ارتقای توان دیپلماسی در «امضا و اجرا»
در سیر تحولات و مذاکرات هستهای اگرچه بیشترین تحریمها و فشارهای سیاسی از سوی آمریکا صورت پذیرفت، اما پس از توافق هستهای و برجام، بیشترین نگاه گشایشهای اقتصادی به سمت اروپا بوده است. البته سابقه تجاری و تعاملات مختلف فرهنگی و سیاسی ایران با کشورهای اروپایی بسیار طولانی است اما بیشترین آسیب های اقتصادی نیز در این سالها به سبب سیاستهای غیرمستقل اروپا و دنباله روی از آمریکا بوده است.
موبنا – به هرحال سیاست عالم منافع است و باید در هر برهه زمانی به گونهای متفاوت برای به دست آوردن آن برخورد کرد. در مقطع کنونی که در ساحت اجرای برجام قرار داریم، شاهد از سرگیری روابط و تعاملات سیاسی و اقتصادی با قاره سبز هستیم. این دستاورد را باید از توان دیپلماسی کشور دید، اما در اجرای مفاد برجام شاهد عدم توازن میان آنچه امضا شد و آنچه اجرا می شود، هستیم.
این عدم تعادل البته باز میگردد به نوع مخالفتها و عملکرد دوگانه مقامات آمریکایی، چرا که در حیطه اوراق و اسناد تحریمها لغو شده، اما عدم ثبات سیاسی تصمیمات در کنگره آمریکا و اختلاف نظرها با کاخ سفید، موجب دست به عصا بودن شرکتها و بانکها و نهادهای مالی و تجاری برای از سرگیری روابط با ایران گردیده است. البته این بی ثباتی سیاسی در مواضع سیاسیون داخلی کشور نیز قابل مشاهده است و کارشکنیهای فراوانی برای برهم زدن نظم موجود درحال اجراست که ارتباط با سرمایه گذاران خارجی دچار اختلال گردد.
با تمام این اوصاف تصویب قطعنامه عادی سازی روابط با ایران از سوی اتحادیه اروپا و پس از آن حضور خانم موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تهران، نشان از تمایل قاره سبز برای افزایش مراودات سیاسی، اقتصادی و البته امنیتی دارد.
اما این موضوع منوط بر عملکرد صحیح ما در عرصه دیپلماسی و صدالبته فراهم سازی بسترهای داخلی است. هرچقدر مقامات و نهادهای اقتصادی غرب به ایران رفت و آمد کنند، درحالی که شرایط برای آنها مساعد نباشد آب درهاونگ کوبیدن است. باید برای تعادل میان امضا و اجرای برجام در مقطع فعلی به سمت نقاط مشترک و مساعی منافع طرفین حرکت کنیم.
درحال حاضر بحث امنیتی برای اروپا بسیار با اهمیت تر از گسترش تعاملات اتقصادی است. تروریسم تا قلب اروپا رسوخ کرده و بیشترین خطرات احتمالی از انجام عملیاتهای تروریستی در کشورهای اروپایی متحمل است. ضمن اینکه مسئله حقوق بشر از دیرباز برای جوامع غربی از اولویتی جدی برخوردار بوده است. امروز در منطقه خاورمیانه از سوریه و عراق تا یمن و بحرین شاهد ناامنیهای جدی و بحران حقوق بشرهستیم.
اروپا به این مطلب پی برده است که حکومتهای منطقه هیچ یک به دنبال مبارزه جدی با تروریسم نیستند و اغلب حامیان آنها میشوند. لذا ایران به عنوان لنگرگاه ثبات و امنیت توان فراوانی برای مبارزه و مقابله با تروریسم دارد. وقتی کشوری از امنیت و ثبات برخوردار باشد قطعاً انگیزه مناسبی برای گسترش فعالیتهای اقتصادی نیز حاصل میشود. لذا اینجاست که باید از ابزاردیپلماسی استفاده کرد، اما باید از تجارب گذشته همچون همکاریهای ضد تروریستی ایران با غرب در افغانستان عبرت گرفت و بی مورد توان خود را صرف همکاریهای بی پشتوانه نکنیم!
با این اوصاف باید در مقطع فعلی توان کشور را در چند جهت به کار گرفت. از یکسو با ایجاد و حفظ امنیت داخلی زمینه را برای همکاریهای اقتصادی فراهم سازیم، از سوی دیگر با همکاری و تعامل با کشورهای اروپایی مقاصد ضد تروریستی و انگیزههای حقوق بشری خود را دنبال کنیم، و نهایتاً جایگاه کشور را در مقابل رقبا و دشمنان منطقهای ارتقا بخشیم تا تجارب نابخردانه گذشته موجب آسیب به منافع ملی نگردد.
منبع: روزنامه آفرینش