«کورگی» چوپان مهربان و دوست‌داشتنی! (+عکس و فیلم)
«ولش کورگی» از نظر تاریخی یکی از سگ‌هایی بوده است که همواره در کنار گله حیوانات حضور داشته است و به خصوص چوپانان برای هدایت گاوها از این حیوان استفاده می‌کردند.
موبنا – «وِلش کورگی» که البته از آن با نام «کورگی» هم یاد می‌شود از محبوب‌ترین نژادهای سگ‌های خانگی است که جثه کوچکی دارد و در گذشته‌های دور در منطقه ولز انگلستان به عنوان سگ گله مورد استفاده قرار می‌گرفته است. تاکنون دو گونه اصلی در این نژاد شناسایی شده است که با نام‌های «پمبروک ولش کورگی» و «کاردیگان ولش کورگی» شناخته می‌شوند.
این طور که در تاریخ ثبت شده است اواسط قرن دهم میلادی فنلاندی‌های مهاجر نخستین بار پمبروک را با خود وارد اروپا کردند و پس از آن مهاجران نروژی سگ‌هایی را در کنار خود نگه می‌داشتند که بعدها مشخص شد کاردیگان بوده است. این دو گونه سگ در اصل ریشه سوئدی دارند. اگرچه بین این دو گونه سگ تفاوت‌های وجود دارد، ولی در بیشتر بخش‌ها می‌توان بین آنها مشابهت‌هایی را مشاهده کرد.
در بین این دو گونه پمبروک محبوبیت بیشتری دارد و «کاردیگان ولش کورگی» در «باشگاه تخصصی کنِل آمریکا» در لیست «نژاد بومی آسیب‌پذیر» قرار گرفته است. از نظر فیزیکی بین این دو گونه تفاوت‌های فراوان مشاهده می‌شود و بر اساس استانداردهای تعریف شده نیز می‌توان این تفاوت‌ها را به راحتی شناسایی کرد. به عنوان مثال کاردیگان در مجموع جثه بزرگتری دارد، و از نظر وزن و قد هم بزرگتر است. دم این دو سگ نیز حالت‌های متفاوت دارد که البته چوپانان ولزی عادت به بریدن دم حیوان داشتند.
بر اساس بررسی سال ۲۰۰۴ میلادی اعلام شد هر دو گونه سگ چرخه سلامت مشابه دارند و این در حالی است که در پمبروک‌ها کلیه و مجاری ادراری بیشتر دچار بیماری می‌شود. همچنین گفته شده است که پمبروک کورگی بیش از کاردیگان در معرض ابتلا به اختلالات بینایی قرار می‌گیرد. ولش کورگی از سگ‌های مورد علاقه الیزابت دوم انگلستان بوده است و گفته می‌شود این شاهزاده بیش از ۳۰ سگ شخصی داشته است که تعدادی از آنها را پمبروک‌ها تشکیل می‌دادند.
تاریخچه
«ولش کورگی» از نظر تاریخی یکی از سگ‌هایی بوده است که همواره در کنار گله حیوانات حضور داشته است و به خصوص چوپانان برای هدایت گاوها از این حیوان استفاده می‌کردند. آنها از جمله سگ‌های چوپان محسوب می‌شوند که برای هدایت گله‌های بزرگ با پای حیوان برخورد می‌کنند تا مسیر او را به سمت مقصد مشخص تغییر دهند و باعث شوند حیوان مسیر مناسب را پیدا کند. در تاریخ ثبت شده است که هر دو نژاد پمبروک و کاردیگان برای قرن‌های طولانی در بیشتر مزارع منطقه ولز حضور داشتند. قد کوتاه و چابکی این حیوان باعث می‌شده است آنها زیر پای گاوها نمانند و به همین خاطر از بهترین گزینه‌ها برای چوپانی بودند. در زبان ولزی اصطلاح «کورگی» به معنی «سگ قد کوتاه» است که البته به اندازه سگ مربوط نمی‌شود و آن زمان از این اصلاح استفاده می‌کردند تا این نژاد سگ را برای استفاده در گله حیوانات بزرگ بهتر شناسایی کنند. در افسانه‌های کهن ولز همچنین آمده است که کورگی‌ها یکی از هدایای جنگل بودند که جنگل از آنها محافظت کرده است تا به کمک انسان‌ها بیایند.
در مورد شکل‌گیری و پرورش دو نژاد پمبروک و کاردیگان داستان‌های فراوان نقل شده است. بعضی افراد معتقدند که این دو نژاد مدرن در یک گروه مشترک تکامل یافته‌اند و این در حالی است که برخی دیگر از افراد اظهار داشتند پمبروک ولز کورگی قرن دهم هجری توسط فنلاندی‌ها وارد ولز شده است. از دیگر تئوری‌های مطرح شده در این زمینه اعلام می‌دارند که آنها احتمالا به مناطق اروپای میانی تعلق دارند و تقریبا منطقه‌ای که امروز به آن آلمان گفته می‌شود، زادگاه این حیوان بوده است. بسته به دوره زمانی که این نژاد از سگ‌ها وارد منطقه ولز شد، برخی نژادهای دیگر هم در کنار آن شکل گرفت.
در مورد کاردیگان ولش کورگی نیز داستان‌های زیادی مطرح شده است و بسیاری از افراد می‌گویند این نژاد به همراه مهاجران مناطق شمالی اروپا آورده شده‌اند. سگ‌هایی که شکل و اندازه متوسط دارند در منطقه اسکاندیناوی زندگی می‌کنند با نام «والهاند سوئدی» شناخته می‌شوند و برخی تاریخ‌نویسان ادعا می‌کنند که این دو نژاد اجداد مشابه داشته‌اند. کشاورزان در منطقه کاردیگان‌شایِر در اواخر قرن نوزدهم میلادی شروع به توسعه فرآیند پرورش گاوها کردند و سگ‌هایی که در اختیار داشتند برای چوپانی از گله گاوها و گوسفندها کافی نبود. این از جمله اتفاقاتی بود که باعث شد نژاد سگ‌ها با یکدیگر تلفیق شود و در پی آن انواع مختلف کاردیگان و پمبروک متولد شوند.
در ایالات متحده
در سال ۱۹۹۳ میلادی یک پرورش دهنده سگ به نام خانم «لوئیس رزلر» نخستین ولش کورگی را وارد خاک آمریکا کرد و نام آن در «باشگاه مریدیپ کنل» در ماساچوست ثبت شد. این خانم پیش از این در پرورش سگ‌های نژاد «اُلدانگلیش شیپداگ» شهرت فراوان یافته بود. رزلر یک عدد سگ ماده پمبروک را که «لیتِل مادام» نامگذاری شده بود در یکی از محل‌های پرورش سگ در لندن به قیمت ۱۲ پوند خریداری کرد. او که به دنبال جفت مناسب برای سگ خود می‌گشت چندین سگ گورگی در باشگاه کنل مشاهده کرد و سرانجام سگی که «کاپیتان ویلیام لوئیس» نامگذاری شده بود را برگزید. «باشگاه آمریکایی کنِل» (AKC) برای نخستین بار سگ نام ولش کورگی را به عنوان یک نژاد مجزا در تاریخ ۱۹۳۴ ثبت کرد که او در اصل «لیتل مادام» بود که از بریتانیا آورده شده بود.
نژادهای مدرن‌تر
در حال حاضر دو نژاد اصلی برای ولش کورگی وجود دارد که با نام‌های کاردیگان و پمبروک شناخته می‌شوند و هر کدام از آنها به واسطه زادگاه خود در ولز نامگذاری شده‌اند. این سگ‌ها در بسیاری از زمینه‌ها با یکدیگر مشابهت دارند که از جمله آنها می‌توان به پوشش روی بدن‌شان اشاره کرد. موی روی بدن این نژاد از سگ‌ها در برابر آب مقاوم است و به طور میانگین دو بار در طول سال می‌ریزد. بدن کاردیگان اندکی بزرگتر از پمبروک است، هر دو نژاد پاهای کوتاه دارند، و بدن آنها فاصله اندکی تا سطح زمین دارد. با این وجود آنها جثه آنها شبیه به تریرها مربع نیست، و مانند نژاد داشهوند بدن کشیده ندارند. یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص دو نژاد مذکور توجه به سر آنها است که پوزه هر دوی آنها شبیه به روباه است. سر کاردیگان ولش کورگی به طور معمول بزرگتر از پمبروک است و البته بینی بزرگتری هم دارد. از زمان تولد حیوان چند روزی می‌گذرد تا رنگ موهای بدن آنمشخص شود و بیشتر آنها را می‌توان به صورت سه رنگ، مشکی و قهوه ای مشاهده کرد.
کورگی‌ها در عصر مدرن معمولا به عنوان یک سگ سرسخت، فرمان‌بردار، نمایشی، پرجنب و جوش، علاقمند به بازی، مسیریاب، و قابل اطمینان شناخته می‌شوند. در آزمایش‌های غیررقابتی می‌توان غرایز آنها برای شکار و قابلیت اطمینان کردن به آنها را به طور واضح مشاهده کرد. کاردیگان و پمبروک از جمله نژادهایی هستند که تمام آموزش‌های مورد نظر را به طور کامل یاد می‌گیرند و حتی گفته شده است که ولش کورگی یک دوره به عنوان سگ محافظ کودکان نیز استفاده می‌شده است.
کاردیگان ولش کورگی
تفاوت میان دو نژاد در بخش‌های مختلف از جمله استخوان‌بندی، طول بدن و جثه مشاهده می‌شود. کاردیگان‌ها بدن بزرگتر دارند و گوش‌های بزرگتری را شامل می‌شوند. گوش این حیوان‌ها شبیه به روباه است و به طور میانگین طول آن ۳۰ سانتی‌متر محاسبه می‌شود. دم حیوان نیز در راستای بدن آن قرار گرفته است.
تنوع رنگی بین کاردیگان‌ها بیشتر از پمبروک است و سفید از جمله رنگ‌های غالب آن محسوب نمی‌شود. کاردیگان در اصل یک سگ با پوشش دولایه بدن است که لایه بیرونی متراکم‌تر، بافت سخت‌تر و طول موهای متوسط را شامل می‌شود. لایه درونی کوتاه‌تر، نرم‌تر و ضخیم‌تر است. بر اساس استانداردهای تعریف شده برای این نژاد، طول بدن این نژاد به طور میانگین بین ۲۷ تا ۳۲ سانتی‌متر است و وزن آن بین ۱۴ تا ۱۷ کیلوگرم محاسبه می‌شود. ساختار اسکلتیبدن کاردیگان نیز با پمبروک متفاوت است و در پاهای جلو عضلات قوی‌تری را شامل می‌شود که قدرت بیشتری به حیوان می‌دهد. از این رو کاردیگان اندکی سنگین‌تر از پمبروک است و تراکم توده استخوانی قوی‌تر دارد.
در نژاد کاردیگان رنگ‌بندی گسترده‌تری دیده نسبت به پمبروک دیده می‌شود و استاندارد تعریف شده برای این نژاد اعلام می‌دارد که رنگ آن بیه سایه قرمز، مشکی و راه‌راه طبقه‌بندی می‌شود. سفید از جمله رنگ‌هایی است که بیشتر سگ‌های این نژاد آن را شامل می‌شود و با این وجود قهوه‌ای و مشکی در بین آن رایج است. البته برخی استانداردهای متفرقه هم وجود دارد که از آنها برای پرورش سگ متناسب با نمایشگاه‌ها استفاده می‌شود که بر اساس آن سگ می‌تواند گوش افتاده، بدن سفید، چشمان آبی، دماغ بدون رنگ مشکی و … داشته باشد.
پمبروک ولش کورگی
از مهم‌ترین مشخصه‌های این نژاد گوش‌های آن است که تا اندازه‌ای کوچکتر از کاردیگان دیده می‌شود. آنها جثه کوچک دارند، بسیار باهوش هستند، بدن قوی دارند و استقامت کافی دارند تا برای یک روز کاری کامل در مزرعه فعالیت کنند. طول بدن این سگ به طور میانگین بین ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر محاسبه می‌شود و این در حالی است که پمبروک نر می‌توان حدود ۱۴ کیلوگرم وزن داشته باشد و در مقابل میانگین وزن نوع ماده ۱۱ کیلوگرم محاسبه می‌شود. دم این گونه نسبت به کاردیگان کوتاه‌تر است که در امتداد بدن قرار می‌گیرد. در تاریخ گفته شده است که پمبروک از جمله نژادهایی بوده است که موهای دم آن فر بوده است. گونه‌های امروزی پمبروک معمولا دم با موهای مجعد دارند. در گذشته‌های مزرعه‌داران ولزی دم این حیوان را می‌بریدند و امروزه در بسیاری از کشورها چنین عملی ممنوع شده است.
پوشش بدن این رنگ تنوع رنگی کمتری را شامل می‌شود. قرمز، مشکل، قهوه‌ای، حنایی و خاکستری از جمله رنگ‌های معمول بین این گونه است که هر کدام از آنها می‌توانند در کنار رنگ سفید قرار بگیرند. زمینه بدن بیشتر آنها خاکستری یا سفید است، ولی در نمایشگاه‌های زیباترین سگ‌ها هرگز از پمبروک با این رنگ‌ها رونمایی نمی‌شود.
سلامت
بر اساس «بررسی سلامت سگ‌های نژاد خالص» که «باشگاه کنِل» سال ۲۰۰۴ میلادی آن را انجام داد، دو نژاد کاردیگان و پمبروک چرخه سلامت تقریبا مشابه دارند، که در این میان میانگین عمر پمبروک ۱۲ سال و ۳ ماه و میانگین عمر کاردیگان ۱۲ سال و ۲ ماه پیش‌بینی شده است. علت اصلی مرگ این نژاد از سگ‌ها نیز در بین هر دو آنها مشابه است و سرطان و کهولت سن از مهم ترین عوامل مرگ بین آنها محسوب می‌شود. با این وجود پمبروک‌ها بیشتر دچار مرگ و میر می‌شوند و اختلال کله و مجاری ادراری در بین آنها شایع است.
بررسی سال ۲۰۰۴ میلادی نشان داد این نژادها به صورت مشابه از مشکلات مرتبط با شرایط بهداشتی رنج می‌برند. این در حالی است که حدود یک چهارم پمبروک ولش کورگی‌هایی که در بررسی حضور داشتند یک نوع از اختلالات بینایی را شامل می‌شدند وتنها ۶.۱ درصد از کاردیگان‌ها چنین اختلالی داشتند. اختلالات بینایی در بین نژاد کورگی آتروفی پیش‌رونده شبیکه را به طور معمول شامل می‌شد که در بیشتر سگ‌های بالای ۶ سال رخ می‌داد و همچنین بیماری آب سیاه یا کوری تدریجی نیز در سگ‌های پیرتر وجود داشت. اختلالات مرتبط با تولید مثل به صورت مشابه برای هر دو نژاد وجود داشت و از شایع‌ترین مشکلات مربوط به آن بارداری‌های نامناسب و نیاز به سزارین در حیوان بود. از دیگر مشابهت‌های موجود در مورد سلامتی این دو نژاد می‌توان به اختلالات مرتبط با عضلات اسکلتی و احتمال ابتلا به بیماری آرتریت اشاره کرد که البته بین آنها کمتر دیده شد.
تاثیرات فرهنگی
ملکه الیزابت دوم از جمله افرادی بود که علاقه بسیار زیادی به نژاد کورگی داشت. پدر او که «پرنس آلبرت» نام داشت و در اصل پادشاه منطقه یورک بود، نخستین بار یک «پمبروک کورگی رزاول گلدن ایگل» را خریداری کرد و نام آن را به «دوکی» تغییر داد.
پرنسس الیزابت سپس پمبروک کورگی را به عنوان سگ شخصی خود برگزید و نام «سوزان» را برای او انتخاب کرد و در اوسط قرن هجدهم یا به طور دقیق‌تر در سال ۱۹۴۴ میلادی «سوزان» زندگی اشرافی خود را در کنار این پرنسس آغاز کرد. او علاقه بسیار زیادی به سگ‌ها داشت که البته چندان از این علاقه خود صحبت نمی‌کرد و پس از آنکه با «پرنس فیلیپ» ازدواج کرد، در این باره سخن گفت. سوزان در بین همه سگ‌هایی که در این خانواده نگهداری می‌شدند پیشگام بود و محبوبیت بسیار زیادی داشت. ملکه ۱۰ نسل از سگ‌های بعد از سوزان را هم پرورش داد و به صورت شخصی ۳۰ سگ داشت که چندین پمبروک در بین آنها دیده می‌شد.
تصویر کورگی‌ها همچنین در رمان‌‌های قدیمی و داستان‌های کهن همواره موجود بوده است. شخصیت کورگی یکی از شخصیت‌های اصلی داستان‌های قدیمی بریتانیا بود و همواره این داستان‌ها نقل می‌شد. در سال ۱۹۶۱ میلادی کورگی به یکی از شخصیت‌های اصلی کارتون‌های «والت دیزنی» تبدیل شد و از روی این سگ فیلم سینمایی «سگ کوچک گمشده» ساخته شد و همین اتفاق باعث شد این نژاد در آمریکا محبوبیت بیشتری پیدا کند.
قیمت
یکی از مواردی که این روزها باعث شده است بسیاری از علاقمندان به سگ‌ها سراغ این نژاد بروند یا از داشتن آن منصرف شوند، قیمت کورگی است. شناسایی کورگی اصیل کار آسانی نیست. با این وجود اگر این سگ موجود باشد با قیمت بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار فروخته می‌شود و بسته به منطقه و میزان دسترسی به آن می‌تواند قیمت آن تغییر کند. بعضی از کورگی‌ها که رنگ زیباتری دارند تا ۲۰۰۰ دلار هم فروخته می‌شوند.
با این وجود اگر شما قصد خرید یک کورگی را دارید که مهم نیست اصیل باشد و در عین حال شباهت زیادی به سگ‌های کورگی داشته باشد، می‌توانید برای خرید آن بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ دلار بپردازید. البته توجه داشته باشید که این قیمت‌ها برای کشور آمریکا است و در دیگر نقاط جهان قیمت‌های مذکور تفاوت دارد.
