آینده صنایع طی ۳ ماه آینده

موبنا؛ محمدحسین ادیب –  صنعت ایران از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۱ به‌شدت رشد کرد اما رشد صنعت ناشی از یارانه انرژی بود در سال ۱۳۸۰ قیمت نفت ۱۷ دلار بود و در سال ۱۳۹۰ قیمت نفت به ۱۰۰ دلار رسید اما قیمت انرژی برای تولید صنعتی در ایران بسیار کمتر از افزایش قیمت نفت، افزایش یافت، تقریباً انرژی به قیمت رایگان، در اختیار صنعت قرار می‌گرفت.

سه صنعت در ایران در این دوره بر اساس یارانه انرژی به‌شدت رشد کرد:

• فولاد
• پتروشیمی
• سیمان

در این سه صنعت انرژی وزن اصلی را داشت و وقتی انرژی مفت عرضه می‌شد به‌شدت این سه صنعت توسعه یافت. ارزش تولید پتروشیمی در این فاصله از یک میلیارد دلار به ۲۰ میلیارد دلار افزایش یافت.

اما صنایع پتروشیمی و فولاد که انرژی را مفت دریافت می‌کردند محصولات خود را نیمه رایگان در داخل توزیع می‌کردند لذا یک دسته صنایع چهارم در ایران رشد کرد صنایعی که پتروشیمی و فولاد مفت را می‌گرفتند و با مقداری قطعات وارداتی همراه می‌کردند و آن را به محصول نهایی تبدیل می‌کردند.

صنایع خانگی مثل صنعت تولید یخچال و صنعت خودرو در این زمره بودند یخچال چیزی بیش از پتروشیمی و فولاد نبود که به آن ۶۰ درصد قطعات وارداتی اضافه می‌شد.

یخچال، تلویزیون، خودرو و … صنایعی بود که در سایه پتروشیمی و فولاد مفت به‌اضافه ۴۰ تا ۶۰ درصد قطعات وارداتی تولید می‌شد، تقریباً ۸۰ درصد صنایع ایران به‌غیراز سه صنعت پتروشیمی، فولاد و سیمان، شامل این گروه می‌شدند.

به‌مرور از سال ۹۰ به بعد پتروشیمی و فولاد باوجودی که همچنان با یارانه تولید می‌کردند اما قیمت فروش محصولات خود در داخل را به قیمت‌های جهانی رساندند.

نتیجه‌گیری:

اکنون صنعت داخلی پتروشیمی و فولاد را به قیمت بازار جهانی دریافت می‌کند لذا این صنعت باید تعطیل می‌شد اما یارانه ارزی یا ارز مبادله‌ای جایگزین پتروشیمی و فولاد مفت شد صنعت تا قبل از آبان ۹۶، حدود ۸۰۰ تومان یارانه ارزی دریافت می‌کرد به عبارت صریح‌تر هر دلار را ۸۰۰ تومان ارزان‌تر خریداری می‌کرد.

اکنون دلار سوبسید دار به صنعت متوقف‌شده است

اکنون نه از پتروشیمی و فولاد مفت خبری هست و نه از ۸۰۰ تومان ارز مبادله‌ای ارزان

حرف آخر:

۸۰ درصد صنایع ایران به‌غیراز پتروشیمی و فولاد و سیمان، اگر بخواهند پتروشیمی و فولاد را به قیمت جهانی بخرند و دلار را هم به قیمت آزاد خریداری کنند در پایان مهرماه تعطیل خواهند بود.

نتیجه بسته ارزی جدید دولت که مستلزم قطع ارز یارانه‌ای به صنعت است، تعطیل شدن این قبیل صنایع طی سه ماه است. قطع سوبسید ارزی به صنعت به بیکار شدن چند صد هزار نفر طی سه ماه منجر می‌شود.

من فرد بی‌اطلاعی در حوزه صنعت نیستم در ۷۰ در صد صنایع کشور حداقل یک‌بار مشاوره یا سخنرانی داشته‌ام کسانی که آفتاب کارخانه‌ها را به عمر ندیده‌اند صنایعی را که طی ۲۰ سال ایجادشده طی سه ماه دارند تعطیل می‌کنند.

متوقف کردن ناگهانی یارانه ارزی به صنعت باید تدریجی باشد قطع ناگهانی آن فقط به تعطیل شدن صنعت می‌انجامد.