زورگیری سایبری چیست؟

موبنا – حمله مستقیم شامل پیامی می شود که به صورت مسقیم به فرد قربانی ارسال می شود که از آن جمله می توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
• ارسال پیام‌هایی زشت و زننده از طریق تلفن همراه یا رایانه
• ارسال تصاویر و ویدئوهایی ناخوشایند از طریق تلفن همراه یا رایانه
• استفاده از بردهای پیام رسانی، اتاق‌های گفت و گو و یا سایت‌های شبکه‌های اجتماعی برای ارسال پیام‌هایی مخاطره آمیز
• ارسال کدهای مخرب شامل ویروس‌ها، بدافزارها و برنامه‌های هک

اما زورگیری سایبری از طریق نماینده زمانی شکل می گیرد که فرد زورگیر و قلدر فرد دیگری را مجبور به انجام کارهای کثیف می کند. در اکثر موارد قربانیان از این که تحت سو استفاده زورگیر قرار گرفته‌اند مطلع نبوده و در واقع همدستانی بی خبر محسوب می شوند. این نوع زورگیری سایبری خطرناک‌ترین نوع در این حوزه محسوب شده زیرا اغلب در آنها افراد بزرگسال نیز درگیر هستند.

آیا فرزند من می تواند یکی از قربانیان زورگیری و مزاحمت‌های سایبری باشد؟
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که زورگیری و مزاحمت‌های سایبری در میان جوانان رایج است. در حقیقت، زورگیری سایبری هر کودک یا نوجوانی را که به اینترنت، ایمیل، پیام‌های متنی و … دسترسی دارد، می تواند تحت تاثیر قرار دهد. حداقل از هر پنج نفر، یک نفر قربانی زورگیری سایبری بوده و این شرایط در حال گسترده‌تر شدن است. همانند زورگیری و قلدری در دنیای واقعی، دامنه زورگیری سایبری می تواند از تهدیدهایی قابل تحمل توسط قربانی تا تهدیدها و حملاتی جدی که به شدت قربانی را تحت تاثیر قرار داده و به افسردگی و حتی خودکشی منجر شوند، متغیر باشد.
تفاوت اصلی بین زورگیری سایبری و دیگر انواع زورگیری این است که زورگیری سایبری می تواند فرزند شما را حتی در داخل خانه و اتاق خواب نیز دنبال کند. بر همین اساس، یکی دیگر از جنبه‌های نگران کننده زورگیری سایبری این است که قربانی اغلب احساس می کند هیچ مکانی برای پنهان شدن در اختیار ندارد.

در صورتی که فرزندمان هدف زورگیری سایبری قرار گرفت، چه اقدام‌هایی باید انجام دهیم؟
اگر نسبت به این مساله که فرزندتان قربانی زورگیری سایبری شده مشکوک هستید، این شک را نادیده نگیرید. بر همین اساس، می توانید روش‌های زیرا را در دستور کار خود قرار دهید:
• اطمینان حاصل کنید که فرزندتان نسبت به موضوع زورگیری سایبری آگاه و مطلع است.
• نسبت به فعالیت‌های اینترنتی فرزند خود حساس بوده و از آنها آگاه باشید.
• با فناوری و شبکه‌های ارتباطی که فرزندتان از آنها استفاده می کند، آشنا شوید.
• از فرزند خود درخواست کنید تا هر گونه پیام دریافتی نامناسب و زننده را به اطلاع شما برساند.
• به فرزند خود گوشزد کنید که هیچ گاه به پیام‌های متنی توهین آمیز پاسخ ندهد زیرا پاسخ به پیام‌های زورگیران سایبری بیش از هر چیز دیگری برای آنها مطلوب محسوب می شود.
• اگر دانش آموزان دیگری نیز درگیر جریان زورگیری سایبری هستند، آن را با کارکنان مدرسه در میان بگذارید. امرزوه، مدارس به موضوع زورگیری سایبری توجه ویژه‌ای داشته و سیاست‌های مختلفی را علیه آن به اجرا گذاشته‌اند.

آیا فرزند من می تواند زورگیر سایبری باشد؟
بی تردید، تصور این مساله که فرزندمان از کودکان و نوجوانان دیگر زورگیری می کند، خوشایند نیست. این در شرایطی است که زورگیری سایبری با انواع دیگر زورگیری متفاوت بوده و تاکتیک‌های آن اغلب به صورت پنهان و زیرکانه‌تر به کار گرفته می شوند. از این رو، شناسایی زورگیری سایبری در برخی مواقع دشوارتر است.
زورگیران سایبری حتما نباید بزرگ‌تر و خشن‌تر از طرف مقابل خود بوده و یا حتی در همان محل قربانی حضور داشته باشند. با این وجود، همانند تمامی زورگیری‌ها، این افراد اغلب به پشتیبانی تماشاچی‌ها – بچه‌های دیگری که شاهد اعمال آنها بوده ولی دخالتی نکرده و زورگیر را به چالش نمی کشند – وابسته هستند.
این پرسش را با فرزند خود مطرح کنید که آیا تاکنون فعالیتی در فضای مجازی انجام داده که موجبات آسیب یا ناراحتی فردی دیگر را فراهم کرده باشد. تاکید بر این مساله اشتباه بودن رفتار ظالمانه و خشن با بچه‌های دیگر و مشارکت در فعالیت‌هایی که موجب آسیب دیدن افراد دیگر می شود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
زورگیری سایبری این امکان را برای افراد کم سن و سال فراهم می کند تا حتی از افراد بزرگسال نیز زورگیری کنند. برخی مواقع، معلمان قربانی پیام‌های اینترنتی می شوند که به طور کامل اعتبار و جایگاه آنها را تضعیف و یا نابود می کند. اطمینان حاصل کنید که فرزندتان از این قبیل فعالیت‌های غیر قابل قبول و زننده آگاه بوده و در صورت ارتکاب به آنها چه در مدرسه و چه در خانه با پیامدهای سنگینی مواجه خواهد شد.

(2)حقایقی درباره زورگیری سایبری
“زورگیری سایبری” (Cyber Bullying) به عنوان شکنجه، تهدید، آزار و اذیت و شرمسار کردن یک کودک یا نوجوان توسط کودک یا نوجوانی دیگر با استفاده از اینترنت و دیگر فناوری‌های ارتباطی مانند تلفن‌های همراه شناخته می شود. پیامدهای روانی و عاطفی ناشی از زورگیری و مزاحمت سایبری تا حدود زیادی مشابه نمونه‌های زورگیری و قلدری در زندگی واقعی هستند.
تفاوتی که در این زمینه وجود دارد این است که زورگیری و مزاحمت در زندگی واقعی اغلب با اتمام ساعات مدرسه به پایان رسیده و بچه‌ها به خانه باز می گردند، اما این مساله درباره زورگیری سایبری صدق نمی کند. در حقیقت، هیچ راه فراری از زورگیری سایبری وجود نداشته و حتی با گذشت زمان امکان وخیم‌تر شدن شرایط آن وجود دارد. در ادامه این مطلب برخی از حقایق پیرامون زورگیری سایبری را به صورت مختصر بیان می کنیم.
تقریبا 43 درصد کودکان هدف زورگیری و مزاحمت‌های آنلاین قرار می گیرند.
70 درصد دانش آموزان مشاهده زورگیری و مزاحمت‌های مکرر آنلاین را گزارش می کنند.
بیش از 80 درصد نوجوانان به طور مرتب از تلفن همراه استفاده می کنند که آن را به رایج‌ترین وسیله زورگیری سایبری مبدل کرده است.
68 درصد نوجوانان با این مساله موافق هستند که زورگیری اینترتی مشکلی جدی محسوب می شود.
81 درصد افراد جوان تصور می کنند رهایی از زورگیری سایبری آسان‌تر از نمونه‌های واقعی است.
90 درصد نوجوانان که شاهد زورگیری سایبری در رسانه‌های اجتماعی بوده‌اند، آن را نادیده گرفته‌اند.
از هر 10 قربانی، تنها یک نفر از آنها والدین یا فرد بزرگسال مورد اعتماد خود را از زورگیری سایبری مطلع می کند.
احتمال قربانی شدن دختران در زورگیری سایبری دو برابر پسران است.
حدود 58 درصد کودکان این مساله را تایید کرده‌اند که با موارد ارسالی نامناسب و زشت برای آنها در فضای مجازی مواجه شده‌اند.
از هر 10 نفر، بیش از چهار نفر به این مساله اشاره داشته‌اند که زورگیری سایبری بیش از یک بار برای آنها اتفاق افتاده است.
احتمال اقدام به خودکشی در میان قربانیان زورگیری سایبری دو تا نه برابر بیشتر از دیگران است.

…………..

زورگیری سایبری؛ پیشگیری و مداخله
“زورگیری سایبری” (Cyber Bullying) پدیده‌ای نسبتا جدید و بالقوه بسیار خطرناک و مضر محسوب می شود که طی آن افراد جوان از فناوری‌هایی مانند رایانه‌ها یا تلفن‌های همراه برای ایجاد مزاحمت، تهدید، اذیت و آزار و یا تحقیر فرد جوانی دیگر استفاده می کنند. این اقدام می تواند در قالب ارسال پیام‌های متنی، تصاویر و یا ویدئوهای تهدیدآمیز و زننده، معرفی کردن خود به عنوان فردی دیگر برای ایجاد تصویری بد از وی و یا ارسال، به اشتراک گذاری اطلاعات حساس و خصوصی و یا ارسال اطلاعات نادرست درباره فردی دیگر صورت بگیرد.
از بسیاری جهات، زورگیری سایبری می تواند وخیم‌تر، شدیدتر و خطرناک‌تر از زورگیری‌های سنتی باشد. بر خلاف قلدری و مزاحمت در دنیای واقعی، زورگیری سایبری می تواند طی و یا خارج از ساعات مدرسه صورت بگیرد که تشخیص و مشاهده آن برای مقام‌های مدرسه نیز دشوارتر است. تصاویر و پیام‌ها به سرعت می توانند توسط فرد زورگیر برای طیف وسیعی از مخاطبان منتشر شود. افزون بر این، دامنه زورگیری سایبری حتی می تواند وارد مرزهای خانه شود.
بنابر آمار ارائه شده، تنها در آمریکا حدود 30 درصد از دانش آموزان در زورگیری – به عنوان قربانی، زورگیر و یا هر دو – درگیر هستند. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که 15 تا 25 درصد کودکان و نوجوانان در این کشور قربانی زورگیری بوده و 15 تا 20 درصد نیز اقدام به این کار می کنند. چهل و دو درصد کودکان و نوجوانان اعلام کرده‌اند که هنگام حضور در فضای مجازی گرفتار زورگیری سایبری شده‌اند. همچنین، احتمال قربانی شدن کودکان و نوجوانانی که دارای اضافه وزن و یا معلولیت‌های مختلف هستند در زورگیری سایبری 63 درصد بیشتر از کودکان و نوجوانان دیگر است.

چگونه می توان از درگیر شدن در زورگیری سایبری جلوگیری کرد؟
زورگیری سایبری گونه‌ای متفاوت از زورگیری بوده که طی آن فرزند شما می تواند حتی از دورن خانه به فردی زورگیر و یا قربانی مبدل شود. در ادامه اقدام‌هایی احتیاطی که می توانند احتمال بروز این شرایط را تا حد زیادی کاهش دهند، به صورت مختصر بررسی می کنیم.
انتظارات خود از فرزندتان را به صورت روشن مشخص کنید
انتظارات خود برای رفتاری معقول در فضای مجازی را مشخص کرده و شیوه استفاده درست از فناوری را به فرزند خود توضیح دهید. به صورت آشکار و روشن بیان کنید که زورگیری اینترنتی موضوع غیر قابل تحملی بوده و در صورت مشاهده آن، پیامدهایی در انتظار فرزندتان به واسطه استفاده نادرست از فناوری خواهد بود.
گفت و گویی دوستانه و در عین حال جدی با فرزند خود درباره زورگیری سایبری داشته و وی را تشویق کنید تا در صورت دریافت پیام‌های تهدیدآمیز و نگران کننده از طریق اینترنت یا تلفن همراه خود به سرعت آنها را با شما در میان بگذارد. این اطمینان را در فرزند خود ایجاد کنید که اگر قربانی زورگیری سایبری نیز شده در نهایت حق استفاده از فناوری‌هایی مانند رایانه و تلفن همراه هوشمند را از دست نخواهد داد.
زیر نظر داشتن فعالیت‌های آنلاین کودکان
تا حد ممکن باید دستگاه‌هایی که قابلیت اتصال به اینترنت را دارند – مانند رایانه و یا تبلت – در مکان‌هایی قرار دهید که امکان نظارت آسان و مداوم بر آنها فراهم باشد. این مساله را برای فرزند خود روشن کنید همان گونه که شما به حریم خصوصی وی احترام می گذارید، ایمنی وی نیز یکی از نگرانی‌های اصلی شما محسوب می شود.
فرزند خود را از این مساله آگاه کنید که در صورت مشاهده موارد مشکوک ممکن است پیام‌های متنی، ایمیل‌ها و یا حساب کاربری شبکه‌های اجتماعی وی را مورد بررسی قرار داده تا از ایمن بودن همه چیز اطمینان حاصل کنید. همچنین، می توانید استفاده از نرم افزارهای نظارتی و فیلترینگ را مد نظر قرار دهید. در هر صورت رفتاری خشک و جدی را ارائه نکنید زیرا بهترین گزینه موجود گفت و گو و ارتباط آزادانه و صادقانه با فرزندان درباره نگرانی‌ها و ملاحظاتی است که به آنها توجه دارید.

نشانه‌های هشدار دهنده قربانیان زورگیری سایبری
حتی اگر هوشیاری و نظارتی دقیق را در دستور کار خود قرار دهید، امکان مدیریت و کنترل تمامی فعالیت‌های کودکان و نوجوانان در 24 ساعت شبانه روز وجود ندارد. حتی در صورت اجرا کردن اقدام‌هایی که تاکنون به آنها اشاره شده، همچنان ممکن است فرزندتان یکی از قربانیان زورگیری سایبری باشد.
اگر رفتار فرزندتان تغییر کرده، شناسایی دلیل اصلی آن کار آسانی نیست. گفت و گوهایی آزادانه و صمیمی با کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند، اما اگر برخی از نشانه‌هایی که در ادامه به آنها اشاره می شود را در رفتار فرزند خود مشاهده کردید، احتمال قربانی شدن در یک زورگیری سایبری را با جدیت بیشتری دنبال کنید:
بروز خشم، افسردگی یا سرخوردگی پس از استفاده از رایانه یا دیگر دستگاه‌های الکترونیکی.
توقف غیر منتظره استفاده از رایانه و یا دیگر دستگاه‌های الکترونیکی که تا پیش از این روند استفاده از آنها افزایشی بوده است.
اضطراب و نگرانی از حضور در مدرسه و یا رویدادهای اجتماعی.
پرهیز از گفت و گو درباره فعالیت‌هایی که فرزندتان با رایانه و یا دیگر وسایل الکترونیکی انجام می دهد.
کناره گیری غیر منتظره از دوستان و اعضای خانواده.

برای کمک به قربانیان زورگیری سایبری چه باید کرد؟
میزان اثرگذاری زورگیری سایبری بر قربانی را ارزیابی کرده و در صورت نیاز از کمک‌های اضطراری و پزشکی استفاده کنید.
ارتباط قوی‌تری با فرزند خود برقرار کرده و خاطر نشان کنید وی را به خاطر شرایط ایجاد شده سرزنش نمی کنید. باید این اطمینان را در فرزند خود ایجاد کنید که وی را به خاطر آن چیزی که هست، دوست می دارید.
درباره گام‌ها و اقدام‌هایی که باید فرزندتان برای حفاظت از خود مد نظر قرار دهد، چه از نظر عاطفی و چه از نظر جسمانی، با وی گفت و گو کنید.
در صورتی که نسبت به مجرمانه بودن زورگیری انجام شده مشکوک هستید، این مساله را با پلیس در میان بگذارید. این مساله از شهری به شهر دیگر و از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، اما معیارهای اعمال مجرمانه می تواند شامل موارد زیر شوند:
• تهدید به خشونت
• اخاذی
• تماس‌های تلفنی یا پیامک‌های با محتوای زشت و زننده
• آزار و اذیت
• بهره برداری و سو استفاده جنسی
• پورنوگرافی کودکان
• عکسبرداری از یک نفر در مکانی که حریم خصوصی وی محسوب می شود

فرزند خود را تشویق کنید تا پاسخی به زورگیران سایبری ارائه نکند.
پیام‌ها، عکس‌ها یا ویدئوهای ارسالی را به عنوان مدرک آرشیو کنید.
اقدام‌های لازم برای شناسایی فرد زورگیر را انجام دهید. اگر وی ناشناس است، می توانید از مرکز خدمات دهنده اینترنت خود کمک بگیرید.
ملاقات با والدین فرد زورگیر را مد نظر قرار دهید. ممکن است آنها نیز از رفتار فرزند خود آگاه نبوده و از این طریق مشکل ایجاد شده برطرف شود. بهترین قضاوت خود را انجام داده و با احتیاط عمل کنید.
در موارد شدید زورگیری سایبری تماس با یک وکیل را مد نظر قرار دهید.
فرزندتان را به مشارکت در فعالیت‌هایی که می توانند بیش از پیش نقاط قوت وی را نمایان سازند، تشویق کنید. این مساله احساس امنیت، خاص بودن و پذیرفته شدن را در فرزندتان ایجاد می کند.

نشانه‌های هشدار دهنده برای شناسایی افرادی که زورگیری سایبری انجام می دهند
کودکانی که به طور عادی در نمونه‌های سنتی زورگیری درگیر نمی شوند (مانند کودکان خجالتی) در نتیجه ماهیت نیمه ناشناس خود به راحتی می توانند به زورگیران اینترنتی مبدل شوند. با مشاهده نشانه‌هایی که در ادامه به آنها اشاره می شود باید نظارت دقیق‌تری بر فرزند خود هنگام دسترسی به رایانه و یا تلفن همراه داشته و گفت و گوهایی جدی با وی انجام دهید.
روند رو به افزایش رفتارهای ظالمانه با دیگران شامل مردم و یا حیوانات.
فعالیت‌های آنلاین مرموز و عدم تمایل به گفت و گو درباره کارهایی که وی با رایانه و یا دیگر وسایل الکترونیکی انجام می دهد.
بستن برنامه یا تغییر سریع پنجره‌ها، هنگامی که از کنار آنها عبور می کنید.
استفاده از رایانه و یا دیگر وسایل الکترونیکی در ساعات پایانی شب.
ناراحتی شدید و غیر منتظره از این که قادر به استفاده از رایانه و یا دیگر وسایل الکترونیکی نیستند.
استفاده از چندین حساب کاربری آنلاین و یا حساب کاربری که متعلق به وی نیست.

با زورگیر سایبری چگونه برخورد کنیم؟
آگاهی از این نکته که فرزندتان به زورگیر سایبری مبدل شده نگران کننده است. با این وجود، خبر خوب این است که از آن چه در جریان بوده، آگاه شده و قصد دارید تا آن را متوقف کنید. در ادامه چند توصیه در این زمینه را ارائه می کنیم:
به خاطر داشته باشید کودکان و نوجوانانی که به زورگیری سایبری اقدام می کنند ممکن است در گذشته قربانی زورگیری و یا آسیب‌های دیگری شده باشند. با فرزند خود درباره این که چرا اقدام به زورگیری سایبری کرده است، گفت و گو کنید. این اقدام گامی مهم در مسیر متوقف کردن شرایط ایجاد شده و کنترل رفتار نامناسب وی است.
این مساله را به فرزند خود گوشزد کنید که زورگیری سایبری رفتاری غیر قابل تحمل برای شما محسوب می شود.
شدت اقدام‌های فرزند خود را برای وی تشریح کرده و این پرسش را مطرح کنید که چه احساسی خواهد داشت اگر رفتار نامناسب و زننده وی به مجریان قانون، مقام‌های مدرسه و یا مقامات رسمی دیگر گزارش شود.
به عنوان یک خانواده، تفکر درباره روش‌هایی که می توانند آسیب‌های وارد شده به قربانیان، عزیزان قربانیان و حتی جامعه به واسطه فعالیت‌های فرزندتان را جبران کنند، مد نظر قرار دهید.
بر فعالیت‌های اینترنتی و تلفنی فرزند خود نظارت داشته، حق دسترسی به آنها را محدود کرده و یا در صورت نیاز به طور کامل قطع کنید.
نگرانی‌های خود را با معلمان، مربیان، مشاوران و یا بزرگسالان دیگر مانند خویشاوندان و یا دوستان خانوادگی که با فرزندتان ارتباط دارند، در میان بگذارید تا جبهه‌ای مخالف در برابر این رفتار شکل بگیرد.
اگر فرزندتان و یا حتی خود شما به کمک بیشتری برای خاتمه دادن به این شرایط نیازمند هستید، با مشاوران مدرسه و یا روانشناسان ارتباط برقرار کنید.