کسانی که همیشه خسته اند بدانند

موبنا – کم‌خونی، مشکلات قلبی، سرماخوردگی، کمبود سدیم، پتاسیم، قند، چاقی و … ازجمله عوامل جسمانی هستند که حس خستگی به وجود می‌آورند، اما افرادی هستند که بدون هیچ عامل مشخص بیولوژیکی، حس خستگی مداوم دارند که به مسائل روانپزشکی آنها مربوط می‌شود.

به گفته روجا لاریجانی، روان‌شناس بالینی، خستگی مزمن حالتی است که به آرامی در زندگی فرد ظاهر می‌شود و معمولا فرد نمی‌داند چه زمانی شروع شده است، اما از آنجا که تشخیص علت دقیق این مشکل بسیار تخصصی است، لازم است برای یافتن ریشه این مشکل به پزشک متخصص مراجعه کرد.

چرا روحم خسته است؟

خستگی مزمن علت‌های متنوعی دارد که فقط برخی از آنها به دلایل روانپزشکی مربوط می‌شود. از آنجا که اختلالات روانپزشکی زمینه ساز خستگی شیوع بسیار بالایی دارند، ممکن است حتی پزشکان هم در مواجهه با خستگی مزمن، برخی بیماری‌های غیرروانپزشکی را که بالقوه قابل درمان هستند کمتر در نظر بگیرند.

دکتر محسن رحیم‌نیا، روانپزشک درباره علل روانپزشکی خستگی مزمن می‌گوید: مهم‌ترین علت روانپزشکی خستگی مزمن، افسردگی است. بیماران افسرده، علاوه بر خستگی و بی‌انگیزگی، معمولا از علائم دیگری چون احساس غم و بی‌علاقگی، بی‌لذتی، تغییرات اشتها و وزن، تغییرات خواب، عدم تمرکز، بی‌تصمیمی، کاهش اعتماد به نفس، احساس بی‌ارزشی، گناه، ناامیدی و افکار مربوط به خودکشی نیز رنج می‌برند. باید توجه داشت یک بیمار افسرده ممکن است فقط تعدادی از این علائم را داشته باشد. در هر صورت به بررسی روانپزشکی از لحاظ افسردگی نیاز خواهد داشت.

لاریجانی، کارشناس ارشد روان‌شناسی نیز در این باره به جام‌جم می‌گوید: خستگی مزمن، مشکلی است که در دهه‌های چهارم و پنجم زندگی شایع‌تر است و ژنتیک، استرس و مولفه‌های محیطی نیز نقش مهمی در آن دارند و از سویی، احتمال ابتلای به آن در زنان بیشتر است. اما علائم این خستگی غیرمعمول از فردی به فردی دیگر متفاوت است.

رفع خستگی با درمان دارویی ضدافسردگی

به یاد داشته باشید همه افراد به یک اندازه به روان درمانی و روش‌های کمکی برا ی رفع علائم خستگی مزمن پاسخ نمی‌دهند.

به گفته لاریجانی، افرادی که کمتر به علائم‌شان توجه می‌کنند، با برنامه‌های مشاوره همراه هستند و به اندازه مناسب، فشار روزمره بر خود وارد می‌کنند درمان موفق‌تری خواهند داشت، اما در افرادی که برای این مشکل‌شان کاری نمی‌کنند علائم اضطراب، افسردگی و انزوای اجتماعی را نیز بتدریج تجربه می‌کنند. این کارشناس ارشد روان‌شناسی تاکید می‌کند: داروی قطعی و مشخصی برای این مسأله وجود ندارد، اما از آنجا که احتمالا به دنبال این خستگی، علائم افسردگی هم در فرد ظاهر می‌شود استفاده از درمان‌های ضدافسردگی تحت نظر روانپزشک الزامی است. در افرادی که اختلال خواب یا دردهای بدنی دارند درمان‌های دارویی کمکی هم پیشنهاد می‌شود.

با خستگی مزمن مقابله کنید

دکتر رحیم‌نیا با اشاره به راه‌های مقابله با خستگی مزمن می‌گوید: ورزش و فعالیت فیزیکی منظم، جسم و روان تان را شاداب نگه می‌دارد. همچنین باید سعی کنید از تغذیه سالم و متنوع برخوردار شوید. امروزه بر تاثیر کمبود بسیاری از ویتامین‌ها بر سرحال بودن تاکید شده است.

این فلوشیپ روان تنی تاکید می‌کند: باید به دنبال معنا در زندگی باشید. زندگی یکنواخت و ماشینی می‌تواند در دراز مدت شما را فرسوده کند. لازم است هر کدام از ما بتواند معنا و هدفی را ویژه خودش بیافریند و در مسیر آن قدم بردارد. بویژه ضروری است بتوانید استرس‌هایتان را کم کنید. یعنی تا جایی که می‌توانید استرس‌های بیهوده را کم کنید. استرس‌ها حتی می‌توانند باعث کاهش سیستم ایمنی بدن شما و استعداد برای بیماری‌های عفونی شوند.

وی توصیه می‌کند: عضو گروه‌هایی باشید. افرادی که احساس تعلق به یک گروه خاص با اهداف مشترک دارند، انگیزه‌های بیشتری داشته و شاداب‌ترند. این گروه‌ها می‌توانند، دوستان‌تان باشند یا گروه کوهنوردی یا محافظت از محیط زیست. بویژه باید تفریح منظم داشته باشید. تفریح، فعالیتی لذتبخش است که می‌تواند بهانه شما برای زندگی کردن بشود، این تفریح می‌تواند عکاسی، نیم ساعت خندیدن با دوستان، دیدن اشیا زیر میکروسکوپ یا هر فعالیت دیگری باشد که شما را خوشحال و پرانگیزه می‌کند.

فعالیت‌های کاهنده خستگی مزمن

ـ برای خواب بهتر، کافئین را کم یا حذف کنید.

ـ سیگار نکشید.

ـ خواب چند دقیقه‌ای میان روز برای شما لازم است.

ـ ساعت مشخص برای به رختخواب رفتن و بیدار شدن داشته باشید.

ـ تا حد امکان از استرس‌های روحی و فعالیت‌هایی که به جسم فشار مضاعف وارد می‌کنند، پرهیز کنید.

ـ بخشی از روز را به فعالیت‌های خوشایند و آرام بخش اختصاص دهید.

ـ بر اساس توانمندی‌های خود حرکت کنید. اگر سعی کنید با فعالیت‌های خارج از توانتان حرکت کنید روزهای ناخوشایندی در انتظارتان خواهد بود.

ـ با ورزش سبک آغاز کنید و به مرور زمان آن را افزایش دهید.

ـ کمک‌های تخصصی روان درمانی بگیرید.

بیماری‌هایی که خستگی مزمن می‌آورد

ـ بیماری‌های عفونی: علامت ابتلا به برخی عفونت‌های ویروسی می‌تواند فقط خستگی و بی‌حالی و خواب آلودگی درازمدت باشد. این ویروس‌ها ممکن است سال‌ها در بدن بمانند و باعث آزردگی شوند.

ـ بیماری‌های غدد درون‌ریز: مثلا کم‌کاری تیروئید ممکن است باعث خستگی مزمن شود و حتی در غیاب سایر علائم، فقط باعث ضعف و بی‌علاقگی درازمدت شود.

ـ برخی بیماری‌های مغز و اعصاب

ـ بیماری آپنه خواب: با قطع تنفس در حین خواب همراه است. مبتلایان به این اختلال، باوجود پرخوابی، از خواب آلودگی، ضعف و بی‌رمقی روزانه شکایت دارند.

 منبع: سلامت نیوز