مشاور پیشین اوباما: ترامپ ایده پاره کردن برجام را کنار بگذارد

موبنا – مشاور سابق اوباما به دونالد ترامپ توصیه کرد ایده پاره کردن برجام را کنار بگذارد زیرا این کار به ضرر آمریکاست.

ایران حق انتخاب دارد
دنیس راس Dennis Ross مشاور ارشد سابق باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در امور مربوط به غرب آسیا و شمال آفریقا در فاصله سالهای دو هزار و نه تا دو هزار و یازده در سخنانی در مرکز تحقیقاتی موسوم به موسسه سیاستهای خاورنزدیک واشنگتن که از اندیشکده های نزدیک به جریان نومحافظه کار آمریکاست گفت:«دونالد ترامپ در زمان رقابتهای انتخاباتی می گفت که می خواهد توافق نامه برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) را پاره کند. البته از سوی دیگر، او می گفت که این توافق نامه را اجرایی خواهد کرد.

او نمی تواند هردو کار را با هم انجام بدهد و فقط باید یکی از این دو کار را انجام بدهد. واقعیت این است که ترامپ فقط درصورتی می تواند چنین توافق نامه هایی را پاره کند که توافق نامه هایی دوجانبه باشد اما توافق هسته ای با ایران، توافق نامه ای چندجانبه است. باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر آمریکا بخواهد از این توافق نامه دور شود، ایران با حق انتخاب مواجه خواهد بود.

اگر دیگر کشورهای حاضر در گروه پنج بعلاوه یک اعلام کنند که حاضر نیستند از این توافق نامه خارج شوند، فشارهایی که بر طرف ایرانی وارد خواهد شد، زیاد نخواهد بود. درعین حال، ایران این امکان را خواهد داشت تا خودش را به صورت قربانی جلوه بدهد. در این صورت، ایران خواهد گفت که با این وضع پیش آمده، می تواند از توافق هسته ای خارج شود. در این صورت، ایران ساخت سانتریفیوژها و کار غنی سازی اورانیوم را بار دیگر شروع خواهد کرد. در این صورت، تقصیرها متوجه چه کسی خواهد بود؟

آیا ایران مقصر قلمداد خواهد شد یا اینکه تقصیر کارها متوجه ما خواهد بود؟ اگر ایران بار دیگر به سمت تولید مواد شکافت پذیر حرکت کند و حتی مواد غنی شده را تا سطح لازم برای ساخت تسلیحات ، غنی سازی کند، این سوال مطرح خواهد بود که آیا ترامپ رئیس جمهور شده، حاضر خواهد بود اقدام نظامی صورت بدهد تا این روند ایران را متوقف کند؟

کل رویکرد ترامپ در زمان رقابتهای انتخاباتی درباره منطقه خاورمیانه(غرب آسیا) ناظر به این سخن بود که او می خواهد دولت اسلامی عراق و سوریه (گروه تکفیری-صهیونیستی داعش) را نابود کند اما عملا از منطقه کناره گیری کند. بااین اوصاف، ترامپ درموقعیت رئیس جمهور آمریکا با گزینه های دشواری مواجه خواهد بود. اصلا غیرعادی نیست که نامزد انتخابات در زمان رقابتهای انتخاباتی یک سخن را به زبان بیاورد و در زمانی که رئیس جمهور می شود به علت آنکه انتخابهای دشواری را باید انجام بدهد، تصمیمی متفاوت اتخاذ کند.»

عملکرد ترامپ مبهم است
راس گفت: «شکل گیری بهترین و بدترین سناریوها در زمان ریاست جمهوری ترامپ تاحدود زیادی به این مسئله بستگی خواهد داشت که چه کسانی در اطراف او باشد. افرادی همانند سناتور باب کورکر ، افرادی جدی هستند. به نظرمن، اگر او در حوزه امنیت ملی و سیاست خارجی آمریکا مسئولیت داشته باشد، او احتمالا ترامپ را به بروز رفتارهای مسئولانه تر سوق خواهد داد. به هرحال، فعلا مشخص نیست که ترامپ در جایگاه رئیس جمهور چه اقداماتی صورت خواهد داد و چه کارهایی انجام نخواهد داد. هنوز ابهامات زیادی درباره عملکرد ترامپ مطرح است زیرا سخنانی که او در زمان نامزدی برای انتخابات ریاست جمهوری مطرح می کرد، نمی تواند اطلاعات هدایت کننده زیادی در این زمینه ارائه کند.»

مسئله فلسطین و اسرائیل
راس گفت: «باید به وضع اسرائیل در دولت جدید آمریکا نیز توجه داشت. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به علت مواضع دولت اوباما در موضوع شهرک سازی ها در وضعی قرار گرفت که به نوعی، بین خواسته های دولت اوباما از یک سو و خواسته های مطرح در داخل اسرائیل و طرفداران شهرک سازی ها از سوی دیگر بود. درنهایت هم نتانیاهو به گونه ای عمل کرد که رضایت هیچیک از این دو طرف تامین نشد. نتانیاهو در این زمینه کارهایی انجام داد اما میزان مقابله او با گسترش شهرک سازی ها به حدی نبود که دولت اوباما را راضی کند و درعین حال، گسترش شهرک سازی های او به حدی نبود که رضایت طرفداران شهرک سازی را جلب کند که در دولت ائتلافی نتانیاهو حضور دارند. در این خصوص، اسرائیل باید مشخص کند که از ایالات متحده چه می خواهد.

می خواهم بگویم که اسرائیل و متحدان عرب سنتی ما در منطقه خواهان آن هستند که آمریکا قوی باشد و در منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) همچنان فعال باشد و نه اینکه از این منطقه عقب نشینی کند. آنها می خواهند آمریکایی قدرتمند وجود داشته باشد که درک کند در منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) نزاع قدرت در جریان است و این نزاع بین اسلامگرایان افراطی اعم از شیعه و سنی بویژه ایران و شبه نظامیان شیعی نزدیک به ان و جریانهای غیراسلامگرا است. منافع آمریکا نیز به شدت به این مسئله گره خورده است. »

همسویی با اعراب
راس در ادامه افزود: «دو تحول در منطقه خاورمیانه(غرب آسیا) در جریان است که باوجود همه ابهامات مربوط به آن، فرصتهایی برای ما فراهم کرده است. یکی از این فرصتها برقراری روابطی بی سابقه با دولتهای عربی سنی در منطقه است. منافع راهبردی ما با این دولتها در منطقه همسویی پیدا کرده است و درنتیجه می توان به گونه های ملموس و میدانی به همکاری هایی دست یافت. یکی از این فرصتها به همکاری در مسئله فلسطینی ها مربوط می شود. نه تنها باید به مسئله ایران و حمایت آن از گروههای شبه نظامی شیعی در منطقه رسیدگی کنیم بلکه باید به موضوع فلسطینی ها نیز رسیدگی کنیم.

فلسطینی ها در حال حاضر بسیار ضعیف و متشتت هستند. آنها به شدت درگیر موضوع جانشینی محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین هستند و اگر به حال خودشان رها شوند نمی توانند هیچ کاری انجام بدهند. آنها به کمک ما نیاز دارند. البته اسرائیل نیز به حمایت ما نیاز دارد. اکثر اسرائیلی ها در حال حاضر فکر می کنند اگر امتیازهای زیادی به فلسطینی ها بدهند در مقابل، آنها هیچ چیز به دست نمی آورند. بنابراین می بینیم که تحولات رخ داده در این زمینه، فرصت بسیار خوبی برای آمریکا فراهم کرده است البته اگر از آن استفاده کند و برای منافع خودش بهره برداری کند. دولت جدید آمریکا می تواند از این فرصت بهره برداری کند.»

تغییرات قدرت در عربستان
راس گفت: «تحول دیگری هم در منطقه رخ داده است که امریکا می تواند از آن استفاده کند. این فرصت نیز به تغییر قدرت در عربستان سعودی مربوط است. اصلاحات اقتصادی در این کشور در جریان است.

ما هرگز هیچ الگوی موفق مدرنیزه شدن و اصلاحات را در کشورهای عربی نداشته ایم. رهبران سکولاری همانند جمال عبدالناصر در کشورهای عربی بوده اند که مدعی بودند می خواهند الگوی تغییر در منطقه باشند و گذشته باشکوه و ازدست رفته منطقه را احیاء کنند. اما به هرحال، می بینیم که حاکمان عربستان سعودی قول می دهند که برای اولین بار می خواهند الگویی موفق توسعه و مدرنیزه شدن را در منطقه حاکم کنند. این کار نه تنها برای خود عربستان سعودی پیامدهایی به همراه خواهد داشت و ثبات را به این کشور به ارمغان خواهد آورد بلکه برای کل منطقه نیز پیامدهایی خواهد داشت. موفقیت عربستان سعودی برای حرکت در این مسیر، به شدت با منافع ما گره خورده است.

 منبع: خبرگزاری صدا و سیما