سرنوشت دریاچه ارومیه در انتظار 165 دشت

معصومه ابتکار در کارگاه آمایش محیط زیست و توازن منطقه‌ای همایش تبیین برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اولین برنامه اقتصاد مقاومتی «١٣٩٥-١٣٩٩» اظهار کرد:  برنامه ششم توسعه بر اساس چالش‌ها، تهدیدها و فرصت‌های توسعه‌ای ایران تنظیم شده و نقشه راه و سند مهمی برای توسعه پایدار ایران اسلامی است. وی با بیان اینکه توسعه پایدار سال‌هاست که در ادبیات جهانی و برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کشورهای مختلف جهان موردتوجه جدی قرار گرفته است، گفت: امروز دیگر توسعه‌ای ملازم با تخریب و آلودگی محیط زیست نیست.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن یادآوری تفکر سنتی در حوزه محیط زیست که رشد و توسعه را به هر قیمتی حتی تخریب و آلودگی محیط زیست می‌پذیرفت، خاطرنشان کرد: امروز به ‌دلیل تخریب محیط زیست، حیات بشر روی کره مسکوني با تهدید روبه‌رو شده و از این رو محیط زیست در کنار امنیت و صلح جهانی در صدر مسائل موردتوجه جهانی قرار دارد. ابتکار با اشاره به اینکه با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته درباره ظرفیت اکوسیستم‌ها و بازتوانی آنها میزان تخریب و آلودگی برای دریاها، خاک، ‌منابع طبیعی، تنوع زیستی و هوا افزایش یافته است و رد پای اکولوژیک بشر بیش از ظرفیت محیط زیست است، گفت: دیگر این تفکر که می‌توانیم از طبیعت تا ابد و بدون حد و حصر بهره‌برداری و برداشت کنیم، وجود ندارد.

وی عبور از ظرفیت زیستی زمین را یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های جهانی برشمرد و اظهار کرد: دانشمندان معتقدند در بحث تغییرات آب‌وهوایی، سیستم جهانی در حال گذار از این ظرفیت زیستی و نزدیک‌شدن به نقطه شکست است و از همین‌رو کشورها برنامه‌های بسیار گسترده‌ای را با رویکرد ملی و بین‌المللی در این زمینه تدوین و اجرائی کرده‌اند.  رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست با اشاره به تصویب اهداف ١٧گانه توسعه پایدار در مجمع عمومی سازمان‌ملل موسوم به SDG، گفت: این اهداف که موردتأیید ایران نیز هست، تبدیل به برنامه جهانی شد تا از ٢٠١٥ تا ٢٠٣٠ توسعه در همه ابعاد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی همراه با الزامات زیست‌محیطی و سازگار با آن باشد تا به تخریب و آلودگی منجر نشود.

ابتکار تأکید کرد: جهان در تلاش است تا توسعه را در تمام ابعاد با الزامات زیست‌محیطی سازگار کند تا توسعه مخرب و آلوده‌کننده محیط زیست نباشد.  وی خاطرنشان کرد: ابلاغ سیاست‌های کلی محیط زیست نظام در ١٥ محور توسط مقام معظم رهبری یکی از مهم‌ترین اتفاقات در این حوزه بود زیرا به عنوان خط‌مشی کشور در حوزه محیط زیست خواهد بود که برنامه‌ها و سیاست‌ها باید بر اساس آن تدوین شود.  رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: سیاست‌های کلان نیز مانند بخش محیط زیست برنامه ششم توسعه، به صورت فرابخشی تعریف شده است و جهت‌گیری دولت یازدهم در ارتباط با محیط زیست نیز بسیار خوب است؛ به‌گونه‌ای‌که رئیس‌جمهوری از ابتدای کار دولت خود حفظ محیط زیست در تمام ابعاد را مدنظر قرار داد و به طور مثال، بحث اقتصاد سبز را مطرح کرد. در تدوین برنامه ششم نیز محیط زیست به عنوان موضوع خاصی مطرح شده است.

ابتکار ضمن تأکید بر ماهیت فرابخشی محیط زیست، تصریح کرد: توسعه پایدار بر اساس همین فرابخشی‌بودن و سیال‌بودن محیط زیست شکل می‌گیرد.  رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه وضعیت دریاچه ارومیه زنگ خطری برای کشور بود، گفت: ١٦٥ دشت کشور که سفره‌های زیرزمینی را هم شامل می‌شود با تهدید روبه‌رو است و عدم‌توجه به این مهم منجر به تکرار سرنوشت ارومیه برای آنها خواهد شد.

وی برداشت بی‌رویه آب، کاهش رطوبت، خشک‌شدن تالاب‌ها، ازبین‌رفتن ذخایر و منابع آبی کشور را تهدیدی برای آینده ایران برشمرد و گفت: حفظ محیط زیست هم‌اکنون الزامی برای کشاورزی، اقتصاد، اشتغال، صنعت و توسعه پایدار است. ابتکار با اشتباه‌خواندن تفکر توسعه‌ای کشور در گذشته، گفت: اساس تفکر و اندیشه توسعه‌ای در ایران که منجر به تخریب و نابودی محیط زیست شد، اشتباه بود و با علم روز و فرهنگ دینی و ملی ما هم‌خوانی نداشت.

وی گفت: زمانی آب اول برای شرب، بعد کشاورزی و صنعت و در آخر برای محیط زیست اختصاص می‌یافت و این تفکر در برنامه‌ریزی کشور وجود داشت؛ اما هم‌اکنون بر همگان روشن شده که اگر آب شرب، ‌کشاورزی و صنعت احتیاج داریم، باید اول حقابه طبیعت را بدهیم تا طبیعت با بخشندگی و توان خود آن را به بشر برساند.

176/