آشنایی با شایع‌ترین مسمومیت‌های گوارشی
یک کارشناس مصرف منطقی دارو در معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: مسمومیت گوارشی شایع‌ترین نوع مسمومیت است.
موبنا – دکتر مجید حنیفه به مناسبت هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها، اظهار کرد: مسمومیت‌های گوارشی از شایع‌ترین نوع مسمومیت‌ها هستند و اغلب به صورت تصادفی و بر اثر نگهداری مواد سمی و شیمیایی مختلف در ظروف نامناسب و یا ظروف مواد آشامیدنی اتفاق می‌افتد.
وی تصریح کرد: در این نوع مسمومیت، ماده سمی از راه دهان وارد بدن شده و پس از مدتی عوارضی در فرد مسموم ایجاد می‌شود که این علائم با توجه به نوع و قدرت سم، مقدار مصرف، جثه فرد مصرف‌کننده و طول مدتی که از خوردن سم می‌گذرد، متفاوت است.
حنیفه عنوان کرد: یکی از مسمومیت‌ها که از طریق خوراکی به وجود می‌آید، خوردن غذاهای آلوده است که برای جلوگیری از آن باید شرایط صحیح نگهداری و پخت غذاها رعایت شود و کلیه غذاهای آماده قبل از مصرف کاملا جوشانیده و کنسروها به صورت باز نشده به مدت ۲۰ دقیقه در آب جوشانده شود.
این کارشناس مصرف منطقی دارو به مسمومیت در اثر مواد شیمیایی سوزاننده اشاره کرد و افزود: این مسمومیت شامل مواد شوینده خانگی مثل سفیدکننده‌ها، جوهرنمک، اسیدکلریدریک و مواد جرم‌بر است همچنین بر اثر بروز این نوع از مسمومیت دهان، مری و حلق دچار سوختگی می‌شود و در صورت استفراغ خطرات مسمومیت چند برابر خواهد شد.
مسمومیت ناشی از مصرف غیرمنطقی داروها
وی به مسمومیت ناشی از مصرف غیرمنطقی داروها اشاره کرد و گفت: مسمومیت دارویی در کودکان اغلب در اثر خوراندن دُز تکراری دارو توسط اولیا و یا در اثر به دهان بردن دارو توسط کودکان نوپا و کنجکاو بروز می‌کند.
حنیفه با بیان اینکه نوع دیگری از مسمومیت، مسمومیت در اثر مواد نفتی است، اظهار کرد: استفراغ پس از مسمومیت با مواد نفتی می‌تواند باعث برگشت مواد نفتی به راه‌های تنفسی و شُش‌ها و سبب عفونت ریوی شود بنابراین باید از استفراغ مصدوم جلوگیری کرد.
مسمومیت از طریق گیاهان سمی
وی درباره مسمومیت از طریق گیاهان سمی تصریح کرد: برخی گیاهان سمی شامل اقاقیا، پیازگل نرگس، غده گل‌شیپوری، آلاله، خرزهره، دیفن‌باخیا، آزالیا، فرفیون، کوروتون سمی هستند و تماس پوست و مخاط دهان با شیرابه برگ‌های بریده آنها سبب سوختگی شدید پوست، تورم حلق و زبان می‌شود.
این کارشناس پیشگیری از مسمومیت‌های دارویی عنوان کرد: نوع دیگری از مسمومیت‌ها، مسمومیت با سموم آفت‌کش است که شامل حشره‌کش‌ها، مرگ موش و سموم ارگانوفسفره و ارگانو کلره مصرفی در کشاورزی و فسفید آلومینیوم معروف به قرص برنج، است.
وی تأکید کرد: بیشترین مسمومیت‌ها در منازل توسط داروهای موجود در خانه و مواد نفتی ایجاد می‌شود بنابراین باید در مورد نگهداری مواد مذکور دقت بیشتری به عمل آید.
علائم و نشانه‌های مسمومیت‌های گوارشی
وی درباره علائم مسمومیت‌های گوارشی گفت: وجود سوختگی یا رنگ سم بلع شده در اطراف دهان و لب‌ها، بوی غیرطبیعی دهان یا تنفس مصدوم، تنفس غیرطبیعی، نبض یا ضربان غیرطبیعی قلب، تعریق، مردمک‌های تنگ یا گشاد شده، تشنج، درد شکم، کف کردن دهان یا افزایش ترشح بزاق، بلع دردناک، تهوع، اسهال و استفراغ از علائم ابتلا به مسمومیت‌های گوارشی است.
کمک‌های اولیه در مسمومیت‌های گوارشی
حنیفه درباره کمک‌های اولیه در مسمومیت‌های گوارشی، خاطرنشان کرد: نخستین اقدام رقیق کردن سم است به طوریکه بدین منظور باید در صورت هوشیار بودن بیمار به او آب یا شیر خوراند همچنین ممانعت از جذب و سپس کمک به دفع سموم از بدن بیمار از اقداماتی است که باید انجام شود.
مسمومیت با اسید
این کارشناس مصرف منطقی دارو گفت: در مواردی که مطمئن هستید مسمومیت در اثر اسید قوی، ماده قلیایی و یا یک ماده نفتی نیست باید با خوراندن آب و شیر به مسموم سم را رقیق کنید.
وی افزود: در صورت در اختیار داشتن ذغال فعال از آن برای جذب سم استفاده کنید چرا که مولکول‌های ذغال در معده و روده به سم چسبیده و مانع جذب آنها می‌شوند بنابراین می‌توانید به بیمار پودر ذغال فعال که در آب مخلوط شده است، بخورانید.
منبع: ایسنا
