کشف نخستین هشتگ تاریخ با قدمت ۱۰۰ هزار سال (+عکس)

موبنا – حدود ۱۰۰ هزار سال قبل انسان‌های اولیه برای نخستین بار خطوط مشابه الگوی هشتگ (#) را روی سنگ‌ها حکاکی کردند و هم اکنون این سنگ‌ها در یکی از غارهای آفریقای جنوبی کشف شده است. چنین دست‌نوشته‌هایی نشان داده است که انسان‌های ۱۰۰ هزار سال قبل از سمبل‌ها و نمادها استفاده می‌کردند تا مفاهیم و پیام‌های خود را به یکدیگر انتقال دهند. نمادهای مذکور علامت‌هایی را شامل می‌شوند که معنای خاص دارند و بنابراین شواهدی از ذهن پیچیده انسان در آن زمان را بیان می‌کنند. در این میان نتایج حاصل از یک مطالعه جدید که این هفته در آخرین شماره از نشریه بین‌المللی «ایولانگ» منتشر شده است نشان داد این حکاکی‌ها و نمادهای دیگر کشف شده مشابه آن فاقد شاخصه‌های کلیدی اصلی مربوط به سمبل‌ها بوده‌اند. در عوض این احتمال وجود دارد که انسان اولیه از نمادهای مذکور برای دکوراسیون محل زندگی یا لذت شخصی استفاده می‌کرده است.

«کریستین تیلن» یکی از دانشمندان علوم شناختی در دانشگاه آرهاس دانمارک به منظور رسیدن به نتایج مذکور به همراه گروهی از دانشمندان و باستان‌شناسان نگاه دقیق‌تری به ده‌ها حکاکی صورت گرفته روی سنگ‌های قرمز این غار داشت. این مکان که «غار بلومبوس» نام دارد برای نخستین بار نشان می‌دهد که نماد هشتگ بین مردمان آن زمان رواج داشته است. برخی دانشمندان توضیح دادند که نشانه‌های اولیه در اصل اشکال هنری و حتی رفتارهای نمایدن بین انسان‌ها بوده‌اند و آنها از این اتفاق استفاده می‌کردند تا زبان را بیاموزند. گروهی که زیر نظر دکتر تیلن تحقیقات خود را پیش می‌برند به مجموعه پیوسته‌ای از پوسته‌های تخم پرندگان نیز رسیده‌اند که روی آنها هم حکاکی شده است و در آنها خطوط موازی و شبیه به نردبان دیده می‌شود که مشابه این پوسته‌ها در دیگر غارهای آفریقای جنوبی هم یافت شده است. تاریخ مربوط به نشانه گذاری بین انسان‌ها به ۵۲ تا ۱۰۹ هزار سال قبل برمی‌گردد و باستان‌شناسان می‌گویند پس از تولد گونه انسان و قرن‌ها پیش از آنکه هنرهایی مانند نقاشی حیوانات روی دیواره‌های غار رایج شود، این نوع حکاکی‌ها وجود داشته است.

دکتر تیلن توضیح داد که علامت‌های کشف شده به احتمال قوی تزیینی بوده‌اند، زیرا انسان اولیه قادر به مشاهده الگوها بوده است و از آن لذت می‌برده است. اگر به این نتیجه برسیم که نشانه‌های مذکور سنت‌های فرهنگی بوده‌اند، می‌توان نتیجه گرفت که آنها از خود خاطره برجا می‌گذاشتند. زیرا این احتمال وجود داشته است که ساکنان غار در ادوار مختلف به آنجا سفر کنند و بخواهند در این مکان سکونت داشته باشند. همچنین این احتمال وجود دارد که مردم آن زمان قادر به مشاهده و کپی کردن نمادها بوده‌اند. با گذشت زمان نشانه‌گذاری‌ها در محل سکونت متمایزتر شده است و انسان اولیه از این اتفاق به صورت هوشمندانه‌تر استفاده می‌کرده است تا محل سکونت خود را به صورت اختصاصی مجزا کند و از این طریق نشان دهد که این محل متعلق به او است و فرد دیگری نتواند در آن سکونت یابد.

با این وجود اگر نشانه‌های کشف شده نمادین باشند و به عنوان مثال یک خط نمایانگر افق باشد، یکی از خطوط مواج نیز تصویر اقیانوس را نمایان می‌کنند تا از نمادهای دیگر متمایز شوند و همچنین به مرور زمان این خطوط به صورت پیشرفته‌تر و با ابزارهای کامل‌تر اعمال شده‌اند. در یک مثال مدرن می‌توان گفت ایموجی‌ها یا شکلک‌هایی که در اپلیکیشن‌های ارتباطی مورد استفاده قرار می‌گیرند هر کدام یک مفهوم جداگانه دارند و انسان اولیه هم به همین صورت نمادسازی می‌کرده است.

دکتر تیلن در یک بررسی عملی از ۶۵ دانشجو در دانشگاه‌های مختلف دانمارک خواست ۲۴ تصویر مرتب شده مربوط به حکاکی‌های روی دیواره‌های غار و پوسته‌های تخم پرندگان را بررسی کنند و با مرتب‌سازی خطوط اعلام کنند که هر یک از این نمادها چه معنی داشته‌اند. محققان با این بررسی قصد داشتند نشان دهند که آیا مردم می‌توانند علامت‌های یکسان را از یکدیگر تشخیص دهند یا همه آنها را مشابه هم می‌دانند.

در یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های این آزمایش محققان سعی کردند پاسخ‌های هر یک از چشمان این دانشجویان را به همراه واکنش‌های مغزی آنها مورد تحلیل قرار دهند. بررسی‌ها نشان داد بین ۲ تا ۱۲ ثانیه طول می‌کشد تا علامتگذاری‌های درهم ریخته و خطوط نامشخص در ذهن افراد به یک درک واقعی برسد و برای او معنی داشته باشد. هر یک از بیننده‌های این نمادها که سن کمتری داشتند در فاصله زمانی کوتاه‌تر موفق به تشخیص معنی آن شدند و این بررسی در نهایت نشان داد که انسان اولیه نیز از نمادهای مذکور استفاده می‌کرده است تا تمایز بصری برای اطرافیان خود ایجاد کند.

گروه تحقیقاتی دکتر تیلن دریافتند که از نگاه انسان‌های امروزی،‌ نمادهای مربوط به انسان‌های اولیه بیشتر جنبه بصری داشتند و به عنوان علامت‌هایی برای زیبایی و زینت محل زندگی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.