا در این شرایط اقتصادی که کشورمان در تنگنا است، زمان آن فرا نرسیده با قاطعیت حق ملت را از یک کمپانی بیگانه، آن هم از نوع چند ملیتی‌اش بگیریم؟
مشکل‌آفرینی ام.تی.ان در ایران
در کنار تمام مواردی که بارها خوانده‌اید، متاسفانه کار این شرکت اخیرا به‌جایی رسیده که حتی در سایر کسب‌و‌کار‌ها و بنگاه‌های اقتصادی کشورمان نیز دخالت و مشکل‌آفرینی می‌کند. جدیدترین نمونه تحرکات این شرکت چند ملیتی که در سکوت نهادهای نظارتی اتفاق افتاد، مربوط به کمپین «فعلا ماشین نخرید» است که از جانب اپراتور دوم، این روزها بر روی بیلبوردهای تبلیغاتی در گوشه و کنار شهرها می‌بینیم. اما آیا از خود پرسیده‌اید چه دست‌هایی پشت پرده است که می‌خواهند صنعت خودروسازی کشور را هم‌زمان با وضع تحریم‌های جدید هدف قرار دهند؟ چرا؟ چه نفعی برای یک شرکت خارجی بخوانید چند ملیتی دارد که باید وارد تبلیغات مخرب غیرمستقیم نظیر آنچه شرح مختصر آن را خواندید بشود؟ بد نیست یادآوری کنیم چهار سال پیش راه‌اندازی کمپینی با عنوان «نخریدن خودرو صفر» باعث شد برای مدتی به صنعت خودروسازی کشورمان و سایر صنایع وابسته به آن لطمه جبران‌ناپذیری وارد شود و خودروسازان خارجی بتوانند روی این موج‌سوار شده و از این فرصت منتفع شوند. هرچند سرانجام این کمپین با اقدامات خودروسازان داخلی به شکست انجامید؛ اما هنوز هم شاهد پس لرزه‌های آن هستیم. حالا در سال ۹۷ و در شرایطی که صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، زمزمه‌های تصمیمات تامل‌برانگیز مشابه چهار سال پیش به گوش می‌رسد و استفاده ابزاری از این موارد در تبلیغات شرکت‌ها، می‌تواند در شرایط حساس کنونی تیشه به ریشه دومین صنعت بزرگ کشور بزند. شرکت چند ملیتی ام.تی.ان-ایرانسل به‌عنوان یکی از اپراتورهای تلفن‌همراه از شعار «فعلا ماشین نخرید، سیمکارت بخرید» در تبلیغات خود استفاده کرده است. شعاری که می‌تواند شائبه‌های بسیاری در شرایط کنونی کشور ایجاد کند. در همین راستا، معاون ارتباطات گروه خودروسازی سایپا به معاون بازاریابی اپراتور دوم نامه‌ای ارسال کرده تا در اسرع وقت از ترویج چنین شعارهایی در سطح کشور جلوگیری شود؛ هرچند که بعد از گذشت مدت زیادی هیچ اصلاحی به این تبلیغ وارد نشد! اگر دنبال چرایی آن هستید، باید بگوییم پاسخ روشن است! متأسفانه باید اشاره کرد بازی با حساسیت‌های امروز مردمی که حال خوشی از گرانی‌ها ندارند و راه‌اندازی چنین کمپین‌های نابخردانه(بخوانید مرموز)، نوعی آتش زدن به دل همین مردم است. به چه قیمت برای فروش بیشتر به هر طنابی چنگ می‌زنند؟ عواقب آن کمپین سال‌های قبل، کم آسیب به خودروساز و مصرف‌کننده زد که امروز باید با تبلیغی مخرب بازهم سوار بر همان جریان مذموم شوند؟ و پرسشی که باید مسئولان ایرانی از این اپراتور مرموز چند ملیتی بپرسند این است که با چه اعتباری از این شعار بهره گرفته‌اند؟چراکه تنها اپراتوری که سیمکارت‌هایش لااقل در ایران بی‌اعتبارترین است و کسی تاکنون نتوانسته سیمکارت استفاده شده‌اش را مجددا و با سود مناسب بفروشد، مشترکین همین اپراتور زرد هستند! فراموش نکنیم که سیمکارت‌های اپراتور رقیب این مجموعه حتی چند سال پس از استفاده بوسیله شهروندان با قیمت‌های نجومی و سودهای خیلی بالا دست‌به‌دست می‌شوند. حال در این شرایط با چه رویی این اپراتور به چنین تبلیغی اقدام کرده؟!؟!
چرا پروژه فیبرنوری ام.تی.ان در ایران متوقف شد؟
یکی دیگر از خبرهایی که این روزها به‌طور مکرر مخابره می‌شود، مربوط به ترجمه‌ای از گزارش منتشر شده از فعالیت‌های ام.تی.ان در ایران توسط رسانه‌ای به‌نام بلومبرگ است. این رسانه مدعی شده که پروژه ۷۵۰ میلیون دلاری ام.تی.ان در ایران متوقف شده است. ادعا شده این پروژه برای توسعه ارتباطات فیبر نوری با پهنای باند بالا تحت تأثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران متوقف شده است. شرکت چند ملیتی ام.تی.ان بار دیگر پشت نام ایرانی دیگری پنهان شد و با یک نام ایرانی ولی با اصالت کمپانی چند ملیتی وارد شرکت ایرانیان‌نت شد، البته چند روز مانده به انتخابات دور جدید ریاست جمهوری آن هم به میزبانی فردی که چند روز پس از امضای این قرارداد ارتقاء جایگاه یافت. اما پس از حدود دو سال از امضای این قرارداد به دور از چشم رسانه‌های مستقل، اخیرا خبر رسیده که این شرکت از این پروژه عظیم و حیاتی و ملی کشورمان کنار رفته است. اگر می‌خواهید درباره مواردی مانند مشارکت دادن شرکت چند ملیتی ام.تی.ان، در پروژه شبکه سراسری فیبر نوری در ایران بدانید، باید بگوییم که این موضوع دقیقا به آخرین روزهای عمر دولت قبل و در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باز می‌گردد؛ یعنی در شرایطی که ام.تی.ان باید به دلیل مشکلات خود پاسخگو می‌بود و حتی در برخی موارد باید با آن برخورد قضایی می‌شد، اما در عوض این شرکت با پوشش نام ایرانی دیگری به یک پروژه ملی بزرگ تحت عنوان گسترش فیبرنوری وارد شد. جالب است بدانید این اقدام یعنی وارد کردن یک کمپانی بیگانه به زیرساخت‌های حیاتی بستر دیتا کشور به عنوان یکی از چالش‌برانگیزترین تصمیمات وزیر سابق ارتباطات عنوان شد؛ اما امروز بعد از گذشت بیش از یکسال گویا ورق برگشته و خبری از حضور ام.تی.ان در این پروژه حساس نخواهد بود. البته رسانه‌های آن طرف آبی خبر را این‌گونه نقل کرده‌اند که تحریم‌های آمریکا مانع تداوم و اجرای این پروژه در ایران شده است؛ اما شواهد موجود نشان می‌دهد، حساسیت‌های ناشی از نشت اطلاعات حیاتی کشور از چنین شاهراه‌هایی، دلیل اصلی کنار گذاشتن کمپانی چند ملیتی ام.تی.ان باشد. آن‌طور که بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ اگر اجرای شبکه سراسری فیبرنوری از طریق کمپانی چندملیتی ام.تی.ان عملیاتی می‌شد؛ عملا بزرگترین ضربه اطلاعاتی به حریم خصوصی شهروندان و امنیت کشور زده می‌شد. البته گفته می‌شود برای ام.تی.ان نیز دسترسی به هاب‌های این شریان‌های اطلاعاتی از اولویت بسیار بالایی برخوردار بوده؛ اما با توجه به حساسیت فوق‌العاده بالای این موضوع و البته احساس مسئولیت برخی مسئولان واقعا مسئول، محدودیت‌هایی برای این کمپانی ایجاد شد که باعث خروج بی‌سر‌وصدای این مجموعه چند ملیتی از این پروژه ملی شده است. هرچند یک پایگاه خبری اروپایی ادعا کرده تحریم‌های آمریکا عامل خروج این شرکت بوده؛ اما هیچ منبع موثقی برای این خبر وجود ندارد. در واقع مشخص نیست کدام منبع چنین خبری را برای انتشار در پایگاه خبری بلومبرگ ارسال کرده است. این پایگاه خبری صرفا با استناد به «برخی منابع آگاه» سعی کرده با یک منبع ناموثق، خبری را مخابره کند که حساسیت‌های خروج ام.تی.ان از پروژه ملی فیبرنوری در کشورمان را به نحوی قابل‌قبول دارای توجیه نمایش دهد؛ اما همان‌طور که اشاره شد، این اتفاقات روایت دیگری داشته است. این سایت مدعی شده ارزش پروژه مذکور بالغ بر ۷۵۰ میلیون دلار آمریکا بوده که با توجه به شرایط جدید سرمایه‌گذاری در آن منتفی شده است. حال که ام.تی.ان از چنین پروژه حساسی کنار می‌رود و باید خوشحال بود که بالاخره دست آن از شریان‌های اطلاعاتی کشور کوتاه شده است؛ اما همان‌طور که در ابتدای این مطلب گفتیم، آیا زمان باز شدن پرونده تخلفات ام.تی.ان در ایران فرا نرسیده است؟
