ساخت ماده جدید برای خاموش کردن آتشسوزی هواپیماها
این نخستین باری است که نانوذرات سیلیس به این شکل کنار هم سازماندهی میشوند تا از آنها بتوان در خاموش کردن احتراقهای شیمیایی نیز کمک گرفت.
موبنا – تصادفهای اخیر اتومبیلها و آتشسوزیهای مربوط به هواپیماها یک مسئله را به وضوح روشن کرده است: باتریهای لیتیوم-یونی که انرژی مورد نیاز بیشتر دستگاههای موبایلی امروزی را تامین میکنند و در اتومبیلهای برقی هم مورد استفاده قرار می گیرند بسیار خطرناک هستند. اگر پیچها، فلزات داخلی لایه پلاستیکی متخلخل مخصوص جدا کردن الکترودهای داخلی و … پس از هرگونه فشار بلافاصله تکه تکه شود و اتصالهای کوتاه نامرتبط را به وجود آورد، دمای باتری لیتیوم-یونی در فاصله زمانی کوتاه به شدت افزایش می یابد و آتش میگیرد.
دکتر زئوس، گابریل وِیث و اواک ریج از «آزمایشگاه ملی تنِسی» در آمریکا روش جدیدی ارایه کردهاند که این مشکل را میتواند حل کند: اوبلِک. این گروه از محققان موفق به ساخت مادهای شدهاند که آن را اوبلک مینامند. اوبلک در اصل مخلوطی از آرد ذرت غنی شده و آب است و نام مذکور در اصل از یک کتاب قدیمی آمریکایی خصوص کودکان گرفته شده است. زمانی که اوبلک با فشار کافی به نقطه مورد نظر برخورد میکند مانند یک جامد عکسالعمل نشان میدهد. این در حالی است که نوع دیگری از اوبلک حاوی سیلیس و آب میتواند هنگام الکترولیت در باتریهای لیتیوم-یونی جلوی انتشار مایعات غیرقابل اشتعال را بگیرد و با عمل کردن شبیه به مایع، شرایط شیمیایی پیرامون را به گونهای آماده کند که یک لایه مایع ضخیم روی سطح را بگیرد.
این لایه محکم و مقاوم زمانی که روی نقطه مورد نظر را میپوشاند از سیلیس هم مقاومتر است و دانشمندان هم اکنون به این نتیجه رسیدهاند که از آن میتواند برای خاموش کردن آتشهای مهیب هواپیماها کمک بگیرند.
این بررسیها به صورت همزمان در دیگر آزمایشگاههای تخصصی آمریکا هم دنبال شده است و بر اساس آن ذرات سیلیس به طور نامنظم کنار هم قرار گرفتهاند تا بتوانند آتشسوزیهای ناشی از باتریهای لیتیوم-یونی یا دیگر مواد شیمیایی را مهار کنند.
دکتر وِیث و همکارانش برای به دست آوردن این نتایج مطالعاتی را به مدت ۱۰ سال انجام دادند و در نهایت به یک فرآیند شیمیایی دست یافتند که از آن با نام «استوبر» یاد میکنند. این فرآیند در اصل مربوط به تولید نانوذرات میشود که از جنس سیلیس ساخته شدهاند و هم اکنون در پروژههایی مانند تولید دارو و سلولهای انسانی مورد استفاده قرار میگیرند.
با این وجود این نخستین باری است که نانوذرات سیلیس به این شکل کنار هم سازماندهی میشوند تا از آنها بتواند در خاموش کردن احتراقهای شیمیایی نیز کمک گرفت. دکتر ویِث در این خصوص گفت: «در روش جدید قرار گرفتن نانوذرات سیلیکون کنار هم این فرصت فراهم میشود تا کارخانهها بتوانند از آنها برای تولید نسل جدید باتریهای لیتیوم-یونی استفاده کنند تا این باتریها به سیستم ضداحتراق هم مجهز شوند».
این ماده جدید شبیه به الکترولیتهای مایع همیشگی عمل نمیکند و در عوض میتواند بسته به فشاری که به آن وارد میشود، شبیه به مایع یا جامد عمل کند تا در فاصله زمانی کوتاه جلوی اشتعال را بگیرد.