پاسخ‌گویی؛ حلقه گمشده مسئولان دولتی
سال ۹۵ با همه فراز و نشیب‌هایش به‌پایان رسیده و به قول فردوسی که فرمود «گیتی جوان گشت از آن یک سره» دنیای ما انسان‌ها هم با همین بهار طبیعت است که هر سال روندی غیرتکراری به‌خود می‌گیرد.
چو آمد به برج حَمَل آفتاب/ جهان گشت با فرّ و آیین و آب
بتابید از آن سان ز برج بره/ که گیتی جوان گشت از آن یک سره
فردوسی
نوروز و سال نو که با بهار طبیعت همراه است، یک ویژگی مهم و اساسی برای ما ایرانیان دارد؛ این ویژگی در «نو شدن دوباره» و «تحول» خلاصه می‌شود. اگر قرار باشد سال جدید را هم مثل روزهای پیشین بگذرانیم، دیگر هیچ تعالی و پیشرفتی را تجربه نخواهیم کرد. البته برای اینکه در سال جدید، تغییرات جدید را نیز تجربه کنیم، باید نیم‌نگاهی به عملکرد و گذشته‌مان هم داشته باشیم. اگر پرونده‌ها و موضوعاتی که در سال گذشته درباره آن‌ها قلم‌فرسایی کردیم دنبال کرده باشید؛ به‌خاطر دارید که چه مواردی را از نظر گذراندیم. یکی از موضوعاتی که بارها از آن گفته‌ایم، بحث تخلفات بی‌پایان و آشکار اپراتور دوم یا همان اپراتور چندملیتی ام.تی.ان-ایرانسل است. این اپراتور که در سایه تسامح و عدم پاسخ‌گویی مسئولان دولتی سال‌هاست به اقدامات تأمل‌برانگیزش در این حوزه ادامه داده و می‌دهد؛ باعث شده تا هزینه بسیار سنگینی به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و حتی امنیتی به جامعه ایرانی وارد شود. از فروش سیمکارت‌های بی‌نام‌و‌نشان گرفته تا عدم عرضه عمومی سهام این شرکت در بورس، از دامپینگ اقتصادی در حوزه ارتباطات کشور، تا نشانه رفتن فرهنگ و آداب‌ورسوم جوانان ایرانی و… همه و همه جزئی بسیار کوچک از تهدیدات آشکار این اپراتور چندملیتی در کشورمان است. اینکه یک اپراتور خارجی وارد خاک کشورمان شود و بی‌توجه به منافع ملی مردم این آب‌وخاک، دست به اقدامات تأمل‌برانگیز بزند، نباید از آن چندان متعجب شویم، چراکه از یک بیگانه انتظار بیشتری نیز نمی‌توان داشت. اما سؤال اصلی این است چرا اصلاً چنین اپراتوری باید بتواند بدون نظارت در کشورمان فعالیت کند؟ یا اگر هم ادعای نظارتی وجود دارد، چرا بسیار سطحی درباره این اپراتور چندملیتی به مرحله اجرا درمی‌آید! متأسفانه زمانی که از مسئولان این حوزه درباره تخلفات این اپراتور سؤال می‌شود، کمترین پاسخی دریافت نمی‌کنیم! گویی برخی مسئولان در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات علاقه‌ای به پاسخ‌گویی و شفاف‌سازی درباره فعالیت‌های این اپراتور ندارند. اینکه چرا برخی این‌طور تمام‌قد پشت این اپراتور چندملیتی ایستاده‌اند، سؤالی است که خودشان باید پاسخ دهند، البته اگر فرهنگ پاسخ‌گویی به‌عنوان یک مقام مسئول را بدانند. بد نیست به این نکته اشاره‌کنیم که رئیس‌جمهوری با ارائه منشور حقوق شهروندی، باب جدیدی در جهت تعالی کشورمان گشود، اما متأسفانه برخی مسئولان دولتی به منشور حقوق شهروندی و مفاد آن‌هم در عمل نشان داده‌اند که اعتقادی ندارند و ظاهرا بیشتر شو انتخاباتی است و به‌هیچ‌عنوان حاضر به پاسخ‌گویی نمی‌شوند. در متن منشور حقوق شهروندی ماده ۲۳ آمده است: «مقامات و مأموران اداری باید در روابط خود با شهروندان پاسخگو و قابل‌دسترس باشند و چنانچه درخواستی را رد کنند باید حسب تقاضا، به‌صورت مکتوب پاسخ داده و حداکثر راهنمایی را در چارچوب صلاحیت‌های خود ارائه نمایند.» همچنین ماده ۱۹ این منشور تصریح می‌کند: «شهروندان از حق اداره شایسته امور کشور بر پایه قانون‌مداری، کارآمدی، پاسخ‌گویی، شفافیت، عدالت و انصاف برخوردارند. رعایت این حق توسط همه مسئولین و کارکنان الزامی است.» حال وقتی به این صراحت به لزوم پاسخ‌گویی اشاره‌شده است، چرا همچنان برخی مسئولان از پاسخ‌گویی به هر روش ممکنی سر باز می‌زنند؟ مجدداً تأکید می‌کنیم همه این موارد در حالی رخ می‌دهند که دولت یازدهم بر جریان آزاد اطلاعات تأکید می‌کند، اما مسئولان در همین دولت حاضر به پاسخ‌گویی به نگرانی‌های افکار عمومی در مورد اپراتور چندملیتی ام.تی.ان-ایرانسل نیستند. همان‌طور که اشاره شد، نمونه ساده این ماجرا بحث عدم واگذاری سهام اپراتور دوم است یا اینکه چرا هنوز سیمکارت‌های مجهول‌الهویه این اپراتور فعال هستند و همچنان هم به بازار عرضه می‌شوند؛ هر بار که حداقل از مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونان آقای وزیر در این موارد سؤالی پرسیده می‌شود، موضوع را با تغییر بحث عوض می‌کنند، براستی آیا جریان آزاد اطلاعات و لزوم نظارت جدی بر عملکرد بخش‌های مختلف جامعه، به معنی تحویل دادن لبخند یا تغییر بحث است؟ چرا نباید شفافیت لازم درباره عملکرد دولتی‌ها وجود داشته باشد؟ و چرا برخی مسئولان در این حوزه ترجیح می‌دهند نسبت به اتفاقات پیرامون این اپراتور چشم‌هایشان را ببندد و سیاست سکوت را دنبال کنند؟
امیدواریم در سال نو، حال برخی مدیران و مسئولان نیز نو شود و کمی نیز به دغدغه‌های افکار عمومی فکر کنند. فراموش نکنیم همه ما در قبال این آب‌وخاک مسئول هستیم و آیندگان درباره عملکردمان قضاوت خواهند کرد.
