تکنیک “گوشه‌نشانی” چیست؟

موبنا – گوشه‌نشانی با وجود آنکه گاهی اوقات روشی بحث‌برانگیز بوده اما اکنون در میان روش‌های تنبیهی و تربیتی اصلی پیشنهادی برای کودکان قرار دارد. همچنین روش‌های علمی از گوشه نشانی حمایت می‌کنند به شرط آنکه والدین از نحوه صحیح به کارگیری آن آگاه باشند.

“مارک روبرتز” پرفسور روانشناسی بالینی دانشگاه دولتی آیداهو که روی تکنیک گوشه نشانی تحقیقات گسترده‌ای داشته گفت: گوشه نشانی فرآیندی تنبیهی است و بنابراین تنها هدف آن از بین بردن یک رفتار اشتباه است. در واقع گوشه نشانی بخشی از یک بسته درمانی کامل‌تر به حساب می‌آید.

تقریبا میان روانشناسان، روانپزشکان و دیگر متخصصان رشد کودک این توافق وجود دارد که گوشه نشانی نسبت به پس‌گردنی زدن به عنوان روش تنبیهی قابل قبول‌تر است. مطالعه روی تاثیرات طولانی مدت تنبیه می‌تواند سخت باشد چراکه کودکان به طور تصادفی مورد تنبیه قرار نمی‌گیرند و همچنین تربیت کردن کودکانی که پس‌گردنی می‌خورند به مراتب سخت‌تر است. با این وجود محققان در بررسی روی زوایای مختلف این مساله در کودکان دریافتند پس‌گردنی زدن پیش از آنکه مشکلات را برطرف کند آنها را تشدید می‌سازد.

اگرچه پس گردنی زدن به طور معمول باعث می‌شود کودک برای کوتاه مدت آرام شده و از والدین تبعیت کند اما مطالعات انجام شده در دهه ۱۹۶۰ نشان داده این کودکان در طولانی مدت بیشتر پرخاشگر می‌شوند.

در سال ۲۰۱۰ بازبینی روی نتایج ۳۰ ساله مطالعات انجام شده در مورد گوشه نشانی نشان داد که این روش هم در خانه و هم در مدرسه موثر است و می‌تواند بر تمامی کودکان سالم و کودکانی که نیازهای خاصی دارند تاثیرگذار باشد.

در میان روش‌های تربیتی والدین، تکنیک گوشه نشانی با مخالفت‌هایی هم همراه است. برخی منتقدان معتقدند گوشه‌نشانی غیرضروری و روشی خنثی است و تربیت مثبت بدون نیاز به تنبیه کردن نیز همین تاثیر را خواهد گذاشت.

انتقادها نسبت به این روش تربیتی زمانی شدت گرفت که در سال ۲۰۱۴ مقاله‌ای چاپ شد و در آن به آسیب‌های ناشی از این روش تنبیهی روی کودک پرداخته شده بود. در این تحقیق آمده است که دردهای اجتماعی مانند حالتی که از منزوی شدن ناشی می‌شود می‌تواند نقاطی از مغز را فعال کند که اغلب در موارد بروز دردهای جسمی نیز فعال می‌شوند.

به گفته گروهی دیگر از کارشناسان، گوشه‌نشانی می‌تواند جزو روش‌های تنبیهی مفید باشد اما این شیوه در عمل اغلب نتایج مطلوب ندارد چون والدین آن را به طور نامنسجم و با خشونت انجام می‌دهند. در واقع در به کار بردن این روش اشتباهاتی وجود دارد و یکی از بزرگترین اشتباهات این است که والدین معمولا رفتار ناپسندِ مشخصی را که از کودک سر می‌زند و در نتیجه روش تنبیهی گوشه‌نشانی برای آن در نظر گرفته می‌شود، تعیین نمی‌کنند.

به گفته متخصصان، گوشه‌نشانی باید بخشی از وضعیت معکوس رابطه گرم و عاشقانه بین والدین و کودک باشد. گوشه‌نشانی به این مفهوم است که کودک مجبور می‌شود برای مدتی از انجام آنچه از آن لذت می‌برد دور شود. در حالی که اگر کودک مدام از طرف والدین مورد غفلت و بی‌توجهی یا بدرفتاری قرار بگیرد دیگر هیچ محرک مثبتی وجود نخواهد داشت که او را به انجام رفتار صحیح ترغیب کند.

همچنین در بکارگیری از این روش توجه به نکاتی از جمله تشویق کودک در ازای یک رفتار خوب، آگاهی از نیازهای کودک و آموزش مهارت‌های اجتماعی ضروری هستند.

به گزارش لایوساینس، علاوه بر این روش گوشه‌نشانی برای کودکان ۲ تا ۶ سال است و برای فرزندان بزرگتر از این سن باید روش‌های دیگری به کار گرفته شود. در این تکنیک والدین باید یک یا دو رفتار ناپسند را انتخاب کرده و برای کودک مشخص کنند که انجام این رفتارها موجب می‌شود آنان مورد تنبیه قرار گیرند. در عین حال استفاده بیش از حد از روش گوشه‌نشانی می‌تواند تاثیرات مخربی داشته باشد.

 منبع: ايسنا