درمان سرطان با هدف قرار دادن PCNA

موبنا؛ علی مهدوی – این مولکول پروتئینی خاص به نام PCNA یا آنتی ژن تقسیم سلولی است که دارای ساختار دایره‌ای شکل است و نقش کلیدی در تقسیم سلولی دارد و با هدف قرار دادن آن می‌توان از یک کلاس جدید در درمان سرطان بهره‌مند شد.
PCNA نقش حیاتی در بدن بازی می‌کند. در واقع این پروتئین رشته‌های دایره‌ای شکل (دونات شکل) DNA را هنگامی‌که حفره بوجود آمده در وسط دونات ترمیم و بازسازی می‌شود، برای سلول‌ها امکان تقسیم را فراهم می‌کند و با تداوم آن به طور منظم، سرطان تمایل دارد از این مکانیسم استفاده کند تا بصورت غیرقابل کنترل رشد کند.
جان برانینگ، سرپرست محققین این پروژه می‌گوید: «PCNA برای بازسازی DNA و بالطبع برای جداسازی سریع سلول‌های سرطانی ضروری است. “اگر ما بتوانیم عملکرد این پروتئین را مهار کنیم، سلول‌ها نمی‌توانند DNA را تولید کنند، بنابراین عمل تقسیم یابی صورت نمی‌گیرد. در نتیجه نابودی سرطان از ریشه تحقق می‌یابد و این یعنی توقف یافتن تقسیم‌های سلولی و در نتیجه ضربه زدن به سرطان در مراحل ابتدایی.”
برای تحقیقات جدید، محققان دانشگاه‌های آدلاید و ولونگونگ در استرالیا یک مولکول ایجاد کرده‌اند که می‌تواند عملکرد PCNA را مهار کند. برای انجام این کار، آن‌ها بخشی از یک پروتئین را که با PCNA تعامل دارد، گرفته و مواد شیمیایی آن را به گونه‌ای تغییر داده‌اند تا تأثیر آن را تقویت کنند و از ضرر و زیان‌های وارد بر بدن جلوگیری کنند.
این اولین مولکولی نیست که به پروتئین حمله می‌کند، اما طبق گفته آقای برانینگ، اولین مولکولی است که از پپتایدها ساخته شده است. در ادامه این تیم، آزمایش‌های رنگ‌دهی را با فلورسنت امتحان کردند تا شیوه ترکیب و تعامل این مولکول با PCNA را بررسی کنند و به این نتیجه رسیدند که از تمام ترکیبات توصیف شده توسط دیگر محققین قوی‌تر است.
برانینگ می‌گوید: “به دلیل رویکرد ویژه‌ای که ما در تبدیل پروتئین طبیعی به یک مولکول دارویی استفاده کردیم، به راحتی PCNA را رفع می‌کند و عملکرد آن مخصوص پروتئین PCNA است.”
از آن‌جایی که از روشی مخصوص برای تبدیل کردن این پروتئین طبیعی به یک مولکول داروئی استفاده شده، با سرعت بیشتری به PCNA می‌چسبد و روش کار آن تنها مخصوص همین مولکول است و روی دیگر مولکول‌ها تأثیر نمی‌گذارد. این اولین بار است که از این نوع سلول مهار شده استفاده می‌شود.
راههای دیگری برای استفاده کردن از این درمان وجود دارد. حدود ۹۰ درصد سرطان‌ها به روش PCNA را گسترش می‌یابند و این یعنی مولکول به طور طبیعی می‌تواند به درمان تعداد زیادی از سرطان‌ها کمک کند. لازم به ذکر است که این پروتئین خیلی جهش پیدا نمی‌کند و در نتیجه احتمال اینکه با گذشت زمان نسبت به این درمان واکنش از خود نشان دهد، بسیار کم است.
این تحقیق در مجله Chemistry، مجله ژورنال اروپایی منتشر شده است.