فضیلت بندگی خداوند

موبنا –
قرآن در وصف كساني كه خواهان بالاترين مقام هستند مي‌فرمايد: و بندگان خداى رحمان كسانى‌اند كه روى زمين بى تكبر راه مى‌روند، و هرگاه جاهلان آنان را طرف خطاب قرار دهند (و سخنان نابخردانه گويند) با ملايمت (و سلامت نفس) پاسخ دهند.

عباد الرحمن و زندگي متعادل

«مشى» به معناي راه رفتن، قدم زدن و حركت آرام در زمين است ولي در اينجا تنها نحوه راه رفتن منظور نيست بلكه شيوه زندگى متعادل را هم شامل شود. برخورد هر كسي نشان‌دهنده شخصيت و نوع تفكر اوست و كسي كه ادعاي بندگي خدا دارد و خواهان ترقي است در عمل بايد اين شعار را ثابت كند، يعني انساني كه خود را بنده خدا مي‌داند تمام كارهاي خود از افراط و تفريط بپرهيزد و يك زندگي معتدل داشته باشد.

بندگان متواضع خداوند

و كلمه «هون» هم به معناى تواضع، مدارا است و از پيامبر اكرم (ص) روايت است كه: شرافت به معنى حقيقى و تمام نيز حاصل نمى شود مگر با تواضع در مقابل پروردگار متعال، يعني وقتي انسان خود را در برابر خداوند حقير و ناچيز ببيند هرگز در پي تحقير ديگران و خودبرتربيني نخواهد بود.

عبادالرحمن داراي زندگي مسالمت آميز هستند

كلمه «سلام» در اينجا به معناى وداع با ياوه‌ها و برخورد مسالمت آميز است. متاسفانه در برخی دعواها كه بعضي ازآنها به قتل منجر مي‌شود يا در رانندگي‌هايمان و حتي در خانواده خود، انسانها با طرف مقابل خود محترمانه و مسالمت آميز برخورد نمي‌كنند و سريع حركت‌هاي خشونت آميز انجام مي‌دهند كه در آخر سودي جز پشيماني ندارد. خداوند در قرآن مي‌فرمايد: ‌اي كسي كه خواهان عالي ترين درجه هستي هر وقت با حركت يا كلامي زشت روبه‌رو شدي خود را كنترل كن و برخوردي مسالمت آميز داشته باش.

اسلام ديني جامع

با توجه به جمله «يمْشُون على الْأرْضِ هوْنا» مي‌فهميم اسلام دين جامعى است كه حتى براى چگونه راه رفتن برنامه دارد، يعني همان‌گونه كه يك ورزشكار وقتي مي‌خواهد مدال كسب كند چندين سال طبق برنامه تمرين مي‌كند، همان‌گونه نيز انساني كه مي‌خواهد مدال بندگي خدا را به گردن بيندازد بايد طبق برنامه‌اي كه اسلام براي او مشخص كرده عمل كند و خداوند مربي ما انسان‌ها نيز در قرآن مي‌فرمايد: نخستين نشانه بنده خدا شدن تواضع و فروتني است. اگر انساني توانست وقار و صبر را كه از بارزترين صفات يك مومن است به دست آورد ديگر در برخورد با حركات جاهلانه مقابله به مثل نمي‌كند چون خداوند مي‌فرمايد: «إِذا خاطبهُمُ الْجاهِلُون قالُوا سلاما» نكته‌اي كه لازم به ذكر است اينكه تا بحث تواضع و احترام مطرح مي‌شود همه نگاه‌ها به سمت كوچكتر‌ها مي‌رود و بزرگترها فكر مي‌كنند اگر در برابر كوچكتر و فرزندان خودشان تواضع داشته باشند ابهت و بزرگي آنها از بين رفته و باعث بي احترامي به آنها مي‌شود ولي خداوند در اين آيه با باطل دانستن اين نوع تفكر به ما يادآور مي‌شود كه تواضع نسبت به همه مردم لازم است، يعني نسبت به زن و مرد، كوچك و بزرگ، دانا و نادان هيچ فرقي ندارد و انساني كه در پي رسيدن به خداوند است بايد هميشه خاضع و فروتن باشد. عباد الرحمن نسبت به اطرافيان و جامعه بي تفاوت نيستند و خداوند اينگونه آنها را معرفي مي‌كند: و كساني كه مي‌گويند: «پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مايه روشني چشم ما قرار ده، و ما را براي پرهيزگاران پيشوا گردان!»بين مقام دنيوي و اخروي يك فرق اساسي است و آن اينكه در مقام دنيوي نمي‌شود چند نفر باهم نفر اول بشوند به همين خاطر با همديگر رقابت مي‌كنند تا يك نفر قهرمان شود ولي در درجات معنوي و اخروي اين جور نيست و چند نفر باهم مي‌توانند به مقام عالي (بندگي خدا) برسند كه در اين آيه به اين نكته اشاره كرده است.

اهميت انتخاب افراد صالح براي عبادالرحمن

برخورد هر كسي نشان‌دهنده شخصيت و نوع تفكر اوست و كسي كه ادعاي بندگي خدا دارد و خواهان ترقي است در عمل بايد اين شعار را ثابت كند، يعني انساني كه خود را بنده خدا مي‌داند تمام كارهاي خود از افراط و تفريط بپرهيزد و يك زندگي معتدل داشته باشد. ديگر نكته‌اي كه درباره ويژگي عبادالرحمن مي‌توان از اين آيه برداشت كرد حساسيت نسبت به جامعه و اداره آن است، « و اجْعلْنا لِلْمُتّقين إِماما». در دست گرفتن مديريت جامعه آرزوى عبادالرحمن است، زيرا يك مسئول مي‌تواند با اختيارات خود مسبب هدايت افراد جامعه يا برعكس باعث بي بند و باري در جامعه شود و اثرات مخرب آن چندين سال ادامه‌دار باشد. پس كسي نمي‌تواند ادعاي بنده خدا بودن بكند و نسبت به مسئولان اداره‌كننده جامعه بي تفاوت باشد يا شخصي انتخاب كند كه صلاحيت نمايندگي بر امت مسلمان نداشته باشد.

كلام آخر

براي اينكه كسي بتواند بنده مقرب خداوند (عباد الرحمن) بشود شرايط و مقدماتي وجود دارد كه در قرآن به آن اشاره شده است ولي در اينجا فقط به چند مورد آن اشاره شد و با توجه به اين چند آيات مي‌فهميم كه عبادالرحمن افرادي فعال و بانشاط هستند كه علاوه بر عبادت و طاعتي كه انجام مي‌دهند هيچ‌وقت مغرور نشده و داراي صفت تواضع هستند و با ديگران مسالمت آميز برخورد مي‌كنند. يكي از ديگر صفات مهم بندگان مقرب الهي اهميت آنها به جامعه و مديران و مسئولان آن است و افرادي را به عنوان مسئول انتخاب مي‌كنند كه جامعه را به سوي بندگي خداوند نيل بدهند.

منبع:روزنامه آرمان

179/